Χριστούγεννα! Μια γιορτή γεμάτη έθιμα, γλυκά, μυρωδιές, γέλια, συγκεντρώσεις, αγκαλιές! Μια γιορτή που, με μια πανδημία πάνω από το κεφάλι μας, τείνει να χάσει όλο αυτό το πνεύμα που τη διακρίνει… Όμως προβληματίζομαι αν φταίει μόνο αυτό. Είναι η Covid-19 ή η πανδημία του αχαλίνωτου καταναλωτισμού που μας στερεί την ουσία; Κι όχι τόσο από εμάς, αλλά κυρίως από τα παιδιά μας… Όταν μίλησα με την «καρδιά» του Taλκ, την Πελιώ, για το χριστουγεννιάτικο τεύχος, αμέσως το μυαλό και η καρδιά μου πήγαν στα χριστουγεννιάτικα έθιμα, στις παραδόσεις των Χριστουγέννων.

Παραδόσεις από όλη την Ελλάδα. Τα μελομακάρονα, οι κουραμπιέδες, τα κάλαντα, το χριστόψωμο, η βασιλόπιτα, η ζακυνθινή κουλούρα, το χριστουγεννιάτικο στεφάνι, το καραβάκι, το αμίλητο νερό, το πάντρεμα της φωτιάς, τα Χριστόξυλα, οι καλικάντζαροι, οι Μωμόγεροι και τα Ραγκουτσάρια και πολλά άλλα… Και δεν μας έφταναν τα δικά μας· έχουμε εισαγάγει κιόλας χριστουγεννιάτικα έθιμα. Το στόλισμα του δέντρου και του σπιτιού, ο Άγιος Βασίλης, τα δώρα, τα ρεβεγιόν, τα φώτα και άλλα πολλά όμορφα!

Τότε είχα μια ιδέα! Τα Χριστούγεννα είναι η γιορτή της αγάπης, της προσφοράς και της αναγέννησης της φύσης. Αν σε όλα αυτά προσθέσουμε κι εμείς τα δικά μας; Αν, έτσι απλά, φτιάξουμε ως οικογένεια τα προσωπικά μας χριστουγεννιάτικα έθιμα, που θα περάσουν από γενιά σε γενιά και θα μας κάνουν λίγο καλύτερους ανθρώπους; Μπορούμε να επιλέξουμε μια συγκεκριμένη ημέρα, την παραμονή των Χριστουγέννων, την Πρωτοχρονιά ή των Φώτων ή κάποια άλλη ημερομηνία μέσα στις γιορτές, αρκεί να μπορούμε να διατηρήσουμε την περιοδικότητά της μέσα στα χρόνια. Θα ήταν μάλιστα όμορφο τα παιδιά να συμμετέχουν βάζοντας μέρος από το χαρτζιλίκι τους για ορισμένες αγορές. Πάρτε ιδέες!

Γεύμα αγάπης: Μαγειρέψτε όλη η οικογένεια μαζί ένα εύκολο φαγητό (π.χ. κοτόπουλο με πατάτες στον φούρνο ή μακαρόνια με κιμά και σαλάτα λάχανο-καρότο). Αγοράστε δοχεία φαγητού μίας χρήσεως, μπουκαλάκια νερού (τόσα όσα οι μερίδες), πλαστικά πιρουνάκια, μάσκες και αντισηπτικά μαντηλάκια. Τοποθετήστε τα σε (γιορτινές κατά προτίμηση) σακούλες. Μετά, όλοι παρέα, μοιράστε τα στους έχοντες ανάγκη, για παράδειγμα σε αστέγους.

Ένα δέντρο για τη φύση: Επικοινωνήστε με το δασαρχείο μιας κοντινής σας περιοχής και ρωτήστε ποιο δέντρο μπορείτε να φυτέψετε στο συγκεκριμένο δάσος και σε ποιο σημείο. Είναι σημαντικό να γίνει αυτό το βήμα, έτσι ώστε να μην αλλάξει η βιοποικιλότητα της περιοχής και για να είναι βιώσιμο το φυτό. Αγοράστε το, φορτώστε στο αυτοκίνητο τον εξοπλισμό σας (γάντια, φτυάρια κ.λπ.) και ξεκινήστε. Ιδανικά, συνδυάστε το με μία ημερήσια δράση, για παράδειγμα με πικ νικ, με χαλάρωση σε ένα καταφύγιο ή με καθαρισμό της περιοχής από τα σκουπίδια.

Ένα παιχνίδι για τον άλλον: Οι ημέρες αυτές, που τα παιδιά παίρνουν πολλά καινούργια παιχνίδια, είναι μια καλή ευκαιρία να δώσουν και παιχνίδια. Μαζί τους, εντοπίστε ορισμένα με τα οποία δεν παίζουν πια ή που απευθύνονται σε μικρότερες ηλικίες. Ελέγξτε αν είναι σε καλή κατάσταση και αποφασίστε πού μπορείτε να τα δωρίσετε. Σε κάποιο ίδρυμα, σε κάποια οικογένεια στη γειτονιά που έχει ανάγκη, σε κάποιο ίδρυμα ή σε κάποιο παιδιατρικό νοσοκομείο.

Ο βοηθός του Άγιου Βασίλη: Όλοι έχουμε ανθρώπους που είναι οι καθημερινοί μας «Άγιοι Βασίληδες». Μας μαγειρεύουν, μας φροντίζουν, μας κρατάνε τα παιδιά για να δουλέψουμε ή για να πάμε βόλτα. Ήρθε η ώρα να γίνουμε κι εμείς οι δικοί τους «Άγιοι Βασίληδες» και να πάρουμε τη θέση τους, έστω για μια μέρα. Ας πάμε σπίτι τους, ας μαγειρέψουμε, ας τους πάρουμε ένα συμβολικό δωράκι. Με λίγα λόγια, ας γίνουμε εμείς (ως οικογένεια) οι φροντιστές τους!

Ένα άγριο ζώο για τα Χριστούγεννα: Τι πιο όμορφο από την υιοθεσία; Αν δεν έχουμε τη δυνατότητα υιοθεσίας ενός οικόσιτου ζώου ή αν έχουμε ήδη κατοικίδιο, μπορούμε να προσφέρουμε στη φύση. Διαλέξτε ένα κέντρο περίθαλψης άγριων ζώων. Επικοινωνήστε και παραθέστε στα παιδιά τις επιλογές. Ανοίξτε τους κουμπαράδες σας και προσφέρετε στο κέντρο ένα χρηματικό ποσό. Αν μάλιστα μπορείτε, επισκεφτείτε το, και ρωτήστε αν μπορείτε να «υιοθετήσετε» ένα συγκεκριμένο ζωάκι (καλύπτοντας οικονομικά τις ανάγκες του).

Μια ταινία, ένα γεύμα, μια αγκαλιά: Τι πιο ωραίο από μια ημέρα μόνο για την οικογένειά σας! Αδειάστε το σαλόνι και στρώστε στο χαλί στρωματσάδα για να κοιμηθείτε όλη η οικογένεια μαζί! Διαλέξτε ταινία, μαγειρέψτε παρέα κάτι που αρέσει στα παιδιά (πίτσα, μπέργκερ, κλαμπ σάντουιτς· όχι φασολάκια), αγοράστε μαρς μέλοους, σοκολατάκια, φτιάξτε ζεστή σοκολάτα, βάλτε τις πιο χουχουλιάρικες κουβέρτες και πιτζάμες και απολαύστε «σινεμά» υπό το φως του χριστουγεννιάτικου δέντρου! Όταν κοιμηθούν τα παιδιά, οι γονείς επιβραβεύστε τους εαυτούς σας με ένα ποτηράκι κρασί! Όταν ξυπνήσετε όλοι μαζί μια αγκαλιά, φτιάξτε πρωινό και μαζέψτε τον όμορφο χαμό που δημιουργήσατε!

Το παραδοσιακό ξεστόλισμα: Γιατί να είναι εορταστικό μόνο το στόλισμα; Ας γίνει και το ξεστόλισμα! Άλλωστε, κάθε τέλος είναι η αρχή για κάτι άλλο, εξίσου όμορφο! Ας δημιουργήσουμε και μια παράδοση για την ημέρα του ξεστολίσματος! Όμορφη μουσική με χορούς και γέλια, ταινία για μετά, μια ευκαιρία να πάρουμε φαγητό απ’ έξω. Έτσι, για να μη μας ενοχλεί τόσο η λήξη των εορτών, για να τιμήσουμε τις στιγμές που ζήσαμε!

Οι ιδέες αυτές για οικογενειακά χριστουγεννιάτικα έθιμα δεν είναι τίποτα χωρίς εσάς, χωρίς την ενέργειά σας, την καλή σας διάθεση και τις «μαγικές» παρεμβάσεις των παιδιών. Αλλάξτε τες, κάντε κάτι εντελώς δικό σας ή μην κάνετε τίποτα. Όταν όμως το αποφασίσετε, δεσμευτείτε. Κρατήστε την ετήσια περιοδικότητά του και μείνετε συνεπείς. Γιατί τα παιδιά σας θα γίνουν κάποια μέρα γονείς κι εσείς παππούδες και γιαγιάδες. Γιατί είναι ωραίο οι μνήμες να περνούν από γενιά σε γενιά. Γιατί μας δίνουν μια θέση στην καρδιά των επόμενων γενεών, μια αίσθηση «αθανασίας»! Καλές γιορτές σε όλους, όμορφες, ήρεμες, γεμάτες φαντασία και, κυρίως, υγεία!

Η Μυρτώ Χρυσανθοπούλου είναι ηθοποιός-μουσικός-μουσικοθεατροπαιδαγωγός.