Προτού τελειώσει η σχολική χρονιά, να προλάβουμε να πούμε δυο λόγια, έστω, για την εκπαίδευση των παιδιών μας. Κανονικά θα έπρεπε να πούμε πάρα πολλά λόγια για αυτό το θέμα και θα τα λέμε κατά καιρούς. Μιας και ένα μεγάλο μέρος της αληθινής εκπαίδευσης των παιδιών μας πρέπει να γίνει
στο σπίτι από τους γονείς του, το Τaλκ είναι ο κατάλληλος χώρος για αυτήν τη συζήτηση.
Όταν λέω «στο σπίτι από τους γονείς του» φυσικά και ΔΕΝ εννοώ να τους βοηθούν οι γονείς στο σπίτι με τη δουλειά του σχολείου. Αντιθέτως, πρεσβεύω ότι δεν πρέπει να τους βοηθάει κανείς με τα μαθήματα του σχολείου. Ιδιαίτερα, όχι καθημερινά και συμβιωτικά, τύπου «πρέπει τώρα να πάμε να διαβάσουμε…» και άλλα τέτοια σχόλια. Εμείς πήγαμε σχολείο, το τελειώσαμε, τώρα είναι η δική τους σειρά. Είναι δική τους δουλειά και δική τους ευθύνη. Όσο μοιραζόμαστε τη δουλειά και, ακόμα χειρότερα, την ευθύνη για τη μελέτη, τόσο πιο δύσκολο τους το κάνουμε. Να πάρουν την ευθύνη για τον εαυτό τους, τις πράξεις τους και τα αποτελέσματα των πράξεών τους. Κανείς νομίζω δεν θα ήθελε να κάνει τέτοιο κακό στο παιδί του, εν ονόματι μερικών ασκήσεων μαθηματικών ή γραμματικής. Ούτε να τους στερήσει τη χαρά ότι τα καλά αποτελέσματα είναι δικό τους, ολόδικό τους κατόρθωμα. (Μπορεί να τα ξαναέχω πει αυτά, αλλά κανείς δεν με ακούει και έτσι δεν χάνω ευκαιρία να τα λέω ξανά και ξανά.)
Λέω ένα μεγάλο μέρος της εκπαίδευσης πρέπει να γίνει σπίτι από τους γονείς επειδή, άγνωστον γιατί, πολλά σχολεία εξασκούν ακόμα την παλιά και άχρηστη μέθοδο της παπαγαλίας. Την ανούσια, άχρηστη, μέθοδο της παπαγαλίας, για την ακρίβεια. Αυτό είναι τόσο εξωφρενικό, αν σκεφτεί κανείς πόσο πολλά ξέρουμε για τη μάθηση, που δεν ξέρω τι να πω για τη συνέχεια του φαινομένου στα σχολεία μας. Για τα παιδιά πάντως είναι καταστρεπτική τακτική και ο καλύτερος τρόπος να μην εκπαιδευτούν και να μισήσουν το σχολείο και τα μαθήματά του.
Είναι δουλειά των γονιών, αν αυτή είναι η περίπτωση, να βοηθήσουν τα παιδιά τους; Πρώτον, να αντέξουν. Και, δεύτερον, να καταλάβουν κάτι για την ουσία που κρύβεται κάτω από την παπαγαλία. Κουβεντιάζοντας το θέμα, δίνοντάς τους άλλα βιβλία και πληροφορίες για να καταλάβουν το ενδιαφέρον που κρύβεται πίσω από την κούφια παπαγαλία.
Αληθινή εκπαίδευση είναι τρία πράγματα.
Πρώτον είναι να εμφυσήσει στα παιδιά την επιθυμία να μάθουν.
Δεύτερον είναι να αποκτήσουν κριτική σκέψη.
Και τρίτον να τους δοθεί μία ηθική διάσταση σε αυτά που μαθαίνουν. Και τα τρία εξίσου σημαντικά για την υπόλοιπη ζωή τους.
Σκεφτείτε ότι τα παιδιά μας που πηγαίνουν σήμερα στο σχολείο θα μπορούν χτυπώντας ένα πλήκτρο στον υπολογιστή να πάρουν όλες τις πιο απίθανες λεπτομερέστατες πληροφορίες για όποιο θέμα θέλουν. Μέσα σε κλάσμα του δευτερολέπτου μπορούν να μάθουν ό,τι πιο απίθανο θέλουν ή τους χρειάζεται για τη δουλειά τους ή για τη ζωή τους. Ποιος θα τους μάθει να ξέρουν να κρίνουν τι πρέπει να κάνουν ή να αποφασίσουν, όταν τους παρουσιάζεται κάποιο δίλημμα, ή ποιανού το μέρος να πάρουν σε μια δύσκολη, πολύπλοκη περίπτωση; Αυτό σίγουρα δεν θα τους το πει ένας υπολογιστής. Ούτε θα τους βοηθήσει να καταλάβουν πιο είναι το σωστό και πιο το λάθος στην παρουσίαση ενός περιστατικού. Ποιος θα τους βοηθήσει να πάρουν όσες πληροφορίες μπορούν και μετά να δημιουργήσουν τη δική τους άποψη για κάποιο σοβαρό θέμα; Να μπορούν να την υποστηρίξουν μέχρι το τέλος ή να μπορούν να αλλάξουν γνώμη αν χρειαστεί; Ποιος θα τους μάθει να μην είναι φανατικοί; Να μπορούν να ακούσουν την άλλη πλευρά; Να μπορούν να μπουν στη θέση του άλλου; Να αποκτήσουν μερικούς απαράβατους κανόνες για τον εαυτό τους και σταθερές αξίες, ενώ παραμένουν αρκετά ευέλικτοι στο να αλλάξουν γνώμη και να κάνουν τους αναγκαίους συμβιβασμούς; Ποιος θα τους μάθει να μπορούν να σεβαστούν και να αφουγκραστούν τις δικές τους ανάγκες και επιθυμίες ενώ συμβάλλουν συγχρόνως και στο κοινό καλό; Ή, πιο απλά, στις ανάγκες της ομάδας στην οποία ανήκουν; Ποιος και πού θα μάθουν τα βασικά στοιχεία της εκπαίδευσης; Για αυτά θα ήθελα να μου μιλάει ένα σωστό σχολείο που επισκέπτομαι για να διαλέξω πού θα πάει το παιδί μου. Τέτοια θα ήθελα να μου πει στην ερώτηση «Ποια είναι η φιλοσοφία του σχολείου σας;» Και αν δεν ακούσω να τα προσφέρει και το παιδί μου να πρέπει παρ’ όλα αυτά να πάει εκεί, να είμαι σίγουρος ότι μπορώ να τα δώσω εγώ στο σπίτι.
Ο αντιρρησίας στο πίσω μέρος της αίθουσας φωνάζει «σαν πολύ δύσκολα μας βάζεις». «Ναι ναι, ανθρώπους μεγαλώνουμε, τι θέλατε; Ανθρώπους που αύριο θα μας κυβερνάνε, θα μας γιατρεύουν, θα μας δικάζουν. Θα χτίζουν τα σπίτια μας και θα καλλιεργούν τη γη μας. Και πρέπει να τα καταφέρουν πολύ καλύτερα από εμάς».
