Ζούμε σε μια εποχή με πολλές εποχές. Δεν είναι μόνο εποχή της τρομοκρατίας, ούτε της κρίσης. Είναι κι άλλες εποχές που συντρέχουν μέσα στην εποχή που διανύουμε. Είναι η εποχή των πολλών απόψεων, κάτι που σαφώς είναι θετικό. Αυτές, όμως, συχνά πηγάζουν μέσα απο αστοιχείωτες πληροφορίες και αβάσιμες δοξασίες, κάτι που σαφώς είναι επικίνδυνο. Ο λόγος, βέβαια, που υπάρχει βήμα σε αυτές τις θεωρίες, τις συχνά συνωμοτικές, είναι επειδή άλλη μία εποχή που διανύουμε είναι αυτή της αναξιοπιστίας και κατ’ επέκταση της αμφισβήτησης. Τα πάντα είναι αναξιόπιστα και αβέβαια. Από τα μαρούλια που τρώμε και το γάλα που πίνουν τα παιδιά μας, έως τις πολιτικές υποσχέσεις και τις περιβαλλοντολογικές προβλέψεις.
Ο πλουραλισμός αυτός έχει οδηγήσει σε δεκάδες επιλογές, αλλά τελικά και σε εμμονές. Άλλοι είναι αυστηρά χορτοφάγοι και άλλοι ωμοφάγοι, άλλοι συνειδητά τρώνε μόνο κρέας, κάνουν paleo-diet, άλλοι κυνηγούν ετικέτες “free gluten”, άλλοι χλευάζουν αυτούς που τρώνε βιολογικά, ορισμένοι φυτεύουν ντομάτες στις γλάστρες τους, στη βεράντα πάνω από την Μεσογείων και άλλοι θηλάζουν πεισματικά, ακόμα και εαν ταυτόχρονα καπνίζουν κοντά στο θηλάζον ον… Υπάρχουν βέβαια και εκείνοι που δεν εμβολιάζουν τα παιδιά τους, αλλά και κείνοι που συνδυάζουν τη βιολογική διατροφή με τους εμβολιασμούς… Όλα τα παραπάνω είναι περιπτώσεις λίγο πολύ οικείες σε όλους μας και προσωπικά δε βρίσκω κανένα λάθος απαραίτητα, αφού τίποτα δεν είναι απόλυτα άσπρο ή μαύρο και εν τέλει η αλήθεια είναι ίσως η πιο ανεξερεύνητη γωνιά του πλανήτη Γη, μετά τον Αμαζόνιο.
Αν υπάρχει κάτι που με κάνει να νοιώθω αμήχανα και κάπως ενοχλημένος είναι το πείσμα και η εμμονή κάποιων γονέων που στην προσπάθεια τους να πράξουν το καλύτερο για το παιδί τους, φέρονται αφενός απόλυτα και αφετέρου εγωιστικά εις βάρος του μικρού παιδιού. Και μάλιστα σε μια εποχή που όλα είναι αβέβαια και ο άνθρωπος έχει χάσει τα ένστικτά του… Και εξηγώ…
Είναι απόγευμα, ένα από εκείνα τα ανοιξιάτικα που ακόμη και η Αθήνα φαίνεται όμορφη και έχω πάει την κόρη μου στην παιδική χαρά της γειτονιάς. Στο παγκάκι, κυρίως μαμάδες της ηλικίας μου, μιλάνε για τι άλλο…για τα παιδιά τους. Δύσκολα ακούς κάτι αρνητικό, στο πλαίσιο αυτοσαρκασμού εννοώ. Λίγα λεπτά περνούν και διαπιστώνω πως ενώ το θέμα είναι «παιδιά», η συζήτηση έχει μετατοπιστεί στους γονείς, δηλαδή όχι στα κατορθώματα των τέκνων, όπου και η απουσία αρνητικών σχολίων θα ήταν οριακά αποδεκτή, αλλά στων γονέων, όπου η απουσία αυτοσαρκασμού είναι προβληματική. Οι περισσότερες καυχιούνται όχι για τα βιβλία που διάβασαν στα παιδιά τους, την ώρα που μοιράστηκαν μαζί, τις αγκαλιές ή τις εκδρομές, αλλά για τα «εναλλακτικά» γεύματα που τους χάρισαν. Αφότου στάθηκα αρκετά ξενέρωτος στην παρέα και έχοντας «κλέψει» ενδιαφέρουσες συνταγές εναλλακτικής μαγειρικής με αντικαρκινικές και αντιοξειδωτικές ιδιότητες, αποφάσισα να σηκωθώ και να ασχοληθώ πιο ενεργά με την «κούνια μπέλα»… Δίπλα μου ένα νέο ζευγάρι που συζητούν με ένα άλλο. Ξάφνου η μητέρα φωνάζει στον μικρό της : «Ορφέα! το φαγόπυρο σου!»…
Προφανώς οι νέοι γονείς ψάχνονται σε πιο εναλλακτικά μονοπάτια. Δεν ταΐζουν πια φαρίν λακτέ τα μωρά τους, ούτε γιαουρτοεπιδόρπια. Τους δίνουν κατσικίσιο, βιολογικό γάλα, βρώμη, φαγόπυρο, κεχρί… Τελευταία άκουσα και κόλλυβα… Ναι! Έχει πολλά θρεπτικά στοιχεία το μείγμα τους. Εννοείται πως αυτό είναι θετικό.. Και καλά κάνουν! Άλλωστε, αυτό και μόνο δείχνει ενδιαφέρον για τα παιδιά τους. Κάποτε οι γονείς μας δεν σκέφτονταν καν να μας φορέσουν ζώνη ασφαλείας στο αυτοκίνητο. Τώρα (αν και λόγω κρίσης αυτό κάπου αμβλύνθηκε) αγοράζουν ακριβά ειδικά καθισματάκια. Οι σύγχρονοι γονείς ανήκουν σε μια εκ διαμέτρου αντίθετη πλευρά σε σχέση με τους παλαιότερους. Αυτό μάλιστα το εντόπισα και σε μία εύστοχη ατάκα φίλου «είμαστε η γενιά που κάπνισε κρυφά και απο τους γονείς της, αλλά και από τα παιδιά της». Με άλλα λόγια περάσαμε από μια εποχή γονεοκεντρική σε μια άκρως παιδοκεντρική. Από το ένα άκρο στο άλλο δηλαδή.
Βέβαια το άκρο το παιδοκεντρικό το προτιμώ σαφώς περισσότερο απο το άλλο, όμως τελικά μήπως όλα αυτά κρύβουν μέσα τους πάλι μια γονεοκεντρικότητα; Έναν εγωισμό από την πλευρά των γονιών, που μπορεί πλέον να μην εκπληρώνεται μέσα απο τα πολλά χρήματα και την καταξίωση στην καριέρα, αλλά μέσα απο την προβολή του τρόπου που μεγαλώνουν τα παιδιά τους; Μήπως δηλαδή το φαγόπυρο είναι μέσο προβολής και όχι ουσία; Γιατί άραγε εκείνη η μητέρα να νοιώθει την ανάγκη να μας ενημερώσει ότι η απογευματινή κρέμα του Ορφέα είναι φτιαγμένη από «υγιεινά» συστατικά και όχι απο εργοστασιακά σιτάρια; Ειδικά μάλιστα όταν και αυτό σηκώνει πολλή κουβέντα… (Το 2011 εξαρθρώθηκε στην Ιταλία διεθνές κύκλωμα παραποίησης της πιστοποίησης βιολογικών προϊόντων, το οποίο είχε βάλει ψευδή σήματα πιστοποίησης σε συμβατικά προϊόντα, αξίας 220.000.000 €. Αλλά και στη δική μας Αιτωλοακαρνανία το 2012 κύκλωμα από γεωπόνους και αντιπροσώπους οργανισμών πιστοποίησης βιολογικών προϊόντων είχαν καταθέσει σε αρμόδιες υπηρεσίες, πλαστές βεβαιώσεις που πιστοποιούσαν ότι εκατοντάδες στρέμματα εκτάσεων πληρούσαν τις αρχές της βιολογικής καλλιέργειας). Και ύστερα πόσο αγνό μπορεί να παραμένει ένα προϊόν όταν αρχίζει και γίνεται δημοφιλές και συνεπώς πρέπει να παραχθεί σε μεγάλες ποσότητες; Άραγε οι κατσικούλες μαμάδες την ψάχνουν τόσο πολύ ή εμείς χάσαμε τον μπούσουλα με τη βιομηχανοποίηση και δε ξέρουμε πια τι μπαίνει στο πιάτο μας;
Ανάλογη περίπτωση είναι και το επόμενο παράδειγμα, πάλι από το χώρο της διατροφής των παιδιών. Αφορά στην εισαγωγή στις στερεές τροφές χωρίς την πολτοποίηση τους. Δηλαδή αυτό που εφάρμοζαν οι γιαγιάδες μας με το πιρούνι και οι Ρομά σε μεγάλο ποσοστό τηρούσαν και τηρούν τόσα χρόνια που εμείς χαιρόμασταν με τον ήχο του δολοφονικού μπλέντερ. Για αυτή τη νέα τακτική έχω γράψει παλαιότερα εξηγώντας για ποιους λόγους είναι όντως μια συνήθεια με θετικό πρόσημο, ή καλύτερα γιατί μπορεί να είναι επιζήμιο ένα παιδί να τρώει λιωμένα μέχρι τα τρία του! Ωστόσο και αυτό έχει ονομαστεί BLW! Λες και μιλάμε για αυτοκίνητα. Αυτό που η γιαγιά μας έκανε με το πιρούνι της έχει, λοιπόν, τρία αρχικά και όλοι πλέον θέλουν να κάνει και το δικό τους βρεφος μπι-ελ-νταμπλιγιου! Και είναι τόσο μα τόσο υπερήφανοι, που τελικά δεν ξέρω αν είναι υπερήφανοι για την επανανακάλυψη μιας παλαιάς υγιούς συνήθειας ή με την χρήση του αρκτικόλεξου.
Μήπως όμως και οι δημόσιοι θηλασμοί σε πλατείες και βιβλιοθήκες δεν αποτελούν ένα πανομοιότυπο παράδειγμα της τάσης του ανθρώπου να τα κάνει όλα «μόδα»; (και μάλιστα αυτήν την τροφή για σκέψη μου την έδωσε μια παιδίατρος, από τις πιο φανατικές του θηλασμού και τις πιο ενεργά υποστηρίκτριες του στη χώρα). Ο θηλασμός υπέστη πλήγματα σοβαρά τις προηγούμενες δεκαετίες, λιθοβολήθηκε και δυστυχώς ακόμη πέφτει θύμα του κέρδους από τα τροποποιημένα γάλατα (από ορισμένους συναδέλφους παιδίατρους). Μήπως όμως έναντι στην ιατρικοποίηση του φυσιολογικού το να απαντάς με «μοδοποίηση» είναι το ίδιο ανίερο για το φυσιολογικό; Άλλωστε δεν έχει σημασία να μαζευτούνε διακόσιες μητέρες να θηλάσουν ταυτόχρονα, όσο το να θηλάζουν στα σπίτια τους, στα λεωφορεία, στα παγκάκια και να μεταλαμπαδεύσουν την αξία του σε άλλες. Σκέφτομαι ότι οι κατσικούλες δεν μαζεύονται καμία μέρα του χρόνου όλες μαζί στο χωριό για να συν-θηλάσουν δημοσίως.
Τελικά ποια είναι εκείνη η ανάγκη του γονιού να διατυμπανίσει για την ποιοτική διατροφή του παιδιού του; Μήπως η ανάγκη του ανθρώπου να ανήκει σε κάποια ομάδα; Μήπως το μεγάλωμα του παιδιού είναι η «καριέρα» της εποχής; Μήπως όμως έτσι γίνεται project και χάνει τον αυθορμητισμό του; Μήπως αυτό αγχώνει τους πάντες τελικά μέσα στην οικογένεια; Δε θα ξεχάσω την ερώτηση μίας μητέρας για την ποσότητα νερού που πρέπει να πίνει ο 13 μηνών γιος της! Δηλαδή εκτός του αυθορμητισμού αγνοείται και το ένστικτο! Και μήπως τελικά το μεγάλωμα του παιδιού δεν είναι μόνο τα γεύματα αλλά και το βιβλίο, το μουσείο, η μουσική; Και μήπως ακόμα και η μουσική και ο χορός δεν θα έπρεπε να ανήκουν στο πρόγραμμα κάποιου μαθήματος μουσικοκινητικής, αλλά θα έπρεπε να είναι στιγμές καθημερινής επαφής με τα παιδιά μας; Σίγουρα οι νέοι γονείς είναι πιο ανήσυχα πνεύματα στον τρόπο που μεγαλώνουν τα παιδιά τους. Προσοχή όμως στις μόδες. Γιατί και το πολύ «εναλλακτικό» καταλήγει κάποτε «mainstream» και τότε η ποιότητα εκπίπτει. Και σκέφτομαι ότι και οι μητέρες των 80’s από ενδιαφέρον για τα παιδιά τους επέλεξαν αντί να τα θηλάσουν να τους δώσουν αγελαδινό γάλα, που ήταν επίσης τότε της μόδας. Και σκέφτομαι πάλι αυτές τις κατσικούλες που τα κάνουν όλα απλά και εν τέλει πιο σοφά από εμάς…
Ο Ιορδάνης Παπαδόπουλος είναι παιδίατρος στο νοσοκομείο Σύρου, iordanispapado@hotmail.com
Facebook: μικρο σονοκομειο
Ζήστε με κατσικουλες λοιπον. Αλλιως, λογω επαγγελματικης ιδιοτητας, φροντιστε να βοηθησετε οσους περισσότερους γονεις μπορείτε να ταισουν φρεσκα φαγητά τα παιδιά τους και οχι κονσέρβες. Αλλιως καιβεσειςβενας mainstream γιατρός ειστε που κανετε οτι ολοι, δηλ γραφετε αντι να πραξετε.
Ενδιαφέρον άρθρο αλλά υπάρχει μια αστοχία: Οι μαζικοί δημόσιοι θηλασμοί δεν γίνονται ως μόδα, ούτε για να προβάλουν την αναγκαιότητα του θηλασμού. Γίνονται γιατί η κοινωνία δεν αποδέχεται τη θέα του γυναικείου στήθους όταν αυτή δεν ικανοποιεί σεξουαλικούς σκοπούς. Οι γυναίκες που θηλάζουν σε εστιατόρια, λεωφορεία, σε πάρκα κλπ κινδυνεύουν να πέσουν θύματα λεκτικής βίας. Η κοινωνία δυστυχώς αποδέχεται τη θέα του στήθους (πχ διαφημίσεις) μόνο όταν βρίσκεται μέσα στα όρια της κοινωνικά αποδεκτής αισθητικής (πχ mainstream μοντέλα) και μόνο όταν υπάρχει ως αντικείμενο (σεξουαλικού) θαυμασμού. Οι μαζικοι θηλασμοί δεν έχουν σχέση με τη διατροφή των παιδιών, είναι μία αντίδραση στον μισογυνισμό.
Αγαπητέ Κε Παπαδόπουλε, το άρθρο σας είναι καλογραμμένο από άποψη γραμματικής και συντακτικού. Είναι πολύ ευχάριστο το γεγονός ότι υπάρχουν Έλληνες που μπορούν ακόμα να εκφράζονται σωστά στην ελληνική γλώσσα! Το γεγονός αυτό προσδίδει στο άρθρο σας τη σοβαρότητα της αποτυπωσης των σκέψεων σας, επομένως δε μπορώ να επικαλεστώ τον τρόπο γραφής σας ως ελαφρυντικό των σκέψεων σας και του άρθρου στο σύνολο του.
Ξεκινώντας, θα πω ότι το άρθρο σας περιέχει σίγουρα από την μια πλευρά κάποιες αλήθειες, κάποιες ασάφειες ή μη ανεπτυγμένες και ολοκληρωμένες σκέψεις, περιορισμένη στόχευση και γενικότητες και από την άλλη πλευρά κάποια σωστά συμπεράσματα, κάποια λανθασμένα ή και αυθαίρετα συμπεράσματα, υποθέσεις, γενικότητες και πολλά ερωτηματικά.
Μιλάτε για πολλά θέματα παράλληλα, κοινωνικοοικονομικά, που ως γνωστόν επ’ ουδενί δεν μπορούν να αναπτυχθούν σε ένα μόνο άρθρο λίγων λέξεων και παράλληλα να οδηγήσουν σε κάποια ουσιαστικά ή πραγματικά συμπεράσματα, έστω και αρχικού σταδίου.
Θα απλοποίησω λίγο τη σκέψη μου!
Γράφετε, “Ο πλουραλισμός αυτός έχει οδηγήσει σε δεκάδες επιλογές, αλλά τελικά και σε εμμονές”
Μήπως η ενημέρωση και όχι ο πλουραλισμός, έχει οδηγήσει σε δεκάδες επιλογες? Είναι αρνητικό να υπάρχουν επιλογές? Εμμονές είναι ψυχιατρικος όρος και συναντάται σε μεμονωμένες περιπτώσεις και όχι στην πληοψηφια, δε νομίζω ότι εδώ μιλάμε για τη μειονότητα.
Στην παιδική χαρά ενας χείμαρρος σκέψεων και συμπερασμάτων ξεκινάει με αφορμή τη συζήτηση δύο μαμάδων.
Φαντάζομαι ότι οι μαμάδες αυτές δε βρέθηκαν για πρώτη φορά και δε μιλάνε κάθε φορά για το ίδιο θέμα.
Αλλά ας σταθούμε στο “αποκορύφωμα”, στο άκουσμα “φαγοπυρο”. Αρχικά δε νομίζω ότι η μητέρα ήθελε να ενημερώσει εσάς ή κάποιον άλλον για την κρέμα του Ορφέα. Αυτή η σκέψη εκφράζει μια αυτόματη σκέψη ενός ανθρώπου εν προκειμένω τη δική σας.
Ας κάνουμε μια άλλη αυτόματη σκέψη. Μήπως ο μικρός Ορφέας θα άφηνε το παιχνίδι για λίγο για να πάει να φάει το αγαπημένο του φαγητό? Αγαπημένο????? Ναι…μήπως ο μικρός Ορφέας δεν έχει καταναλώσει ακόμα τόνους ζάχαρης μέσα από τις mainstream τροφές της βιομηχανίας (είμαι βέβαιος ότι το γνωρίζετε πολύ καλά ως ως γιατρός και καταναλωτής) και το φαγοπυρο είναι νόστιμο για τα γευστικά κριτήρια του μικρού
Ορφέα? Μήπως η μαμά του του μιλάει στο σπίτι, του εξηγεί για το φαγητό όταν τη ρωτάει “μέσα” από τα μικρά και λίγα δοντακια του? Μήπως η μαμά του Ορφέα επικοινωνεί με τον Ορφέα αντί να τον βάζει μπροστά στην τηλεόραση? Μήπως η μαμά του Ορφέα προτιμάει όταν είναι με άλλες μαμάδες να μιλάει για το φαγητό, το παιδί της κτλ. και όχι για τα νύχια, τα μαλλιά και τα ρουχα?
Παρακάτω αναφέρεστε στο εξής:
“Δηλαδή του αυθορμητισμού αγνοείται και το ένστικτο! Και μήπως τελικά το μεγάλωμα του παιδιού δεν είναι μόνο τα γεύματα αλλά και το βιβλίο, το μουσείο, η μουσική; Και μήπως ακόμα και η μουσική και ο χορός δεν θα έπρεπε να ανήκουν στο πρόγραμμα κάποιου μαθήματος μουσικοκινητικής, αλλά θα έπρεπε να είναι στιγμές καθημερινής επαφής με τα παιδιά μας;”
Εφ’ όσων γνωρίζω και αντιλαμβάνομαι η αποκαλούμενη από εσάς διατροφική μόδα, εμπεριέχει, πάντα καλοπροαίρετα, το ένστικτο! δεν το ακυρώνει απαραίτητα.
Αντίστοιχα, τώρα περισσότερο από ποτέ ίσως, η μουσική, ο χορός το βιβλίο, το μουσείο, η άθληση, οι ομαδικές δραστηριότητες, η επικοινωνία με τα παιδιά μας βρίσκεται στα υψηλότερα επίπεδα, το παιδί πλέον είναι “έξυπνο” και θέλει να είναι μέρος της συζήτησης, το απαιτεί, θέλει να γνωρίζει νέα πράγματα, να αλληλεπιδρά με το περιβάλλον του και τους ανθρώπους γύρω του, να δραστηριοποιείται και να αθλείται, να εκτονώνεται μέσα από την άθληση και να ξεπερνάει τον εαυτό του ή και τους άλλους. Τα παραπάνω εξαρτώνται βέβαια και από την ηλικία του παιδιού.
Κλείνοντας γράφετε,
“Προσοχή όμως στις μόδες. Γιατί και το πολύ «εναλλακτικό» καταλήγει κάποτε «mainstream».
Αντιλαμβάνομαι ότι η κατακλείδα για εσάς είναι ότι το εναλλακτικό είναι μόδα και πρέπει να προσέχουμε μη γίνει mainstream.
Το συμπέρασμά σας αυτό με τρομάζει. Μήπως τα βλέπετε τα πράγματα λίγο ανάποδα και έχετε παρασυρθεί? ΜΗΠΩΣ ΤΕΛΙΚΑ ΤΟ MEΧΡΙ ΣΗΜΕΡΑ ΜΑΙΝSTREAM ΗΤΑΝ Η ΜΟΔΑ???????????
Αποδέχομαι απόλυτα και επαυξάνω μόνο τα παρακάτω. Ότι τα άκρα είναι πάντα η λάθος προσέγγιση. Ότι η αξία και η μοναδικότητα του μητρικού γάλακτος είναι αδιαπραγματευτη. Οτι ο θηλασμός μπορεί να γίνεται οπουδήποτε και με οποιοδήποτε τρόπο χωρίς λογοκρισία και ταμπέλες (και εκεί υπάρχει “μόδα”?) Ότι, η βιολογικοτητα για κάποια προϊόντα, οπως στα βρεφικά γάλατα, δεν εξασφαλίζει η δημιουργεί κάποιου είδους υπεραξία και είναι και αποδεδειγμένα πλέον άκρως άκυρη (βλέπε σκάνδαλο με βιολογικό βρεφικό γάλα Frezylac, πώς γκρεμίστηκε ο μύθος)
Θα συμφωνήσω. Διαβάζοντας όμως ένιωθα το οξύμωρο: προς τι η ανάγκη κατάθεσης αυτών τον απόψεων αν υποστηρίζουμε πως η θεματοποιηση του να μεγαλώνει κανεις ενα παιδί ειναι προβληματική όπως και να εχει;
ευχαριστω…ομως πουθενα δεν υπονοείται οτι το να μεγαλωνεις ενα παιδι και να το λες ειναι κατι προβληματικο…προφανως το προβληματικο ειναι παντα η υπερβολη…αλλο αναθρεφω ενα παιδι και αλλο στηνω ολη μου τη ζωη και την καθε προσωπικη μου φιλοδοξια-ματαιοδοξια επανω στο μεγάλωμα του…σας ευχαριστω…
Ενώ αν ο γονέας σαν μεινστριμ τάιζε φαριν λακτε. Είναι εντάξει; η γιαγιά σου τι τάιζε την μάνα σου; εβαπορέ και μπισκότο; και τελικά ο γονέας που ταΐζει φαγοπυρο θα πρέπει να πει ότι ταΐζει μανεστρα για να μην κόμπλεξάρει τους υπόλοιπους;
ευχαριστω για την παρατηρηση…ομως αυτο ακριβως λεει το αρθρο…οτι πουθενα δεν υπαρχει προβλημα…κανενα ασπρο-κανενα μαυρο…συνεπως ειτε φαριν λακτε, ειτε μανεστρα ειτε φαγοπυρο…ολα οκ…και προφανως καλυτερο απο ολα το φαγοπυρο…απλα δε χρειαζεται να το φωναζουμε…εκει ειναι η επισημανση μου…δε χρειαζεται δηλ να γινεται προτζεκτ το ταϊσμα και γενικως το μεγαλωμα ενος παιδιου…και παλι ευχαριστω για το χρονο σας να το διαβασετε
Συγχαρητήρια πραγματικά για τ άρθρο σας! Έχουμε διαβάσει πολλά ωραία άρθρα μα ποτέ δεν έχω σχολιάσει το οτιδήποτε. Αυτή τη φορά όμως θα πρέπει να εκφράσω τον θαυμασμό μου και την έκπληξη μου γιατί τελικά υπάρχουν ακόμα ολιστικές απόψεις και όχι μονόπλευρες στο τι σημαίνει τελικά ‘μεγαλώνω ένα παιδί’.
Και πάλι ΜΠΡΑΒΟ σας!
ευχαριστω παρα πολυ για τα θετικα σχολια…καλη συνεχεια σε ολους μας…