Πολύ συχνά, οι γονείς με ρωτούν με ποιους τρόπους θα μπορούσαν να βοηθήσουν τα παιδιά τους ουσιαστικά στα δύσκολα προγράμματα και στην πιεστική καθημερινότητα στην οποία πρέπει να ανταποκρίνονται. Πέρα από τη στάση και τον τρόπο διαπαιδαγώγησης που ακολουθεί κάθε οικογένεια, υπάρχουν και κάποιες άλλες συμβουλές οι οποίες δεν άπτονται άμεσα του τρόπου αυτού, αλλά αφορούν πιο πρακτικές συνήθειες, όπως την παιδική διατροφή. Συνήθειες οι οποίες συχνά υποτιμώνται, αλλά όποτε εφαρμόζονται φανερώνουν πολλή αγάπη και φροντίδα!
Διανοητικές και σωματικές λειτουργίες
Τόσο στα παιδιά όσο και στους γονείς τους, μιλώ για τις διανοητικές λειτουργίες, ‒όπως το διάβασμα και η μελέτη, η διάθεση και το συναίσθημα της κάθε στιγμής, η όρεξη για όσα κάνουμε κ.ο.κ. ‒ και για τις σωματικές λειτουργίες. Αν και είναι δυο διαφορετικά και διακριτά πράγματα, συνδέονται άμεσα και η κατάσταση της μίας επηρεάζει την άλλη.
Είναι συχνό το φαινόμενο να υπολειτουργούμε σε έναν ή περισσότερους τομείς εξαιτίας μιας έλλειψης που βιώνει το σώμα μας! Πόσο μπορώ να ανταποκριθώ σε ασκήσεις ή εργασίες που απαιτούν τη συμβολή του σώματός μου αν είμαι άυπνη ή νηστική; Πόσο αποδοτική-υπομονετική-ήρεμη-χαμογελαστή μπορώ να είμαι στη σχέση με τα παιδιά μου ή με τους συναδέλφους μου αν το προηγούμενο βράδυ έχω κοιμηθεί μόλις τρεις ώρες συνολικά;
Καθώς περνούν τα χρόνια, διαβάζω όλο και πιο συχνά και συνειδητοποιώ όλο και πιο έντονα ότι το σώμα μου είναι σαν μια μηχανή, που για να λειτουργήσει σωστά χρειάζεται φροντίδα. Και όταν λέμε φροντίδα εννοούμε τον ύπνο και το φαγητό. Ύπνος και φαγητό! Είναι τα δύο συστατικά που τρέφουν το σώμα, το κάνουν να φτάνει στο μέγιστο τις ικανότητές του και ταυτόχρονα διευκολύνουν τις διανοητικές λειτουργίες.
Σωστός ύπνος και σωστή διατροφή
Αν ένας ενήλικας έχει ανάγκη από αυτά τα δύο, ένα παιδί, που βρίσκεται στο ζενίθ της ανάπτυξης, τα έχει ακόμα μεγαλύτερη ανάγκη! Μάλλον, η ανάγκη για ύπνο και φαγητό είναι υψίστης σημασίας! Προχωρώντας λίγο παραπέρα μπορούμε να πούμε ότι αυτοί οι παράγοντες, για να είναι πράγματι αποδοτικοί, χρειάζεται να διακρίνονται και από ποιοτικά χαρακτηριστικά. Με τον ύπνο τα πράγματα είναι πιο σαφή ή, καλύτερα, η εμπειρία και η λογική μπορούν να υποδείξουν ποιες συνθήκες είναι ποιοτικές και ποιες όχι και αντίστοιχα να γίνουν οι σωστές επιλογές. Με τη διατροφή τα πράγματα είναι λίγο πιο δύσκολα.
Τα θρεπτικά φαγητά δεν είναι πάντα τα πιο εύγευστα. Από την άλλη, προβάλλονται συνέχεια προϊόντα ναι μεν είναι νόστιμα αλλά είτε είναι πολύ επεξεργασμένα και με πολλά συντηρητικά είτε έχουν με πολλές γλυκαντικές ουσίες είτε πρόκειται για «έτοιμες» λύσεις. Την ίδια στιγμή, η πλειονότητα των παιδιών δυσκολεύεται πολύ στην κατανάλωση ανεπεξέργαστων και θρεπτικών τροφίμων.
Πώς θα φάνε τα παιδιά σωστά;
Θέλει πολλή τέχνη και ακόμα περισσότερη προσπάθεια για να πείσουμε τα παιδιά να δοκιμάσουν λαχανικά και φρούτα και να τα αποτρέψουμε από την κατανάλωση ζάχαρης και επεξεργασμένων τροφών. Όμως το «πρόβλημα» δεν είναι (σ)τα παιδιά! Αυτά ακολουθούν τον δικό μας βηματισμό και αυτό που εμείς τους υποδεικνύουμε καταρχάς με τη στάση μας! Ακόμα και η διατροφή είναι στάση ζωής και φιλοσοφία.
Πολύ απλά και πρόχειρα θέτω το εξής ερώτημα: για τον εαυτό μας διαλέγουμε να απολαμβάνουμε τη γεύση ή διαλέγουμε κάτι που ξέρουμε ότι έχει να μας προσφέρει κάτι παραπάνω από γεύση; Το πρώτο ικανοποιεί άμεσα μια αίσθηση ενώ το δεύτερο δεν αφορά τόσο την άμεση ικανοποίηση, αλλά την ευεξία, την υγεία και την ισορροπία μακροπρόθεσμα.
Για αρχή, ας αναρωτηθούμε ποια είναι η δική μας στάση και τι στάση ζωής θέλουμε (ή δε θέλουμε) να περάσουμε με το παράδειγμά μας στα παιδιά μας! Και τα παιδιά; Θα μπορέσουν να ακολουθήσουν έναν πιο υγιεινό τρόπο διατροφής; Θα έλεγα, ναι! Αρκεί να δίνουμε το παράδειγμα (αυτό σημαίνει όχι πολλά λόγια και υποδείξεις) και να εμπλέκουμε τα παιδιά στη διαδικασία.
Η διατροφή, με ό,τι αυτή περιλαμβάνει (διαλογή, αγορά, προετοιμασία, μαγείρεμα, σερβίρισμα, ώρα φαγητού και ό,τι άλλο έχει ο καθένας στο μυαλό του), είναι μια μορφή τέχνης! Είναι ένας τρόπος δημιουργίας και ταυτόχρονα φροντίδας και αγάπης προς τον εαυτό μας και προς τους άλλους. Ας του δώσουμε χρόνο και ας βάλουμε και τα παιδιά μας σε αυτό το παιχνίδι! Ας τους δείξουμε, με τη στάση μας και την επιθυμία μας να συμμετέχουν και αυτά, την αξία της σωστής διατροφής και σιγά σιγά θα αρχίσουν να μας μιμούνται! Ακόμα κι αν χρειαστεί πολλή προσπάθεια και υπομονή, θα τους έχουμε περάσει μια στάση ζωής που σε μεγαλύτερη ηλικία θα εκτιμήσουν, θα ενστερνιστούν και θα μας ευγνωμονούν!
Η Μαριάννα Κουμαριανού είναι παιδαγωγός και συγγραφέας. Θα τη βρείτε στο mkoumarianos@gmail.com.
