Λεκτικά, νοηματικά και ψυχολογικά οι «διακοπές» μεταφράζονται σε διαφορετικότητα της… καθημερινότητας. Θα συμφωνήσουμε λοιπόν ότι πολύ λιγότερη σημασία για όλους μας έχει «ο τόπος», ο «προορισμός», περισσότερη έχει ο «τρόπος» και το «περιεχόμενο» των διακοπών. Όμως αυτά ισχύουν για μας τους μεγάλους που, στριμωγμένοι από υποχρεώσεις και «πρέπει», ονειρευόμαστε ξεγνοιασιά και μακροβούτια στη γλυκύτητα του απρογραμμάτιστου βίου!

Για τα παιδιά –τα μικρά παιδιά της προσχολικής και σχολικής ηλικίας– οι έννοιες διαφοροποιούνται, δυστυχώς! Οι διακοπές ταυτίζονται με δημιουργική, ευχάριστη, ευρηματική, πρωτότυπη και κυρίως ασφαλή απασχόληση. Που σημαίνει για τους γονείς μεγάλος μπελάς! Συνεχής επιχειρησιακή εγρήγορση για το «πού», «πώς» και «πόσο» θα συμπληρωθεί ο χρόνος των μικρών μέχρι το θεόσταλτο και θεραπευτικό, για όλους, διάστημα του ύπνου τους! Αυτονόητα τα προβλήματα των παιδιών στις διακοπές μεγεθύνονται, τα ωράρια παραβιάζονται, οι συνήθειες καταπατούνται, οι παγίδες πολλαπλασιάζονται και η ανοχή των γονιών ελαχιστοποιείται, μια και οι προσδοκίες τους για ξεκούραση ματαιώνονται! Η διάσταση αυτή των «αναγκών» μεταξύ παιδιών και γονέων οδηγεί σε εντάσεις, συγκρούσεις και, γιατί όχι, επιθετικότητα! Ευτυχώς οι διακοπές τελειώνουν σύντομα!

Καταφυγή μας το χωριό!

Ο αείμνηστος δάσκαλός μας, καθηγητής Ν. Ματσανιώτης, ζήλευε, τέτοιες μέρες καλοκαιριού και διακοπών, τους γονείς που έχουν… χωριό! Θεωρούσε μάλιστα ευλογημένα τα παιδιά που έχουν εκεί παππούδες και γιαγιάδες. Και βέβαια τυχερούς τους γονείς τους. Θυμάμαι χαρακτηριστικά ότι με επιμονή συνιστούσε σ’ όποιον δεν είχε χωριό να «υιοθετήσει» κάποιο, παραθαλάσσιο ή ορεινό, συστηματικό καταφύγιο της οικογένειας για τις διακοπές ή τουλάχιστον το βασικό διάστημα των διακοπών. Φυσικά στο ίδιο κάθε χρονιά μικρό σπίτι, ξενοδοχείο ή διαμερισματάκι, τονίζοντας ότι παιδιά και ηλικιωμένοι προσαρμόζονται ευκολότερα σε γνωστό περιβάλλον. Επέμενε μάλιστα στις ημερήσιες εκδρομές και εξορμήσεις της οικογένειας στα γύρω μέρη για ευνόητους λόγους. Δεν άφηνε ευκαιρία χαμένη για να μας τονίσει τη σημασία των διακοπών ως το λιπαντικό για τις ενδοοικογενειακές σχέσεις αλλά και τις τριβές που ελλοχεύουν από τη σύντομη μεν αλλά συνεχή συμβίωση της οικογένειας. Πίστευε ωστόσο ότι φάρμακο για τις… «αδιαθεσίες» των διακοπών είναι μία ολιγοήμερη απόδραση του ζευγαριού από παιδιά και παππούδες.

Επιτέλους, στο σπίτι μας!

Σε αντίθεση με τους πολύχρονους προγραμματισμούς, σχεδιασμούς και… υπολογισμούς των διακοπών, η επιστροφή γίνεται σε μία μέρα, με ανάμεικτα συναισθήματα χαρμολύπης αφού κάτι καινούργιο ξεκινάει, και ό,τι πέρασε είναι ήδη παλιό. Μη χάνετε λοιπόν ευκαιρίες για την εορταστική ατμόσφαιρα της επιστροφής.

• Μικρές ανακατατάξεις των επίπλων, ιδίως στα δωμάτια των παιδιών
• Αν δεν υπάρχει, αγοράστε χαμηλό τραπεζάκι με καρεκλίτσες. Το παλιό ανανεώστε το με διακόσμηση με αυτοκόλλητα αγαπημένα
• Άδειο ράφι για τα βιβλία που θα αγοραστούν
• Καινούργια «σύνεργα» για χαρτοκοπτική, ζωγραφική και γλυπτική με πλαστελίνες
• Ξεκαθάρισμα των παιχνιδιών
• Αρμοδιότητες του/των παιδιών στην επιλογή χρωμάτων και διακόσμησης του χώρου τους
• Κουβαδάκια για τα χαρτικά και άχρηστα των παιδιών

Γενικά αφήστε τα παιδιά σας –όταν η ηλικία τους το επιτρέπει– να πάρουν πρωτοβουλίες, να διαλέξουν και να συνθέσουν το μικροπεριβάλλον τους. Προσπαθήστε να μην τους επιβάλλετε τις δικές σας προτιμήσεις και αισθητικές επιλογές. Εσείς επιβάλλετε μόνο τους βασικούς κανόνες ζωής τους:

• Ώρα που θα πάνε για ύπνο
• Παπούτσια έξω από το δωμάτιο
• Σταθερό πλύσιμο των χεριών μόλις έλθουν στο σπίτι
• Ώρα και διάρκεια τηλεθέασης
• Μπάνιο προτού κοιμηθούν (προσοχή στον θερμοστάτη)
• Βούρτσισμα δοντιών συστηματικά, τουλάχιστον πρωί-βράδυ, μετά το φαγητό

Ανακαλύψτε πάλι τις όμορφες γωνιές του σπιτιού σας, τα παλιά παιχνίδια, τα λουλούδια στη βεράντα, το δικό του/της δωμάτιο με κέφι και φαντασία. Όλα αυτά δεν κοστίζουν πολλά, αλλά προσφέρουν πολλαπλάσια σε σας και το παιδί σας! Kαλό αποκαλόκαιρο!

Η Χρύσα Τζουμάκα-Μπακούλα είναι καθηγήτρια Παιδιατρικής. Θα τη βρείτε στο Παιδιατρικό Κέντρο Αθηνών και στο c.bakoula@iatriko.gr. Στείλτε της παιδιατρικά και… άλλα ερωτήματα και διαβάστε την απάντηση στο Τaλκ.