Ετοιμάζομαι πάντα πριν από μια συνέντευξη, άλλοτε λιγότερο, άλλοτε περισσότερο. Στην περίπτωση της κουβέντας με τη Σοφία Ζαραμπούκα δε χρειαζόταν τελικά τόση προετοιμασία. Πρώτον γιατί εκείνη βρίσκεται στα ράφια της βιβλιοθήκης των παιδιών μου και στα κομοδίνα τους, όπως βρισκόταν και στο δικό μου με το «Δάσος» της πριν χρόνια. Και δεύτερον γιατί μετά από 5 λεπτά κουβέντας μαζί της αισθανόμουν ότι μιλάω με μια φίλη μου. Για βιβλία, σινεμά, μουσεία, ταξίδια, την Αθήνα, την Ιταλία, τις διακοπές, την ευτυχία του να είσαι γονιός αλλά και αυτήν του να μην είσαι, αυτή που σε κρατά ένα ενθουσιώδες παιδί για πάντα…
Αγαπάτε πολύ τη μυθολογία και έχετε κάνει με τα βιβλία σας και τα παιδιά μας να την αγαπούν. Πώς γεννήθηκε αυτή η αγάπη και αποτυπώθηκε στο χαρτί τελικά;
Νομίζω πως η αγάπη αυτή συνδέεται με μια άλλη μεγάλη μου αγάπη. Το θέατρο. Εκεί μεταφέρθηκαν τα μεγαλύτερα έργα της αρχαιότητας, με μια ελευθερία, όμως, και με έναν διάλογο με το «τώρα» που δεν τα έκανε να μοιάζουν μουσειακά. Κάθε φορά ερμηνεύονταν και πλαισιώνονταν διαφορετικά, εκκινούσαν διάλογο, ήταν ζωντανά. Και κάτι άλλο: Έχω πάντα στο μυαλό μου ότι τα παιδικά βιβλία βασικά τα διαβάζει η μαμά ή ο μπαμπάς στο παιδί. Οπότε οι ιστορίες είναι λίγο και για μεγάλους, τους κλείνουν πονηρά το μάτι, τους κάνουν να γελούν και σίγουρα δεν τους αφήνουν να… αποκοιμηθούν.
Μιλήσατε για θέατρο και θυμήθηκα πως είστε μαθήτρια του Κάρολου Κουν κι έχετε δουλέψει στην Επίδαυρο με τον Γιάννη Τσαρούχη! Όλα αυτά μας μεταφέρουν σε μια μυθική εποχή. Όμως οι σειρές σας της ΜΥΘΟΛΟΓΙΑΣ και του ΑΡΙΣΤΟΦΑΝΗ είναι σήμερα από τις φρέσκες και αναγεννημένες εκδόσεις που κυκλοφορούν. Πώς το εξηγείτε;
Ανεξήγητο και χαρά μεγάλη. Έτσι, μια και πέρασαν τόσα χρόνια από τότε που πρωτοεμφανίστηκαν, με πολύ κέφι ξανασχεδίασα τις εικόνες πάνω στα ίδια κείμενα, καθώς οι εποχές αλλάζουν και μαζί κι εμείς και τα παιδιά. Το διάβασμα του βιβλίου ξαναμπαίνει ορμητικά στη ζωή μας, καθώς τα ηλεκτρονικά μέσα συνδέονται με υποχρεώσεις, εργασία, μαθήματα, κόπωση και λιγότερο φυγή και απόλαυση.
Τι είναι αυτό που σας κάνει να πιστεύετε πως η ανάγνωση βιβλίων θα επιβιώσει; Τι μπορούμε να κάνουμε ώστε να διαβάζουν οι νέοι του αύριο (και τα παιδιά του… μεθαύριο) βιβλία;
Αναγνωρίζω τον κίνδυνο που υπονοείτε. Η εικόνα ενός τρίχρονου που χειρίζεται τα smartphones και τα tablets με μεγαλύτερη άνεση από εκείνη που ξεφυλλίζει ένα βιβλίο προβληματίζει, αλλά δεν είναι το αληθινό πρόβλημα. Αν οι γονείς δεν αντιμετωπίζουν την τεχνολογία ως την πιο βολική και πανταχού παρούσα «νταντά», η τεχνολογία και το διάβασμα μπορούν να συμβιώσουν. Αρκεί να δίνεται στα παιδιά η ευκαιρία να βιώνουν αυτό που για μένα είναι το διάβασμα. Μια ζεστή εμπειρία, ο ήχος της φωνής του μπαμπά ή του παππού, η μυρωδιά και το άγγιγμα της μαμάς, η καληνύχτα και τα όνειρα που ακολουθούν.
Και ο ρόλος του δασκάλου;
Είμαι φανατική της σωστής εκπαίδευσης. Και θα σας πω πως ό,τι είμαι το χρωστώ στο σχολείο μου και στους εμπνευσμένους δασκάλους μου. Ξέρετε ήμουν –είμαι– δυσλεκτική, οπότε για μένα το σχέδιο, η ζωγραφική και οι εικόνες ήταν ο τρόπος να εκφράσω τη σκέψη μου και τις γνώσεις μου. Να σκεφτείτε πως όταν κάθισα στο θρανίο για να δώσω εισαγωγικές εξετάσεις για το σχολείο, στην ερώτηση «Γιατί θέλεις να φοιτήσεις στο σχολείο μας;» έδωσα… εικονογραφημένη απάντηση, δε χρησιμοποίησα λέξεις αλλά εικόνες. Και έτσι έγινα δεκτή στο σχολείο. Ως παράδοξο πλάσμα. Και οι δάσκαλοί μου πάντα μου έδιναν την ευκαιρία να εκφράζομαι με όποιον τρόπο επιθυμούσα. Γι’ αυτό και πάντα έλεγα και λέω ότι οι σπουδές μου στη ζωγραφική και στις καλές τέχνες ουσιαστικά ξεκίνησαν από το γυμνάσιο.
«Η Σοφία Ζαραμπούκα ενσάρκωσε όχι απλά μια ανανέωση, αλλά κάτι περισσότερο. Μια τομή στο εικονογραφημένο βιβλίο. Στις ζωγραφιές της, το απλό γίνεται σπουδαίο, το φτωχό υλικό φαντάζει ζάπλουτο, το λιτό αναδείχνεται λαμπερό, πάντα απέριττα και καίρια. Κάθε βιβλίο της είναι ένα σπίτι, όπου οπωσδήποτε κάποιος κατοικεί. Κι αν το κάθε βιβλίο είναι ένα σπίτι, τότε σ’ αυτό το σπίτι ζούνε ζωγραφιές και ιστορίες ενός παλιού κόσμου κι ενός νέου, ενώ ολόγυρα τρέχουν τα παιδιά». Ρένα Σιβροπούλου, αναπλ. καθηγ. Παιδαγωγικού Τμήματος Νηπιαγωγών.
Βρείτε τα βιβλία της Σοφίας Ζαραμπούκα εδώ.
