Πετυχαίνω στο Γυμνάσιο

Πρωτάκια δεν έχουμε μόνο στο δημοτικό. Έχουμε και στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση! Η περισσότερη αρθρογραφία αφιερώνεται, ίσως και εύλογα, στα μικρούλια, αλλά συμβουλές και στήριξη χρειάζονται και τα πιο μεγάλα παιδιά, αυτά που ξεκινούν το γυμνάσιο. Ναι μεν έρχονται με σχολική εμπειρία στις αποσκευές τους, όμως οι διαφορές ανάμεσα στις δυο βαθμίδες είναι σημαντικές, ενώ η έναρξη της εφηβείας μπορεί να τα αποσυντονίσει και να τα βγάλει από τον ρυθμό στον οποίον είχαν (και είχαμε και εμείς, οι γονείς, μαζί τους) συνηθίσει.

Σύμφωνα με την ψυχοθεραπεύτρια, σύμβουλο γονέων και εκπαιδευτικών και συγγραφέα Χριστίνα Ρασιδάκη και την ψυχοθεραπεύτρια και συγγραφέα δρα Σμαρούλα Παντελή, η είσοδος στο γυμνάσιο είναι το πρώτο βήμα προς την ενηλικίωση του μαθητή, που καλείται να αντιμετωπίσει έναν κόσμο καινούργιο, με πολλές νέες και άγνωστες προκλήσεις. Ο τρόπος διδασκαλίας και διαβάσματος, οι απαιτήσεις, οι κοινωνικές του σχέσεις και τα ενδιαφέροντά του αλλάζουν. Με άλλα λόγια, αλλάζει πίστα.

Οι δυο θεραπεύτριες, λοιπόν, έγραψαν –και πολύ καλά έκαναν– έναν οδηγό επιτυχίας στο γυμνάσιο, που δεν απευθύνεται, ως συνήθως, στον γονέα, αλλά στο ίδιο το παιδί. Μιλώντας τη γλώσσα του και μέσα από αληθινά παραδείγματα και «ασκήσεις», θέλουν να το βοηθήσουν να περάσει καλά στη ζωή του και του επισημαίνουν ορισμένα κόλπα και τακτικές, προκειμένου να τα καταφέρει στα άχαρα χρόνια του γυμνασίου και κατ’ επέκταση του λυκείου. Απορρίπτοντας τις ταμπέλες, όπως καλός ή κακός μαθητής, σπασίκλας, μάγκας ή «φυτό», στοχεύουν να ενισχύσουν την αυτοπεποίθηση του νεαρού αναγνώστη, ώστε να χαρεί τις επιτυχίες του και να μη ζήσει μέσα στη μιζέρια, ακόμα κι αν ακόμα δηλώνει (συνηθέστατο φαινόμενο) ότι ούτε να δώσει πανελλαδικές θέλει ούτε να σπουδάσει πρόκειται.

Ποιος είμαι;
Αρχικά, Ρασιδάκη και Παντελή συστήνουν στο έφηβο ξανά στον εαυτό του, δείχνοντάς του πώς να τον αντιμετωπίζει θετικά. Ποιος είναι; Ποια σχέση έχει μαζί του; Πώς αντιμετωπίζει τις δυσκολίες της ζωής; Τι είναι το στρες και γιατί μπορεί να αποδειχτεί… καλό; Ποιες σκέψεις είναι ικανές να βουλιάξουν κάθε προσπάθεια; Τι ονομάζεται αυτοεκπληρούμενη προφητεία; Πώς θα αποφύγει να πέσει στην παγίδα της μετατόπισης των ευθυνών; Πόσο σημαντική είναι η θετική σκέψη, οι στόχοι, βραχυπρόθεσμοι και μακροπρόθεσμοι, και πώς καλλιεργούνται τα κίνητρα; Με ποιους τρόπους μπορεί να ενισχύσει τη μνήμη του και γιατί είναι ιδιαίτερα σημαντικός ο ύπνος, οι ώρες του οποίου σταδιακά μειώνονται λόγω των συνθηκών; (Εδώ να θυμίσουμε ότι ο έφηβος χρειάζεται 9-10 ώρες ύπνου καθημερινά. Γελάτε, ε; Κι εγώ…)

Το διάβασμά
Έπειτα, οι δυο συγγραφείς περνούν σε μια λέξη που «πονάει» τους περισσότερους εφήβους: το διάβασμα. Και απαλύνουν τον πόνο τους, μέσα από συμβουλές για τον κατάλληλο χώρο διαβάσματος, μέσα από τρόπους για να μαθαίνουν γρήγορα και αποτελεσματικά, ανάλογα και με τον μαθησιακό τους τύπο –οπτικό, ακουστικό ή κιναισθητικό–, μέσα από τεχνικές για δημιουργική και παιγνιώδη μελέτη (ναι, γίνεται) ή για μελέτη με παρέα. Βρίσκουν λύσεις για τα προβλήματα που μπορεί να αντιμετωπίζει ο μαθητής με το διάβασμα (αφηρημάδα, έλλειψη συγκέντρωσης, φόβος), δίνουν ιδέες για να τονώσει τον ενθουσιασμό του και φυσικά δίνουν τη δέουσα σημασία στη δημιουργία ενός προσωπικού προγράμματος, που μόνο βοηθητικό μπορεί να αποδειχθεί.

Οι εξετάσεις
Στο δημοτικό τα παιδιά δεν έδιναν εξετάσεις, απλώς έγραφαν ενίοτε διαγωνίσματα και τεστάκια. Μια από τις πιο θεμελιώδεις διαφορές ανάμεσα στην πρωτοβάθμια και στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση είναι οι περίφημες εξετάσεις στο τέλος της κάθε χρονιάς, που λειτουργούν ως προετοιμασία για τις πανελλαδικές, αλλά και διαμορφώνουν τον τελικό μέσο όρο της βαθμολογίας του μαθητή. Οι συγγραφείς προτείνουν αρχικά ένα ερωτηματολόγιο προετοιμασίας για επιτυχία σε αυτή την μπελαλίδικη διαδρομή, αλλά και μυστικά για πετυχημένες επαναλήψεις και αντιμετώπιση του φόβου. Ξεκινούν την… αντίστροφη μέτρηση και καθοδηγούν το παιδί για το ποιες θα είναι οι επόμενες κινήσεις του μετά το πέρας της ψυχοφθόρας αυτής διαδικασίας, που οδηγεί –αχ, ναι! – στις καλοκαιρινές διακοπές.

Τέλος, προτείνουν ασκήσεις αυτοσυγκέντρωσης και χαλάρωσης, ασκήσεις ξεμουδιάσματος, δίνουν συμβουλές για την κατάλληλη διατροφή, που θα βοηθήσει τόσο στο διάβασμα όσο και στις εξετάσεις και κάνουν μια πρώτη νύξη για τον επαγγελματικό προσανατολισμό, ώστε τα παιδιά να αρχίσουν σταδιακά να σκέφτονται τι είναι αυτό που τους αρέσει και προς ποια κατεύθυνση κλίνουν.

Αν το παιδί σας είναι από έκτη δημοτικού έως και τρίτη γυμνασίου, δωρίστε του το Πετυχαίνω στο γυμνάσιο και δώστε του την ευκαιρία να περιηγηθεί μόνο του στις σελίδες του, να διαβάσει ιστορίες συνομηλίκων του, να μάθει ποιες είναι οι τρεις προσωπικότητες που κυριαρχούν μέσα του –όχι δεν είναι μόνο Παιδί, είναι, όσο παράξενο κι αν ακούγεται, και Γονέας και Ενήλικος, λέξεις που στη συγκεκριμένη περίπτωση αποκτούν διαφορετικό από το γνωστό τοις πάσι νόημα–, να μάθει να κατανοεί τους ακατανόητους πλέον γονείς του (εμάς εννοώ, εδώ μιλάμε για το γνωστό νόημα, και θυμίζω ότι πλέον μπορεί να μας βλέπει απέναντι και όχι δίπλα του) και τον ίδιο του τον εαυτό, επίσης ακατανόητο, να δημιουργήσει μια προσωπικότητα ανοιχτή σε όλες τις μορφές της νέας γνώσης και γενικά να καταλάβει τι του συμβαίνει.

Στα κρυφά, διαβάστε το κι εσείς. Θα σας βοηθήσει να το καθοδηγείτε με τακτ, χωρίς καν να το παίρνει είδηση, και να διορθώσετε και τα δικά σας παρελθοντικά λάθη αναφορικά με τη στάση σας προς το σχολείο και το διάβασμα. Φέτος, μαζί με το τριτάκι και το πρωτάκι μου, θέλω κι εγώ να πω ότι πετυχαίνω στο γυμνάσιο, με έναν εντελώς διαφορετικό τρόπο απ’ ό,τι είχα πετύχει σχεδόν τριάντα χρόνια πριν, από τη θέση, τούτη τη φορά, του γονέα που είναι εκεί δίπλα και βοηθάει, χωρίς, όμως, να τον παίρνουν χαμπάρι τα παιδιά του. Μου φαίνεται μάλλον πιο δύσκολο από τη φοίτηση. Αλλά θα το παλέψω! Διαβάστε: Χριστίνα Ρασιδάκη, Σμαρούλα Παντελή, Πετυχαίνω στο Γυμνάσιο, Εκδόσεις Πατάκη