Τον Μάρτιο του 2014 έκανε τα πρώτα του βήματα ένας νέος εκδοτικός οίκος, με βιβλία αποκλειστικά για παιδιά. Το όνομα αυτού; Εκδόσεις Μάρτης.
Tα δύο πρώτα μικρά αριστουργήματα που γνώρισε στο ελληνικό κοινό ήταν το «Ποτέ βία!» της Astrid Lindgren, ένα μανιφέστο κατά της βίας και της κακομεταχείρισης που υφίστανται τα παιδιά, και τα «Νουμεράλια», του Jorge Luján, ένα εικονογραφημένο από την Isol ποίημα, που παρουσιάζει τους αριθμούς 0 έως 10 με έναν ξεχωριστό τρόπο. Ακολούθησε ο «Πετίτ το Τέρας», γραμμένο και εικονογραφημένο από την Isol, αλλά και τα δύο πρώτα βιβλία της περίφημης σειράς με πρωταγωνιστή τον μικρό Άλφονς «Καληνύχτα, Άλφονς» και «Άπαπα, Άλφονς», της πολυβραβευμένης Σουηδέζας Gunilla Bergstrom.
Ο Μάρτης δημιουργήθηκε από τον Γιάννη Γκανά και την Άννα Παπαφίγκου, παιδικούς φίλους και γονείς, που αφουγκράστηκαν την ανάγκη του κοινού για ιστορίες που καλλιεργούν τη συναισθηματική νοημοσύνη μικρών και μεγάλων. Ο Γιάννης είναι εικαστικός, με σπουδές στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών της Αθήνας. Έχει κάνει ατομικές εκθέσεις σε κεντρικές γκαλερί και έργα κατ’ ανάθεση σε art hotels, εστιατόρια και κατοικίες. Παράλληλα, εργάζεται για τις εκδόσεις Μελάνι. Η Άννα μεταφράζει από τα σουηδικά και τα νορβηγικά, είναι πτυχιούχος του Τμήματος Θεατρικών Σπουδών Αθηνών και έχει δουλέψει ως βοηθός δίπλα στον Γιάννη Χουβαρδά, τον Θωμά Μοσχόπουλο και άλλους καταξιωμένους σκηνοθέτες.
Στο νέο τους εγχείρημα, ο Γιάννης και η Άννα αναλαμβάνουν σχεδόν αποκλειστικά κάθε φάση της παραγωγής και προώθησης των βιβλίων. Μελλοντικά, θέλουν να εμπλουτίσουν τον κατάλογό τους με σημαντικούς συγγραφείς απ’ όλον τον κόσμο, αλλά και Έλληνες δημιουργούς. Μέχρι τότε, όμως, με αφορμή τα πρώτα γενέθλια του Μάρτη, ετοιμάζουν ένα μεγάλο πάρτι στο οποίο καλεσμένη θα είναι η σπουδαία δημιουργός του Άλφονς. Ας γνωρίσουμε καλύτερα και την ίδια και τον ήρωά της.
Η Gunilla Bergstrom γράφει τις ιστορίες του Άλφονς από το 1972 και έχει αφιερωθεί σε αυτόν τον συναρπαστικό ήρωά της. Όπως αναφέρει χαρακτηριστικά σε παλαιότερη συνέντευξή της στο περιοδικό opsis «(O Άλφονς)… αφορά εμάς και τη ζωή μας. Κυρίως ασχολούμαστε με θέματα της καθημερινότητας: το νοίκι, το φαγητό και τον μισθό, όταν όμως αυτά καλυφθούν, τότε μας απασχολούν τα σημαντικότερα: οι σχέσεις, οι φίλοι, η μοναξιά, η συντροφικότητα, το αν θα πληγώσουμε ή θα πληγωθούμε. Από παιδί παρατηρούσα συνεχώς τους ανθρώπους».
Ο Άλφονς θεωρείται ήδη κλασικό έργο της παιδικής λογοτεχνίας, με περίπου 30 ιστορίες-μικρά καθημερινά επεισόδια, γεμάτα χιούμορ και φαντασία, όπου το παιδί αντιμετωπίζεται πάντα με σοβαρότητα. Ζει μόνο με τον πατέρα του και σε καμιά από τις ιστορίες του δεν εμφανίζεται ούτε αναφέρεται μητέρα. Όμως, ο μπαμπάς συμπυκνώνει χαρακτηριστικά ενός μέσου γονέα και ταυτίζονται άνετα μαζί του τόσο οι μπαμπάδες όσο και οι μαμάδες. Οι περιπέτειες του Άλφονς έχουν μεταφραστεί σε περισσότερες από 32 γλώσσες και συνεχώς τυπώνονται νέες εκδόσεις, ενώ μόνο στη Σουηδία έχουν κυκλοφορήσει περίπου πέντε εκατομμύρια αντίτυπα.
Η ιδέα για τον Άλφονς δεν προέκυψε στην Bergstrom τυχαία. Θεωρεί ότι υπήρχε μέσα της και ότι δεν κατέβαλε καμιά προσπάθεια για να τον δημιουργήσει. Όπως λέει: «Όταν γράφω κάτι, ξαφνικά λέω στον εαυτό μου: Αυτό θα το σβήσω, καλύτερα να το ζωγραφίσω. Πάντως αυτό που έχω να πω, θα το πω! Αντί να πω “ο Άλφονς θύμωσε πολύ”, θα τον σχεδιάσω έξαλλο». Περισσότερο δε την ενδιαφέρουν οι αποχρώσεις των συναισθημάτων των ηρώων της: λίγο χαρούμενος, σχεδόν ανακουφισμένος, ξεκαρδίζεται στα γέλια…
Μέσα στα κείμενά της υπάρχουν πολλά συναισθήματα που εκφράζονται με ποικίλους τρόπους. Η ίδια θεωρεί ότι είναι αστείο να βλέπει κανείς τις διαφορετικές εκφράσεις που παίρνουν τα πρόσωπα και το πώς αυτές εναλλάσσονται και ακόμα ότι αυτές οι εκφράσεις είναι πολύ σημαντικές για να φωτίζονται οι σχέσεις και να φαίνονται αληθινές. Υπάρχουν πολλά παιδικά βιβλία όπου οι ήρωες σε όλες τις σελίδες απλώς χαμογελούν. Αυτό της φαίνεται πολύ βαρετό. Η ποικιλία των εκφράσεων είναι αυτή που ζωντανεύει την αφήγηση. Τα πράγματα δεν είναι άσπρα ή μαύρα. Εξάλλου το άσπρο και το μαύρο το γνωρίζουν όλοι. Το ενδιαφέρον βρίσκεται στις αποχρώσεις. Αυτό οφείλει ένας συγγραφέας και εικονογράφος να φέρει στην επιφάνεια.
Αλήθεια πώς θα πρότεινε στους γονείς να έρθουν πιο κοντά στα παιδιά τους; Η ίδια απαντά ότι «υπάρχουν πολλά πράγματα που μπορεί να κάνει κανείς. Πολλοί γονείς παραπονιούνται ότι δεν έχουν φαντασία, ότι δεν ξέρουν πώς να παίξουν με τα παιδιά τους. Μπορούν όμως να σκεφτούν κάτι διαφορετικό. Να τα εντάξουν σ’ αυτό που κάνουν εκείνοι. Να τα πάρουν μια μέρα στη δουλειά. Κάποιοι λένε ότι πρέπει να κατεβαίνουμε στο επίπεδο των παιδιών, εγώ αυτό δεν το καταλαβαίνω καθόλου. Πιστεύω ότι πρέπει να ανεβάζουμε τα παιδιά στο δικό μας ‘‘υψηλό’’ επίπεδο, αν είναι δα τόσο υψηλό! Ένας άνθρωπος με αυτοπεποίθηση δεν φοβάται ν’ αυτοσχεδιάσει».
Αν θέλετε να γνωρίσετε καλύτερα αυτήν τη μοναδική γυναίκα και τον χάρτινο ήρωά της, ελάτε στις 20 Μαρτίου στο Σουηδικό Ινστιτούτο (Μητσαίων 9, Ακρόπολη) όπου θα είναι καλεσμένη και θα μιλήσει. Την επόμενη μέρα, το Σάββατο 21 Μαρτίου, μπορούμε να τη συναντήσουμε στο μεγάλο πάρτι γενεθλίων των Εκδόσεων Μάρτης, στις 12.30 το πρωί στο Aegean College (Πανεπιστημίου 17, Αθήνα), στο οποίο θα γιορταστεί ταυτόχρονα και η κυκλοφορία στα ελληνικά του τρίτου βιβλίου της, το οποίο είναι το (ποιο άλλο;) «Ώρα για πάρτι, Άλφονς»!
