Η πανδημία της νόσου από κορονοϊό (Corona Virus Disease 19: COVID-19) έχει προκαλέσει φόβο και ανασφάλεια. Πολλοί γονείς ρωτάνε αν θα υπάρξει εμβόλιο για την COVID-19 και τι να κάνουν όσον αφορά στον εμβολιασμό ρουτίνας των παιδιών τους. Από την άλλη πλευρά, στις 8 Μαΐου 2020 το Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Λοιμώξεων των Η.Π.Α. (CDC) δημοσιοποίησε νέα δεδομένα, που αποδεικνύουν αυτό που οι παιδίατροι αναφέρουν εδώ και αρκετές εβδομάδες: μεγάλος αριθμός παιδιών έχουν χάσει σημαντικά εμβόλια, που τα προστατεύουν από δυνητικά θανατηφόρες ασθένειες, όπως η ιλαρά, η μηνιγγίτιδα και ο κοκκύτης [1]. Στην Ελλάδα επίσης, οι παιδίατροι αντιλαμβάνονται ανησυχητική μείωση των παιδιών, που κάνουν τα απαραίτητα ανά ηλικία εμβόλια. Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι σε εγκύκλιο του Υπουργείου Υγείας, ήδη από το τέλος Μαρτίου, επισημαίνεται η αναγκαιότητα των προβλεπόμενων εμβολιασμών, ειδικά στα παιδιά από 0-2 ετών, με το σκεπτικό ότι «η διακοπή του εμβολιασμού, ακόμα και για βραχύ χρονικό διάστημα, μπορεί να οδηγήσει σε συσσώρευση επινόσων ατόμων, να αυξήσει την πιθανότητα επιδημικής έξαρσης νοσημάτων, που προλαμβάνονται με εμβολιασμό και να επιβαρύνει περαιτέρω το σύστημα υγείας»[2]. Ακολουθούν συνοπτικές απαντήσεις στις βασικές απορίες των γονιών σχετικά με την COVID-19 και τα εμβόλια:
Πώς λειτουργούν τα εμβόλια;
Τα εμβόλια εκπαιδεύουν το ανοσοποιητικό μας σύστημα να αντιμετωπίζει τις λοιμώξεις. Αυτό επιτυγχάνεται εισάγοντας μια αδρανοποιημένη και ακίνδυνη μορφή μικροβίου (βακτηρίου ή ιού) στο σώμα. Ακριβώς επειδή πρόκειται για αδρανοποιημένη μορφή, δεν μπορεί να προκαλέσει νόσο. Απλά προξενεί την παραγωγή ειδικών αντισωμάτων κατά του αντίστοιχου μικροβίου και σε περίπτωση που έρθουμε σε επαφή με αυτό, το ανοσοποιητικό μας σύστημα είναι προετοιμασμένο να το εξαλείψει.
Πότε θα είναι διαθέσιμο το εμβόλιο για την COVID-19;
Μέχρι στιγμής δεν υπάρχει ειδικό εμβόλιο ή θεραπεία για την COVID-19. Επιστημονικά κέντρα ανά τον κόσμο εργάζονται εντατικά για την ανάπτυξη ενός εμβολίου κατά της νόσου αυτής. Στην πραγματικότητα, πολλά διαφορετικά εμβόλια ερευνώνται ταυτόχρονα, με δύο από αυτά να φαίνονται επί του παρόντος επικρατέστερα. Χρησιμοποιούνται καινοτόμες μέθοδοι ανάπτυξης εμβολίων, με βάση την εμπειρία από τους ιούς Ebola και SARS. Παρόλα αυτά, θα χρειαστούν τουλάχιστον 18 μήνες ή περισσότερο για να αναπτυχθεί ένα εμβόλιο και να αρχίσει να δοκιμάζεται σε ανθρώπους.
Πρέπει το παιδί μου να κάνει τα εμβόλιά του κατά την πανδημία COVID-19;
Παρότι η COVID-19 έχει διαταράξει την καθημερινότητά μας, η απάντηση είναι ΝΑΙ, προσπαθήστε να εμβολιάσετε τα παιδιά σας, εφόσον σας παρέχεται αυτή η δυνατότητα. Είναι σημαντικό να είναι επαρκώς εμβολιασμένα τα μωρά και τα μεγαλύτερα παιδιά, ώστε να προστατεύονται από σοβαρές ασθένειες. Οι παιδίατροι ούτως ή άλλως έχουμε λάβει τα απαραίτητα μέτρα ώστε να εμβολιάζουμε όλα τα παιδιά με ασφάλεια.
Τι μπορούμε να αποκομίσουμε από αυτή την πανδημία; Τι μπορεί να μας διδάξει για άλλες ασθένειες και για την απόφαση να εμβολιάζουμε τα παιδιά μας;
Η πανδημία COVID-19 μας υπενθύμισε την αξία των εμβολίων. Απέδειξε πως αν υπάρχει εμβόλιο για μία νόσο, πρέπει να εμβολιαζόμαστε εγκαίρως. Χωρίς την προστασία των εμβολίων, πολλά νοσήματα μεταδίδονται γρήγορα και με βαριές συνέπειες. Δε θέλουμε να επιστρέψουμε σε περιόδους όπου οι γονείς έπρεπε να ανησυχούν για το αν το παιδί τους θα πεθάνει από μηνιγγίτιδα, κοκκύτη, διφθερίτιδα και άλλες ασθένειες, για τις οποίες υπάρχουν ασφαλή και αποτελεσματικά εμβόλια. Ευτυχώς, διαθέτουμε εμβόλια που προστατεύουν τα παιδιά και τους εφήβους από 16 διαφορετικές ασθένειες. Επιπλέον, εμβολιάζοντας τα παιδιά προστατεύουμε και τις ευπαθείς ομάδες του πληθυσμού, δημιουργώντας ανοσία αγέλης. Σε πολλές περιπτώσεις μάλιστα, παιδιά και ενήλικες, που νοσούν από COVID-19, είναι πιο ευάλωτοι σε συλλοίμωξη από ασθένειες, οι οποίες προλαμβάνονται με εμβολιασμό, όπως οι πνευμονιοκοκκικές λοιμώξεις και η γρίπη [3].
Πρέπει ακόμη να επισημανθεί ότι τα παιδιά που έχουν μείνει πίσω στους εμβολιασμούς, σίγουρα έχουν χάσει και την τακτική φροντίδα υγείας, η οποία λαμβάνει χώρα κατά την επίσκεψη στον παιδίατρο. Αυτή περιλαμβάνει τη φυσική εξέταση, την ψυχοσωματική ανάπτυξη, τη διατροφή και ό,τι άλλο μπορεί να απασχολεί τους γονείς ή τα παιδιά και τους εφήβους.
Καθώς τα μέτρα αποστασιοποίησης αίρονται σταδιακά, τα ανεμβολίαστα παιδιά και έφηβοι κινδυνεύουν περισσότερο να νοσήσουν από σοβαρές ασθένειες, οι οποίες μπορούν να προληφθούν με εμβόλιο. Περιμένοντας το εμβόλιο για τον κορονοϊό στο μέλλον, ας προστατέψουμε τα παιδιά μας σήμερα, φροντίζοντας να κάνουν όλα τα απαραίτητα εμβόλια.
Βιβλιογραφία
- Santoli JM, Lindley MC, DeSilva MB, et al. «Effects of the COVID-19 Pandemic on Routine Pediatric Vaccine Ordering and Administration-United States, 2020». MMWR Morb Mortal Wkly Rep 2020;69:591–593.
- «Συστάσεις εμβολιασμού ρουτίνας παιδιών κατά την περίοδο πανδημίας από SARS-CoV-2». Εγκύκλιος Υπουργείου Υγείας, Αθήνα, 31/3/2020, Αριθ.Πρωτ.: Δ1α/Γ.Π.οικ. 21769.
- Woo Joo Kwon, Gabrielle Li, Matthew Zheng, Harleen Kaur, Noah Magbual, and Sudeb Dalai, MD, PhD, of the Stanford University School of Medicine. «Superinfections and Coinfections in COVID-19: separating the signal from the noise». Medpage Today, April 28, 2020.
