Αυτή την εποχή του χρόνου είναι σαν οι φορεσιές να μεταμορφώνουν τα σώματα που τις φορούν σε συμβολισμούς όχι και τόσο ρεαλιστικούς. Σαν να ψάχνουμε την ευκαιρία να γίνουμε ένα διαφορετικό άλλο, ένα άλλο του εαυτού που δεν έχουμε καταφέρει (ακόμη) να γίνουμε. Μπορεί, βέβαια, να είναι απλά και μόνο η αφορμή για να «το παρακάνουμε» και να εμφανίσουμε απενοχοποιημένα βαθιά κρυμμένες επιθυμίες. Χρειάζεται και αυτό πού και πού.

Έμφυλα στερεότυπα

Τα έμφυλα στερεότυπα φαίνεται να κυριαρχούν στις ενδυματολογικές προτάσεις των καταστημάτων. Οι διάδρομοι έχουν ξεκάθαρο τμήμα με «αγορίστικες στολές», όπου ποζάρουν από υπερμυώδεις Spiderman ή Darth Vader μέχρι οπλισμένοι αστυνομικοί ή στρατιωτικοί. Και αν κάνουμε μια βόλτα στις «κοριτσίστικες στολές», εύκολα θα δούμε ανάμεσα σε στρας και τούλια την Έλσα από τo Frozen σε διάφορες εκδοχές ή την Barbie πριγκίπισσα. Κι όταν πάμε λίγο πιο κάτω που βρίσκονται οι στολές με τα επαγγέλματα, σίγουρα θα πάρει το μάτι μας μια «αγορίστικη» στολή γιατρού και μια «κοριτσίστικη» στολή νοσοκόμας. Λες και στην πραγματική ζωή δεν υπάρχουν άντρες νοσοκόμοι ή γυναίκες γιατροί!

Είναι ο συμβολισμός, όμως, της στολής -αυτού του παντοδύναμου συμβόλου της υπερβολής- ικανός να μας δείξει την κατεύθυνση προς της οποία πρέπει να υπερβάλουμε; Η απάντηση είναι μάλλον θετική. Ένα αγόρι, για παράδειγμα, μπορεί να βρει ότι είναι ΟΚ να ασκεί βία σε «συμπολίτες» του («Πάνω στο παιχνίδι το έκανα, ρε μαμά»). Αντίστοιχα, ένα κορίτσι μπορεί να ονειρεύεται να τη σώσει ο πρίγκιπας χτενίζοντας την κατάξανθη περούκα Ραπουνζέλ («Αφού στο GNTM πάντα έχουν λαμπερά μαλλιά, ε μπαμπά;»).

Αυτό, όμως, θέλουμε να ΕΠΙΘΥΜΟΥΝ τα παιδιά μας; Ή προτιμάμε να έχουν την κρίση και να μπορούν να γίνουν ό,τι θέλουν; Δυστυχώς, η απάντηση δεν μπορεί να είναι «Σιγά! παιδιά είναι, δεν ξέρουν!» ή «Έλα μωρέ, μια στολή είναι!». Γιατί, πολύ απλά, δεν ισχύει. Τα παιδιά ήδη από μικρή ηλικία επιθυμούν. Σχετικά με τις έμφυλες προσδοκίες, δηλαδή τι περιμένει από εμάς τους ανθρώπους η κοινωνία επειδή γεννηθήκαμε αγόρια ή κορίτσια, έρευνες λένε ότι εντυπώνονται στα παιδιά ήδη από τη νηπιακή ηλικία. Σύμφωνα με την κοινωνιολόγο Helen Rizzo, «τα αυστηρά στερεότυπα δεν είναι καθόλου υγιή για τα παιδιά, γιατί τα περιορίζουν από το να βιώσουν όλο το εύρος των συναισθημάτων που μπορεί να κρύβει μια μεταμφίεση».

Ζητούνται φορεσιές

Στο Genderhood θέλουμε να πέσουν οι μάσκες και τα αποκριάτικα κουστούμια να εξυπηρετούν τον λόγο για τον οποίο φτιάχτηκαν, δηλαδή την ανάδειξη της υπερβολής πέραν από τον πραγματικό κόσμο. Προτείνουμε ότι καλό θα ήταν να αφήσουμε τα παιδιά να δημιουργήσουν τη δική τους ξεχωριστή στολή. Για τον λόγο αυτό, δημιουργήσαμε το βιωματικό εργαστήρι «Ζητούνται φορεσιές για αναποδιές». Βασισμένο στο παραμύθι της Λίνας Μουσιώνη «Ζητείται άλογο για αμαζόνα», που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Μεταίχμιο, το εργαστήρι προσκαλεί τα παιδιά να μπουν στον ρόλο της ηρωίδας και του ήρωα. Με βιωματικές διαδραστικές δράσεις τα παιδιά που θα πάρουν μέρος στα εργαστήριά μας σε Αθήνα, Θεσσαλονίκη και Λάρισα, θα μπουν σε κλίμα αποκριάτικου πάρτι και ντυμένα με τις φορεσιές τους θα σχεδιάσουν μια καινούργια αμφίεση που θα είναι κομμένη και ραμμένη στα μέτρα τους. Σκοπός του εργαστηρίου είναι μέσα από τεχνικές δραματοποιημένης αφήγησης και δημιουργικού παιχνιδιού, τα παιδιά να πάνε ένα βήμα πιο μπροστά τη φαντασία τους και να χωρέσουν σε κοστούμια που θα χωράνε τα θέλω τους.

Για να γίνει αυτό και τα παιδιά να μπορέσουν να φτιάξουν τη δική τους ιδανική στολή επιλέξαμε να απευθυνθούμε πρώτα-πρώτα σε εσάς που πιστεύετε σε έναν κόσμο ισότητας και ίσων ευκαιριών. Πριν πάμε στα μεγάλα παιχνιδάδικα (που ελάχιστα ως καθόλου μας ενδιαφέρει να ενισχύσουμε), ζητάμε από εσάς να μαζέψετε όλες τις παλιές παιδικές στολές και αποκριάτικα αξεσουάρ που έχουν ξεμείνει στο πατάρι και να τα δωρίσετε στο Genderhood. Εμείς θα κάνουμε τα υπόλοιπα.

Σημεία συγκέντρωσης των παιχνιδιών κατά τη διάρκεια όλων των Αποκριών

Αθήνα
Πολυχώρος Μεταίχμιο, Ιπποκράτους 118, τηλ. 211 3003500
Ταλκ, Ικονίου 4-6, 14235, τηλ. 210 6753180

Θεσσαλονίκη
LAB 29A, Solidarity Now, Πτολεμαίων 29Α

Λάρισα
Γαλλικό Ινστιτούτο, Κούμα 28, τηλ. 2410 287508

Για να ενημερωθείτε για τις ημερομηνίες και τόπο των εργαστηρίων ακολουθήστε μας στη σελίδα Genderhood στο Facebook. Και αν μένετε κάπου αλλού, στείλτε email στο info@genderhood.org για να βρούμε τον τρόπο να φτάσουν οι στολές σε εμάς και στα παιδιά.

Η Σοφία Κωνσταντοπούλου είναι επικοινωνιολόγος και συν-ιδρύτρια του Genderhood.
www.genderhood.org