Τον καιρό εκείνο (πριν η κόρη μου πάει στην πρώτη δημοτικού) άκουγα όλα αυτά τα περί ενδοσχολικής βίας με μια διάθεση που κυμαινόταν μεταξύ αδιαφορίας και αλαζονείας. Θεωρούσα ότι πολύς θόρυβος γίνεται, ότι είναι της μόδας, κι ότι εν πάση περιπτώσει τα παιδιά μεγαλώνουν παίζοντας μεταξύ άλλων ΚΑΙ ξύλο (ή πόλεμο). Επιπλέον, είχα την αίσθηση μιας περιρρέουσας πολιτικής ορθότητας που ελαφρώς με ενοχλούσε.
Στην πρώτη συνέλευση γονέων που παραβρέθηκα φέτος, ενημερώθηκα ότι ένα από τα δύο τμήματα της πρώτης δημοτικού (συμπτωματικά αυτό της κόρης μου) είναι από τα “χειρότερα” που έχουν περάσει από το σχολείο. Μέχρι σήμερα έχουν συμβεί μια διάσειση, ένα στραμπούληγμα, κάτι διάσπαρτες μελανιές (που ανακαλύπτουν οι μαμάδες αγοριών την ώρα του βραδινού μπάνιου), το ντρόπιασμα από ένα ύποπτο κατέβασμα παντελονιού εν ώρα μάχης, το παράπονο για ένα υβριστικό ρατσιστικό σχόλιο από συμμαθητές, και μια απειλή του τύπου “θα σε ρίξω από τη σκάλα” συνοδευόμενη από προτροπές “ριξ’ τον, ριξ’ τον” και από ήπια σωματική επίθεση στο κορίτσι που παρενέβη για να αποτρέψει το συμβάν. Θα τολμήσω να πω ότι συνεχίζω να διατηρώ τη ψυχραιμία μου για τα παραπάνω, ή ακόμα και να έχω μια κάποια σκωπτική, προβοκατόρικη διάθεση (μου επιτρέπεται ίσως από το γεγονός ότι είμαι μαμά μιας ‘φρόνιμης’ κόρης που δε συνηθίζει να μπλέκει σε καβγάδες).

Όμως είναι και κάποια πράγματα που με ενοχλούν πραγματικά! Πιο πολύ από τα ίδια τα συμβάντα:
– Όλα τα παραπάνω μαθαίνονται από στόμα σε στόμα, και κυρίως από χαμηλόφωνα στόματα σε κλειστά πηγαδάκια την ώρα της προσέλευσης ή του σχολάσματος. Εκεί παραμένουν συνήθως. Και εξαντλούνται σε διλήμματα του τύπου “τώρα εγώ τι να κάνω; να πάρω τηλέφωνο τη μάνα του ή όχι;” ή σε συγγνώμες μεταξύ μαμάδων ή σε απαξιωτικά σχόλια για την ανεπάρκεια των δασκάλων.
– Οι δάσκαλοι “τραβούν το αυτί” των γονιών. Είναι οι υπαίτιοι: δε θωρακίζουν τα παιδιά τους, δεν τους βάζουν όρια, τα γράφουν στο καράτε και στο ποδόσφαιρο (ναι, το άκουσα και αυτό) τα αφήνουν μπροστά από την τηλεόραση μέχρι τα μεσάνυχτα. Μεγαλώνουν, με άλλα λόγια, είτε φλώρους, είτε κωλόπαιδα.
-Οι γονείς των κωλόπαιδων δε συνεργάζονται. Ως εκ τούτου, τα χέρια όλων των υπολοίπων (γονέων και δασκάλων) είναι δεμένα (“το γουρούνι κι αν το πλένεις…”).
– Οι δάσκαλοι σηκώνουν τα χέρια ψηλά για να δηλώσουν διάφορα, όπως: “Δεν αντιλήφθηκα τίποτα! Ποιος τα διαδίδει αυτά;”, “Είναι όλα υπό έλεγχο. Όλα θα στρώσουν”, “Τα γνωρίζω όλα και σας δηλώνω ότι θα τιμωρηθούν οι ένοχοι!”
-Η καγκελόπορτα μεταξύ σχολείου και κοινότητας (κοινότητας!; χα…εδώ γελάστε ελεύθερα) παραμένει κλειστή.
Κυρίως γίνεται κοινός τόπος στο νου και στην κρίση των εξάχρονων (!) ότι:
– Υπάρχουν “καλά” και “κακά” παιδιά. Τελεία και παύλα. Which side are you on?
– Τα “κακά” παιδιά επιπλήττονται και καλό είναι να τα αποφεύγουμε. Αν συμβεί κάτι “κακό” την πληρώνουν όλοι (με τιμωρίες στρατιωτικού τύπου, π.χ. στέρηση γυμναστικής) παρόλο που ο μαλάκας είναι και θα παραμείνει ο ένας και μοναδικός.
– Αν κάτι πάει στραβά (και δε διορθωθεί με την τιμωρία) καλό είναι να σφυρίζουμε αδιάφορα. Το πιθανότερο είναι ότι θα το γιατρέψει ο πανδαμάτωρ χρόνος.
– Η παρέμβαση σε καβγά συνομηλίκων για να αποτραπεί το κακό δεν είναι άξια λόγου ή επιβράβευσης. Καλό είναι να μην ανακατεύεσαι εκεί που δε σε σπέρνουν.
– Η λεγόμενη (γ@#*μένη) “ευέλικτη ζώνη” έχει διπλό εναλλασσόμενο στόχο, με πρώτο και κύριο τη συμπλήρωση του φυλλαδίου των μαθηματικών και της γλώσσας για το σπίτι, και δεύτερο την κατά περίσταση επιβολή τιμωρίας ή κηρύγματος και συνετισμού προς τον δρόμο τον σωστό, τον δρόμο όπου οι μαθητές και οι μαθήτριες παραμένουν “καλά” παιδιά, κάνουν παρέα με “καλά” παιδιά και διαβάζουν τα μαθήματά τους.

Αυτά!
Α! Είναι μωρέ κι αυτή η ευθύνη που πετάει από δω κι από κει σαν την πεταλουδίτσα και σε κάνει να (συνεχίζεις) να σηκώνεις τους ώμους σου με συγκατάβαση, με απογοήτευση, με αμηχανία ή με θυμό λίγο πριν πετάξει στον ώμο κάποιου άλλου, λίγο πριν κλείσεις την πόρτα της πολυκατοικίας σου, ρωτώντας το παιδί “λοιπόν…για πες! πώς περάσατε σήμερα;”

Η Μ.Σ. είναι Διδάκτωρ Ψυχολογίας και μητέρα.