Θα ήθελα το πρώτο βιβλίο με πρωταγωνίστρια τη Λότι Μπρουκς να είχε εκδοθεί ακριβώς πριν από έναν χρόνο, όταν η κόρη μου τελείωνε το δημοτικό. Όχι ότι δεν το διάβασε με ευχαρίστηση και μεγάλη ταύτιση (ακόμα και σε απρόσμενες λεπτομέρειες) λίγο πριν τελειώσει την Α’ Γυμνασίου, αλλά Η απίστευτα ντροπιαστική ζωή της Λότι Μπρουκς, της Katie Kirby, που κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Διόπτρα, είναι το ιδανικό δώρο για κάθε κορίτσι που βγαίνει με διστακτικά βήματα από την προεφηβεία και ξαφνικά πέφτει και τσακίζεται στα βράχια της εφηβείας.

Ναι, πρόκειται για ένα βιβλίο κυρίως για κορίτσια, παρόλο που δεν μου αρέσει ο διαχωρισμός της λογοτεχνίας σε ανδρική και γυναικεία. Υπάρχουν, όμως, θέματα που –θέλουμε δεν θέλουμε– έχουν να κάνουν με τις (βιολογικές και όχι μόνο) διαφορές των φύλων. Το βίωμα της εφηβείας έχει ομοιότητες σε όλα τα παιδιά, αλλά αλλιώς τη ζουν τα αγόρια, αλλιώς τα κορίτσια και αλλιώς τα παιδιά των οποίων το βιολογικό φύλο δεν ταιριάζει με το κοινωνικό τους φύλο –παιδιά που δυστυχώς ακόμα δεν αποτυπώνονται εύκολα στα βιβλία. Σε κάθε περίπτωση, πάντως, θα ήταν όμορφο το βιβλίο να διαβαζόταν και από αγόρια και από παιδιά με ρευστή σεξουαλικότητα· σίγουρα κάπου θα εντοπίσουν τον εαυτό τους στις σελίδες του και σίγουρα θα κατανοήσουν συμπεριφορές που τους μοιάζουν ακατανόητες.

Ας επιστρέψουμε, όμως, στη Λότι. Που είναι κορίτσι. Που βρίσκεται σε νέο σχολείο. Που δεν έχει κοντά της την κολλητή της. Που αποφασίζει να επανεφεύρει τον εαυτό της. Το γιατί είναι πολύ απλό, αν και η ίδια δεν το ξέρει ακόμα: Πρέπει να γίνει κάποια άλλη διότι ξεκινάει το συναρπαστικό και ταραχώδες ταξίδι της στην εφηβική ζωή και δεν ξέρει τι της γίνεται.

Τα εφηβάκια μας έχουν άγνοια κινδύνου. Η καθημερινότητά τους είναι μια διαρκής βόλτα σε roller-coasters. Ας σκεφτούμε τους εαυτούς μας στα δώδεκά μας χρόνια. Δηλώναμε άτομα ατρόμητα, ικανά, άνετα και ώρες ώρες αισθανόμασταν έτοιμα να κατακτήσουμε τον κόσμο. Όμως, ταυτόχρονα, χωρίς να το εξομολογούμαστε φυσικά πουθενά, ήμασταν ακόμα παιδιά, φοβισμένα, όχι και τόσο ικανά, προβληματισμένα και αισθανόμασταν δέος απέναντι στη νέα ζωή που απλωνόταν μπροστά μας.

Και πού τα εξομολογηθήκαμε όλα αυτά τα συναισθήματα-μαλλιά κουβάρια; Στον μπαμπά μας; Αποκλείεται να μας καταλάβαινε. Στη μαμά μας; Ντρεπόμασταν λιγουλάκι. Στα αδέλφια μας, αν είχαμε; Μπλιαχ! Στους φίλους μας; Απαπά, ρεζίλι θα γινόμασταν. Η λύση ήταν μία: Στο μυστικό μας ημερολόγιο, με τη μίνι κλειδαριά που θεωρούσαμε απαραβίαστη, και το μίνι κλειδί, που είχαμε διαρκώς επάνω μας, μπας και διαβάσει κανείς τις κρυφές σκέψεις μας, τους έρωτές μας, τους παράλογους –νομίζαμε– προβληματισμούς μας.

Αυτό κάνει και η Λότι: Το βιβλίο είναι το ημερολόγιό της, όπου καταγράφει λεπτομερώς τις μύχιες σκέψεις της και την αμήχανη καθημερινότητά της, πασπαλισμένη με άτυχες ή/και ντροπιαστικές στιγμές, που την κάνουν να θέλει να κρυφτεί κάτω από το κρεβάτι της, αλλά –καμιά φορά– και να γελάσει μέχρι δακρύων. Και κάπως έτσι, η Katie Kirby αγκαλιάζει τις ιδιαιτερότητες του αναγνωστικού της κοινού και η παρεξηγημένη αυτή ηλικιακή φάση απενοχοποιείται.

Το δεύτερο βιβλίο της σειράς, Η απίστευτα αποτυχημένη φιλία της Λότι Μπρουκς, κινείται επίσης στο ίδιο μοτίβο και μας περνάει στην επόμενη σχολική χρονιά, όπου αν και η Λότι επιστρέφει στο σχολείο πιο κουλ, πιο άνετη, με περισσότερο αέρα, τρώει και πάλι τα μούτρα της, κυρίως όσον αφορά τη σχέση της με τις φίλες της ή τέλος πάντων αυτές που θεωρεί φίλες της, μα και με άλλα κορίτσια, ενώ το θέμα “αγόρια” –και σχέσεις με αυτά– έρχεται ακόμα περισσότερο στο προσκήνιο. Σας θυμίζει κάτι; Κάπου, κάποτε, δεν νιώσατε ότι ήσασταν ολομόναχες; Μήπως φοβάστε το ίδιο και για την κόρη σας;

Αυτό που κάνει το κάθε βιβλίο πραγματικά ξεχωριστό είναι ο τρόπος με τον οποίο αποτυπώνει την εφηβική εμπειρία. Στις περιγραφές της Λότι, δεν αναγνωρίζω τόσο την κόρη μου –βασικά μάλλον τη φαντάζομαι, γιατί περνάει κι εκείνη, όπως κάθε έφηβη που σέβεται τον εαυτό της, μια φάση κρυψίνοιας και δεν θέλω να την ενοχλώ. Αυτή που κυρίως αναγνωρίζω, κι ας έχουν περάσει 30 χρόνια, κι ας είναι τόσο διαφορετικές οι ζωές μας τότε και τώρα, είναι εμένα την ίδια. Προφανώς, οι σκέψεις και τα συναισθήματα σε περιόδους αλλαγών δεν επηρεάζονται και τόσο από τον υλικό κόσμο που μας περιβάλλει. Τα ίδια σκεφτόμασταν, τα ίδια νιώθαμε και χωρίς τις νέες τεχνολογίες στη ζωή μας. Απλώς τα επικοινωνούσαμε με διαφορετικούς τρόπους.

(Ανοίγω παρένθεση για να δοξάσω τον ύψιστο που η εφηβεία μου πέρασε προ πολλού, αν και πάντοτε υπάρχουν στιγμές της που νοσταλγώ) και επιστρέφω στις έφηβες του 2023. Η Kirby, χάρη στον ρεαλισμό και στο χιούμορ της, κατόρθωσε να συλλάβει και να περάσει στο χαρτί με μαεστρία την ουσία αυτής της ταραχώδους περιόδου, υπενθυμίζοντας στις αναγνώστριές της ότι δεν είναι μόνες τους, ότι πάνω κάτω όλα τα κορίτσια βιώνουν τρομακτικές (πρωτόγνωρες γαρ) εμπειρίες, όπως την αγορά του πρώτου σουτιέν, την αρχή της περιόδου, τις ορμόνες, την τριχοφυΐα, το μακιγιάζ, το στιλ, τα πρώτα σοβαρά ερωτικά σκιρτήματα (όχι, δεν πιάνεται ο γάμος τους με τον συμμαθητή τους τον Δημητράκη στη δευτέρα δημοτικού), τις αυξημένες σχολικές απαιτήσεις, τα συναισθηματικά σκαμπανεβάσματα και τον ξαφνικό παραλογισμό των γονέων –που φυσικά παραμένουν οι ίδιοι, όμως αλλάζει ο τρόπος που τους αντιλαμβάνονται τα παιδιά. Και σύντομα αλλάζουν, συχνά προς το χειρότερο, και εκείνοι. Τι νομίζετε; Ότι οι γονείς δεν τρομάζουν και δεν αντιδρούν σπασμωδικά όταν τα παιδιά τους μπαίνουν στην εφηβεία;

Η πρώτη μέρα της Λότι (που αφήνει –οκ, με γκρίνια– τη μαμά της να ανεβάσει στο FB την αναμνηστική φωτογραφία, ενώ τα δικά μου τα κομπλεξικά δεν μ’ αφήνουν να ποστάρω πια ούτε μια τρίχα απ’ τα μαλλιά τους) στο νέο της σχολείο είναι αποτυχημένη. Δεν παλεύεται, για να μιλήσουμε, στη γλώσσα της. Ποιος είναι πιο κριντζ; Η ίδια ή οι συμμαθητές και οι συμμαθήτριές της; Έχουν όλοι γονείς που κάνουν και την ντροπή να ντρέπεται; Μέσα από τις ξεκαρδιστικές προσπάθειές της να εντυπωσιάσει τους συνομηλίκους της και να βρει τη θέση της στο νέο της σύμπαν, γινόμαστε μάρτυρες ενός ταξιδιού αυτογνωσίας, αυτοβελτίωσης, αποδοχής, που θα συνεχιστεί και θα συντροφεύσει τις αναγνώστριες (μακάρι και τους αναγνώστες) σε όλη την εφηβεία.

Η συγγραφέας, μέσα από τη Λότι και το χάος της, εξηγεί στις έφηβες ότι καθόλου δεν πειράζει να σκοντάφτουν κάθε τόσο σε εμπόδια. Μπορούν να σηκωθούν αμέσως. Αν νομίζουν ότι είναι ελαττωματικές σε σχέση με κάποιες συνομήλικές τους, να ξέρουν ότι δεν είναι. Γιατί, απλούστατα, δεν υπάρχει τελειότητα στη ζωή. Εντωμεταξύ, οι φαινομενικά δύσκολες εμπειρίες είναι αυτές που διαμορφώνουν ανθεκτικές προσωπικότητες, γεμάτες αυτοπεποίθηση. Τα αδέξια κορίτσια μας σταδιακά θα ξεπεράσουν τον παραλογισμό της εφηβείας και θα γίνουν οι ενδυναμωμένες, ατρόμητες, ανθεκτικές γυναίκες του κοντινού μέλλοντός μας.

Διαβάστε:
Η απίστευτα ντροπιαστική ζωή της Λότι Μπρουκς, Katie Kirby, Εκδόσεις Διόπτρα, μετάφραση: Ευγενία Κολυδά
Η απίστευτα αποτυχημένη φιλία της Λότι Μπρουκς, Katie Kirby, Εκδόσεις Διόπτρα, μετάφραση: Ευγενία Κολυδά