Μία από τις “συνήθειες” που κρατάει σχεδόν κάθε οικογένεια είναι αυτή της ώρας του φαγητού. Ίσως όχι και για τα τρία βασικά γεύματα (πρωινό, μεσημεριανό, βραδινό), αλλά τουλάχιστον για κάποιο από αυτά τηρείται. Μαζεύονται όλοι και τρώνε. Βέβαια, υπάρχουν και οικογένειες, στις οποίες, λόγω του φόρτου εργασίας και των υποχρεώσεων των μελών τους, δε βρίσκεται εύκολα μία κοινή ώρα για όλους. Για ποιον λόγο, όμως, να γίνεται λόγος για το οικογενειακό τραπέζι; Τι ιδιαίτερο έχει να προσφέρει μια τέτοια ενέργεια;

Θα ήθελα να δω την ώρα αυτή, την ώρα του φαγητού, ως ένα σταμάτημα. Ένα σταμάτημα από κάθε άλλη δραστηριότητα και μία στροφή της προσοχής σε μία κοινή για όλους δράση. Η δράση αυτή προσφέρει ένα μοίρασμα. Κυριολεκτικό και μεταφορικό. Τα μέλη της οικογένειας μοιράζονται την ώρα – τον χρόνο αυτό, μοιράζονται το φαγητό και το σημαντικότερο, μοιράζονται τις εμπειρίες, τις σκέψεις, τους προβληματισμούς. Σαν να είναι ώρα αναστοχασμού, παρουσία άλλων. Μοιράζεται και γνωστοποιείται ο κόσμος του καθενός.

Μέσα σε μια καθημερινότητα γεμάτη υποχρεώσεις τη μία μετά την άλλη δημιουργείται η ανάγκη για επαφή. Ταυτόχρονα, υπάρχει και η ανάγκη να επιβεβαιώνει ο γονιός αν όλα στη ζωή του παιδιού πηγαίνουν καλά ή αν υπάρχει ή έχει συμβεί κάτι που χρειάζεται την παρουσία (την ασφάλεια που δίνει η παρουσία) ή/και τη βοήθεια και παρέμβασή του.

Αν το δούμε σε μικρότερα τμήματα, κάθε γεύμα προκαλεί άλλου είδους συζητήσεις. Το πρωινό φέρνει συζητήσεις για το τι περιμένουμε να φέρει η μέρα ή εφιστά την προσοχή σε ζητήματα που θα διαφοροποιήσουν τη μέρα. Το μεσημεριανό δίνει την ευκαιρία να συζητηθούν οι εμπειρίες του σχολείου, αλλά και οι δραστηριότητες και υποχρεώσεις της υπόλοιπης ημέρας. Ενώ το βραδινό φέρνει τον αναστοχασμό τής μέρας που πέρασε.

Αυτά δεν είναι ούτε απόλυτα ούτε προτετελεσμένα ούτε αποτελούν μονόδρομο. Είναι δυνατότητες και ευκαιρίες που καθορίζονται από κάθε νοικοκυριό και όταν επιλέγονται και εφαρμόζονται βοηθούν την οικογένεια και τη σχέση των μελών της, ακόμα και στις περιπτώσεις όπου υπάρχουν προβλήματα ή δύσκολες καταστάσεις. Το σίγουρο πάντως είναι ότι το φαγητό στο κοινό οικογενειακό τραπέζι προσφέρει χρόνο που, όταν η οικογένεια τον διεκδικεί, βοηθάει και προσδίδει μια αίσθηση ενότητας και συνύπαρξης.

Η Μαριάννα Κουμαριανού είναι παιδαγωγός και συγγραφέας. Θα τη βρείτε στο mkoumarianos@gmail.com