Ο ήλιος είναι ευεργετικός, καθώς ανεβάζει τα επίπεδα της σεροτονίνης και – σε συνδυασμό με ήπια άσκηση – αποτελεί το πιο «φυσικό αντικαταθλιπτικό» γιατί αυξάνει τα ποσοστά των ενδορφινών στον οργανισμό, κάνοντάς μας να αισθανόμαστε αισιοδοξία κι ευεξία. Ακόμη, αυξάνει την παρουσία της βιταμίνης D στον οργανισμό, η οποία είναι βασική για το αμυντικό, αλλά κυρίως για το μυοσκελετικό μας σύστημα. Όμως η έκθεση στον ήλιο θέλει ιδιαίτερη προσοχή, καθώς μπορεί να προκαλέσει βλάβες στο δέρμα, στην άμυνα του οργανισμού, ηλιακά εγκαύματα, αφυδάτωση, οφθαλμολογικά προβλήματα, αλλά και καρκίνο.

Για να αποφευχθούν οι δυσάρεστες αυτές καταστάσεις δεν πρέπει να ξεχνάμε την πρόληψη! Τώρα το καλοκαίρι, τα παιδιά λατρεύουν τα παιχνίδια κάτω από τον ήλιο μέσα και έξω από τη θάλασσα μένοντας πολλές ώρες μέσα στο νερό και στην παραλία. Γι’ αυτό όλοι οι γονείς οφείλουν να τηρούν αυστηρά στα παιδιά τους κανόνες προστασίας από τον ήλιο και φυσικά δεν πρέπει να ξεχνούν ότι τα μέτρα προστασίας από την ηλιακή ακτινοβολία δεν αφορούν μόνο τις καλοκαιρινές διακοπές!

Ηλιοπροφύλαξη παντού και πάντα

Με άλλα λόγια, τα παιδιά απαγορεύεται να εκτίθενται στην ηλιακή ακτινοβολία σε κάθε περίσταση: όχι μόνο στη θάλασσα και στις διακοπές τους, αλλά σε οποιαδήποτε δραστηριότητά τους εκτός σπιτιού, όπως σε γήπεδα, παιδικές χαρές, ακόμη και μέσα στο αυτοκίνητο ή κατά τη διάρκεια της άθλησης και της ποδηλασίας. Επομένως τα μέτρα προστασίας πρέπει να ξεκινούν νωρίτερα από το καλοκαίρι και να λαμβάνονται ακόμη κι όταν υπάρχει συννεφιά ή τα παιδιά βρίσκονται υπό σκιά.

Κάτι που δεν γνωρίζουν πολλοί είναι ότι η σκιά δεν προφυλάσσει πάντα από τον ήλιο. Οι επιφάνειες του νερού, του λευκού τοίχου, της άμμου και του τσιμέντου αντανακλούν μεγάλο μέρος της επικίνδυνης ηλιακής ακτινοβολίας, οπότε ακόμη και τότε πρέπει να βάζουν τα παιδιά αντηλιακή κρέμα.

Αξίζει, δε, να τονίσουμε ότι η ηλιοπροφύλαξη πρέπει να αρχίζει από τη βρεφική ηλικία και να γίνει τρόπος ζωής για όλη την οικογένεια. Ο χρόνος παραμονής των παιδιών ενός έτους στη θάλασσα και στον ήλιο θα πρέπει να γίνεται με προσοχή και σε περίπτωση που παρατηρηθεί αλλαγή του χρώματος των χειλιών ή των άκρων προς το υποκύανο, τρέμουλο των χειλιών ή φωνής, ανατριχιασμένο δέρμα, τα παιδιά πρέπει να απομακρύνονται άμεσα.

Όσο για τα βρέφη κάτω των 6 μηνών προτείνεται η αποφυγή της έκθεσής τους στον ήλιο.

Επίσης, καλό είναι όλα τα παιδιά, μικρά και μεγάλα, να μην εκτίθενται στον ήλιο μεταξύ των ωρών 11.00 π.μ. και 4.00 μ.μ. καθώς η ηλιακή ακτινοβολία στο χρονικό αυτό διάστημα είναι εντονότερη. Οι δραστηριότητες των παιδιών εκτός σπιτιού πρέπει να περιορίζονται τις πρωινές ή τις απογευματινές ώρες. Όταν ο ήλιος πέφτει κατακόρυφα και η σκιά έχει εξαφανιστεί, τότε είναι η χειρότερη ώρα να κάνει κάποιος μπάνιο ή να παίζει εκτός σπιτιού.

Μάλιστα τα παιδιά πρέπει να φορούν καπέλο, καθώς και άνετα και ανοιχτόχρωμα ρούχα, τα οποία δεν τα διαπερνά η ηλιακή ακτινοβολία. Πώς θα το καταλάβουν οι γονείς αυτό; Πρέπει να τοποθετήσουν το χέρι τους κάτω από το ρούχο και αν δεν το βλέπουν, τότε το ρούχο είναι ικανό να απορροφήσει την ηλιακή ακτινοβολία.

Αντιηλιακά προϊόντα

Απαραίτητη είναι και η χρήση αντιηλιακών προϊόντων σε όλα τα ακάλυπτα μέρη του σώματος, χωρίς να ξεχνάμε τη μύτη και τα αυτιά. Τα αντιηλιακά συνιστώνται μετά την ηλικία των έξι μηνών και πρέπει να προστατεύουν από την UV-A και την UV-B ακτινοβολία. Παράλληλα αυτό που πρέπει να προσέχουν οι γονείς όταν αγοράζουν αντιηλιακά είναι ο δείκτης προστασίας. Ο δείκτης προστασίας των αντηλιακών πρέπει να είναι τουλάχιστον 15. Τα αντηλιακά με δείκτη προστασίας 15 απορροφούν το 93% της UVB, ενώ με δείκτη 30 απορροφούν το 97%.

Η επάλειψη του αντιηλιακού πρέπει να γίνεται περίπου 30 λεπτά πριν από την έκθεση στον ήλιο και να επαναλαμβάνεται κάθε 2 ώρες. Δεν πρέπει να χρησιμοποιείται μόνο στην παραλία αλλά και όταν τα παιδιά βρίσκονται σε γήπεδα, παιδικές χάρες, αυλές σπιτιών ή στον περίπατό τους.

Όταν τα παιδιά μπαινοβγαίνουν στο νερό ή είναι ιδρωμένα, η επάλειψη πρέπει να γίνεται συχνότερα. Σημαντικό επίσης είναι το δέρμα να επαλείφεται με ικανή ποσότητα αντιηλιακού. Σε περίπτωση που χρησιμοποιείται μικρή δόση, ελαττώνεται ο βαθμός προστασίας που παρέχει το αντιηλιακό κατά 20-50%, ενώ να τονίσουμε ότι το αντιηλιακό δεν πρέπει ποτέ να χρησιμοποιείται για να παρατείνεται η έκθεση στην ηλιακή ακτινοβολία.

Το αντιηλιακό χρειάζεται ακόμη και όταν βρισκόμαστε στο νερό. Να αναφέρουμε ότι μισό μέτρο κάτω από την επιφάνεια κατορθώνει να εισχωρήσει το 60% περίπου της ακτινοβολίας UV-B και 85% της UV-A! Συνήθως η χρήση αντιηλιακού συνιστάται από τέλος Απριλίου μέχρι και Οκτώβριο και φυσικά πρέπει να ελέγχεται πάντα η ημερομηνία λήξης του εκάστοτε αντιηλιακού προϊόντος πριν από τη χρήση του.

Γυαλιά ηλίου και φάρμακα 

Την ίδια ώρα οι γονείς πρέπει να δίνουν μεγάλη σημασία στα μάτια των παιδιών, χρησιμοποιώντας καλής ποιότητας γυαλιά ηλίου. Τα γυαλιά που θα επιλέξουν πρέπει να προσφέρουν 100% προστασία από την υπεριώδη ακτινοβολία, γιατί η χρόνια και έντονη έκθεση των ματιών στην ηλιακή ακτινοβολία μπορεί να προκαλέσει βλάβες, ενώ ιδιαίτερη προσοχή πρέπει να δίνεται και στα φάρμακα που αυξάνουν την ευαισθησία του δέρματος στον ήλιο. Αν τα παιδιά λαμβάνουν φάρμακα συγκεκριμένων κατηγοριών, πρέπει να συμβουλεύονται τον ιατρό τους σχετικά με την αποφυγή της έκθεσή τους στον ήλιο.

Η Χάρις Μάργαρη είναι Ιατρός, Ογκολόγος-Παθολόγος.