Η Διευθύντρια του Νηπιαγωγείου των Εκπαιδευτηρίων Καίσαρη, κα Αμαλία Γραμματικού, μάς μιλά για τη φιλοσοφία και την ταυτότητα του σχολείου που προσανατολίζεται πάντα προς κατευθύνσεις, προγράμματα και δράσεις που αναδύονται από τη σύγχρονη παιδαγωγική και εκπαιδευτική πραγματικότητα.
Κα Γραμματικού, τα Εκπαιδευτήρια Καίσαρη είναι ένα σχολείο που καλύπτει όλες τις βαθμίδες. Πώς εξασφαλίζετε την διαμόρφωση του κατάλληλου περιβάλλοντος για τις ανάγκες των μικρών μαθητών;
Πράγματι, το σχολείο μας έχει μαθητές από Παιδικό Σταθμό έως και Λύκειο, δίνοντας έτσι σε παιδιά και γονείς τη δυνατότητα να έχουν από την αρχή της εκπαιδευτικής τους διαδρομής μέχρι και την ολοκλήρωσή της ένα σχολείο, ένα δεύτερο σπίτι. Η κτηριακή διαμόρφωση καθώς και η στελέχωσή του προσφέρουν σε όλους τις απαραίτητες προϋποθέσεις ώστε τα παιδιά κάθε ηλικίας να έχουν το περιβάλλον και την προσοχή που χρειάζεται.
Το κλείσιμο των σχολείων λόγω της πανδημίας ήταν σίγουρα μια πρωτόγνωρη πρόκληση για όλους. Πως αντεπεξήλθατε σαν σχολείο με την εξ αποστάσεως διδασκαλία των μικρότερών σας μαθητών;
Από την πρώτη, κιόλας, μέρα διακοπής της λειτουργίας των σχολείων, ήμασταν έτοιμοι να εφαρμόσουμε ένα πλήρες πρόγραμμα εξ αποστάσεως εκπαίδευσης σε όλες τις βαθμίδες. Αυτό οφείλεται στην μακρόχρονη αξιοποίηση της τεχνολογίας στο σχολείο μας ως εκπαιδευτικό μέσο. Η πρόκληση για την εφαρμογή της εξ αποστάσεως εκπαίδευσης στη βαθμίδα του Νηπιαγωγείου, ήταν η μικρή ηλικία των μαθητών που τους κάνει πιο ευαίσθητους στις αλλαγές της καθημερινότητάς τους, καθώς επίσης και το γεγονός ότι η εκπαίδευση τους βασίζεται κατ’ εξοχήν στο βίωμα και στις αισθητηριακές εμπειρίες. Οι Νηπιαγωγοί μας αντεπεξήλθαν σε αυτήν την πρόκληση διατηρώντας καθημερινά την επαφή και την αλληλεπίδραση με τους μαθητές του Νηπιαγωγείου, μέσω της ανάθεσης δημιουργικών «Αποστολών» (ασύγχρονη εκπαίδευση), που αποσκοπούσαν στην επίτευξη στόχων του εκπαιδευτικού μας προγράμματος (Γλώσσα, Μαθηματικά, Φυσικές Επιστήμες, Αγγλικά κλπ) καθώς και με τηλεσυναντήσεις της κάθε τάξης (σύγχρονη εκπαίδευση), οι οποίες συνεχίζονται και τώρα που επαναλειτούργησαν τα σχολεία για τους μαθητές που θα λείπουν.
Παράλληλα, η επαφή διατηρήθηκε και με τους μαθητές του Παιδικού Σταθμού μας – παρά το γεγονός ότι δεν ανήκει στο πλαίσιο της υποχρεωτικής εκπαίδευσης -μέσω ανάρτησης προτάσεων απασχόλησης στο σπίτι και οπτικοακουστικού υλικού στα ελληνικά και τα αγγλικά με άμεση ανατροφοδότηση από τη Νηπιαγωγό και διάδραση με τους συμμαθητές τους.
Όλα αυτά τα χρόνια, από το 1960 που λειτουργεί το σχολείο σας, το πρόγραμμά σας παραμένει ίδιο;
Τα προγράμματα και οι δράσεις που εφαρμόζουμε διαχρονικά στο σχολείο μας επηρεάζονται από τη σύγχρονη παιδαγωγική και εκπαιδευτική πραγματικότητα. Συγκεκριμένα, από το ξεκίνημά μας διαθέτουμε «Εργαστήρι Τεχνών» όπου επιτυγχάνεται η ελεύθερη πρόσβαση των παιδιών σε μία ποικιλία υλικών, ώστε τα ίδια να έχουν λόγο, άποψη και επιλογή για τη λήψη πρωτοβουλιών.
Παράλληλα, η ξένη γλώσσα, δηλαδή τα Αγγλικά, μπαίνει στη ζωή των μικρών μαθητών από τον Παιδικό Σταθμό καθημερινά, με στόχο την επαφή και εξοικείωση με την προφορά, το λεξιλόγιο και τα έθιμα της χώρας, μέσω του παιχνιδιού.
Και ποιες καινοτομίες εφαρμόζετε;
Αρχικά, το μάθημα της Κινητικής Δημιουργικότητας εισήχθη από φέτος στο ωρολόγιο πρόγραμμα του Παιδικού Σταθμού με στόχους την παροχή κινητικών εμπειριών για ανακάλυψη και πειραματισμό, τη γνώση του σώματος και του προσανατολισμού στον χώρο, τη βελτίωση της ποιότητας της κίνησης και την ενίσχυση της σωματικής έκφρασης των πιο μικρών μας μαθητών.
Παράλληλα, το πρόγραμμα «Ερευνώ, Δημιουργώ, Διασκεδάζω και Παρατηρώ – LEGO education Preschool» είναι η φετινή μας καινοτόμα πρόταση για τα παιδιά στο Νηπιαγωγείο με στόχο την επαφή με τα Μαθηματικά, τη Φυσική, τη Μηχανική, τις πρώτες δεξιότητες του προγραμματισμού αλλά και την ανάπτυξη γλωσσικών και κοινωνικοσυναισθηματικών δεξιοτήτων μέσα από ένα διασκεδαστικό πρόγραμμα έρευνας και παιχνιδιού. Άλλωστε, το σχολείο μας χτίζει παράδοση στην εκπαιδευτική ρομποτική, με αποκορύφωμα την ομάδα του Λυκείου που κατακτά σταθερά διακρίσεις στο εξωτερικό.
Τέλος, εξελίξαμε τη χρήση νέων τεχνολογιών που υπήρχαν ήδη στην εκπαιδευτική καθημερινότητά μας, με στόχο την εκμάθηση και εξοικείωση των μαθητών με αυτές ως εργαλείο πληροφορίας, επικοινωνίας και δημιουργίας δίνοντας πάντοτε ιδιαίτερη έμφαση στον τρόπο και τον ρόλο για τον οποίο χρησιμοποιούνται. Φέτος, εισήχθη στο Νηπιαγωγείο μας η βραβευμένη εκπαιδευτική πλατφόρμα Kinems ως ένα επιπλέον εργαλείο. Τα παιδιά «παίζουν» με το σώμα τους, καλλιεργώντας δεξιότητες και εκπληρώνοντας στόχους του αναλυτικού προγράμματος του Νηπιαγωγείου.
Πολλά λέγονται στις μέρες μας για την ανάγκη καλλιέργειας του συναισθήματος στα παιδιά. Κάνετε κάτι προς αυτήν την κατεύθυνση;
Η κοινωνικοσυναισθηματική αγωγή μπήκε στο ημερήσιο πρόγραμμα του Νηπιαγωγείου μας από το 2000, θεμελιώνοντας την πεποίθησή μας για την προτεραιότητα της ενίσχυσης κι ανάπτυξης της συναισθηματικής υγείας και των κοινωνικών δεξιοτήτων, προκειμένου το κάθε παιδί να αναγνωρίσει τον εαυτό του, να εξελίξει και να «ανοίξει» τους δέκτες του για το άγνωστο, το καινούργιο, τη μάθηση. Από φέτος, το μάθημα γίνεται με τη σύμπραξη και συνεργασία της ψυχολόγου μας, κας Κατερίνας Χοτζόγλου, και απέκτησε το όνομα «Μαθήματα Ζωής»! Στο πλαίσιο του μαθήματος επεξεργαζόμαστε θέματα αναγνώρισης και διαχείρισης των συναισθημάτων, ενίσχυσης της αυτοεικόνας και της αυτοπεποίθησης, συνεργασίας κ.λ.π. κι όλα αυτά με δομημένες δραστηριότητες κατάλληλες για την ηλικία των παιδιών (θεατρικό παιχνίδι, παραμύθια, κινητικά παιχνίδια, κατασκευές κ.ά.).
Είστε πολλά χρόνια εκπαιδευτικός. Πιστεύετε πως το σχολείο μπορεί πράγματι να συμβάλει στη δημιουργία ενεργητικών αναγνωστών;
Φυσικά! Η επιθυμία μας αυτή καθώς και η αγάπη μας για το βιβλίο μας οδήγησαν στην εφαρμογή προγράμματος και δράσεων Φιλαναγνωσίας, που εντάσσονται στην εκπαιδευτική μας καθημερινότητα. Κάθε βιβλίο που μοιραζόμαστε με τα παιδιά αντιμετωπίζεται σαν μια μοναδική ευκαιρία να «ταξιδέψουμε» μαζί τους, να «μπουν» στην ιστορία και να απολαύσουν το λογοτεχνικό τους ταξίδι. Αυτά επιτυγχάνονται με διάφορες δραστηριότητες φιλαναγνωσίας – πριν, κατά τη διάρκεια και μετά την ανάγνωση – καθώς και με επισκέψεις και παρουσιάσεις συγγραφέων στο σχολείο μας. Βλέποντας τα παιδιά να μεγαλώνουν μέσα στο σχολείο μας, είμαστε υπερήφανοι που μπορούμε να πούμε ότι η προσπάθειά μας – η οποία συνεχίζει στις υπόλοιπες βαθμίδες του σχολείου – έχει αποτέλεσμα.
Η επαφή των παιδιών με τη Φύση είναι αδιαμφισβήτητα πολύ σημαντική για την ανάπτυξη τους. Τι μπορεί να κάνει τελικά ένα σχολείο στην πόλη;
Πράγματι, ύστερα από μελέτες, αποτελεί πλέον παραδοχή η παιδαγωγική αξία της επαφής με τη φύση και της «τάξης χωρίς τοίχους», καθώς συμβάλλει στην ολόπλευρη ανάπτυξη του παιδιού. Η προνομιακή θέση τους σχολείου μας στους πρόποδες του Υμηττού, η ύπαρξη του κτήματος που λειτουργεί ως δασάκι και ο λαχανόκηπος που καλλιεργούμε αποτελούν για εμάς ευκαιρίες για να μεταφερθεί η τάξη στη φύση, ενεργοποιώντας έτσι τις αισθήσεις και τη φυσική εσωτερική παρώθηση του παιδιού για μάθηση και εξερεύνηση.
Σε τι βαθμό γίνεται τα παιδιά να συνεργαστούν από τόσο μικρή ηλικία;
Όπως είπε και ο πλέον προοδευτικός Αμερικανός φιλόσοφος, ψυχολόγος και εκπαιδευτικός της εποχής του, John Dewey, “Η εκπαίδευση δεν είναι προετοιμασία για τη ζωή αλλά η ίδια η ζωή”. Και στη ζωή η συνεργασία είναι απαραίτητη. Για τον λόγο αυτόν, στο Νηπιαγωγείο εφαρμόζουμε τη μέθοδο project, προωθώντας ταυτόχρονα την αρχή «μαθαίνω πώς να μαθαίνω» κι ενισχύοντας την καλλιέργεια των δεξιοτήτων του 21ου αι. για επικοινωνία, συνεργασία, κριτική σκέψη και δημιουργικότητα, με αποτελέσματα που μας κάνουν περήφανους και μας συγκινούν ιδιαίτερα.
