Μετά τη μεγάλη συνέντευξη της Μαριλένας Τριανταφυλλίδου και της Βάσιας Παρασκευοπούλου για την κατάσταση που επικρατεί (και) εξαιτίας της πανδημίας στο θέατρο και τις παραστατικές τέχνες για παιδιά, για το επόμενο χρονικό διάστημα θα δημοσιεύουμε συνεντεύξεις με καλλιτέχνες και ομάδες που ασχολούνται με το παιδικό θέαμα και θέλουν να μιλήσουν για την παρούσα κατάσταση στη χώρα μας και να κινητοποιήσουν το «απόν» Υπουργείο Πολιτισμού. Στο Τaλκ, προετοιμάζουμε το project αυτό εδώ και τέσσερις μήνες και σας ζητάμε, μέσα από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσής σας, να βοηθήσετε και εσείς, κοινοποιώντας τα κείμενα αυτά και καθιστώντας έτσι ορατούς μια σειρά από ανθρώπους που αγαπούν τα παιδιά και θέλουν να τα εκπαιδεύσουν και να τα διασκεδάσουν, αλλά δεν μπορούν. Σήμερα, κοντά μας η ομάδα κουκλοθεάτρου Τα Πάντα Φι.

• Είμαστε η ομάδα κουκλοθεάτρου Τα Πάντα Φι, δηλαδή η Κική Μαλτσάκη και η Ειρήνη Μάστορα. Είμαστε μέλη της UNIMA, του ελληνικού κέντρου κουκλοθεάτρου. Η Κική έχει σπουδές στον χώρο των εικαστικών και η Ειρήνη είναι θεατρολόγος. Μαζί δημιουργήσαμε την ομάδα Τα Πάντα Φι, (μέλος της ΜπαGάζια ΑΜΚΕ) όπου συνδυάζοντας και επεκτείνοντας τις γνώσεις μας, φτιάχνουμε και παίζουμε παραστάσεις κουκλοθέατρου για παιδιά (και όχι μόνο) από το 2011. Περιοδεύουμε πολύ συχνά και έχουμε παρουσιάσει τα έργα μας σε σχολεία, θέατρα, πλατείες, γιορτές και φεστιβάλ σε όλη την Ελλάδα και στο εξωτερικό.
• Η πανδημία μάς βρήκε σε εποχή μεγάλης δραστηριότητας. Συγκεκριμένα, το πρώτο lockdown μάς πέτυχε μια μέρα ακριβώς πριν φύγουμε για περιοδεία. Όλες οι παραστάσεις που είχαμε ήδη κανονισμένες μέχρι τον Ιούνιο ακυρώθηκαν. Σήμερα, 10 μήνες μετά, βρισκόμαστε ακόμη εκτός του χώρου εργασίας μας. Στην καραντίνα του Μαρτίου, χρησιμοποιήσαμε τον άπλετο χρόνο που ξαφνικά μας προέκυψε για να προχωρήσουμε μια ιδέα που είχαμε για καινούρια παράσταση. Αυτό ήταν πολύ σημαντικό για εμάς, καθώς διατηρήσαμε την επαφή μας με αυτό που αγαπάμε και μας ζει, όχι μόνο σε οικονομικό επίπεδο, αλλά κυρίως ως κινητήριος ψυχική δύναμη.
• Τον Νοέμβριο, πλέον, λάβαμε την ενίσχυση για τις ΑΜΚΕ, και ατομικά το επίδομα των 800 ευρώ, βοηθήματα που ούτε στο ελάχιστο δεν αποζημίωσαν τις οικονομικές απώλειες, απλά βοήθησαν στην οριακή συντήρηση μιας ανενεργής οικονομικά εταιρείας. Στραφήκαμε σε πρόσκαιρους τρόπους βιοπορισμού και στηριχτήκαμε στους οικείους μας. Ακόμα όμως και αν τα βοηθήματα αρκούσαν για τον βιοπορισμό μας, αυτό που δεν αποζημιώνεται είναι η πραγματικότητα της αποστασιοποίησης από τα παιδιά, το κοινό, τη μαγεία του θεάτρου.
• Τα παιδικά θεάματα είναι φοβερά παραμελημένα στη χώρα μας από πλευράς πολιτείας. Έχοντας συμμετάσχει σε φεστιβάλ στο εξωτερικό τα οποία είναι προσανατολισμένα αποκλειστικά στο παιδικό και εφηβικό θέατρο ή το κουκλοθέατρο, βλέπουμε πολύ έντονα αυτό το κενό. Σχεδόν κάθε χώρα της Ευρώπης έχει τουλάχιστον τρία τέτοια φεστιβάλ. Τα θεατρικά φεστιβάλ είναι τόποι που οι θεατές αναπτύσσουν το πνεύμα και την αισθητική τους και οι συμμετέχοντες ακονίζουν την τέχνη τους. Εδώ, άραγε, δεν τα έχουμε ανάγκη αυτά; Και όσες διοργανώσεις επιμένουν, δίνουν μεγάλο αγώνα για να πραγματοποιηθούν, συχνά με τη στήριξη από ιδιωτικές πρωτοβουλίες και με πενιχρές κρατικές επιχορηγήσεις. Γι’ αυτό ίσως και είναι σποραδικές. Στον αντίποδα, υπάρχουν πάρα πολλές και καλές εγχώριες ομάδες που, ορμώμενες από το πάθος τους, κρατούν την παιδική σκηνή ζωντανή. Γιατί όμως τα παιδικά θεάματα δεν δικαιούνται κρατική επιχορήγηση; Αυτός ο παραγκωνισμός στερεί από τα παιδιά την καλλιέργεια και από τους επαγγελματίες του χώρου την ανάπτυξη και εξέλιξη της τέχνης τους. Υπάρχουν επομένως δεκάδες λόγοι για τους οποίους υπογράψαμε την επιστολή προς το υπουργείο και άλλα τόσα αιτήματα, πέρα από όσα αναφέρουμε.
• Η χρονιά που έρχεται μας φοβίζει, γιατί όπως διαπιστώνουμε καθημερινά, υπάρχει έλλειψη φροντίδας, σχεδιασμού και πρόβλεψης σε όλους του τομείς της κοινωνίας. Η κυβέρνηση απέτυχε ακόμα και στην ενίσχυση του συστήματος υγείας, που ήταν το πρωταρχικό ζητούμενο αυτή την περίοδο. Το κλείσιμο των θεατρικών χώρων και των παραστάσεων χρησιμοποιήθηκε εξ αρχής ως μέτρο (ή πρόφαση;) προστασίας της υγείας, ακόμα και τον Σεπτέμβρη ακυρώθηκαν υπαίθριες παραστάσεις, τη στιγμή που άλλοι χώροι συναθροίσεων εξακολουθούσαν να λειτουργούν. Επομένως, καταλαβαίνουμε ότι δυστυχώς το πεδίο μας, το θέατρο, τοποθετείται χαμηλά στην ιεράρχηση των προτεραιοτήτων. Ο χώρος μας, ως ένας χώρος κατ’ εξοχήν συνυφασμένος με την κοινωνική δραστηριότητα, είναι ο πρώτος που πλήττεται και ο τελευταίος που θα επανέλθει και αυτό φαίνεται ξεκάθαρα από τους πολιτικούς χειρισμούς. Παρόλα αυτά, φυσικά και συνεχίζουμε. Προετοιμάζουμε την επόμενή μας παράσταση, βασισμένη στο μύθο της Περσεφόνης. Θα θέλαμε να παρουσιαστεί προς το τέλος της άνοιξης, τότε που πιστεύουμε πια ότι θα το επιτρέπουν οι συνθήκες. Εργαζόμαστε και πάλι, όπως σε κάθε δουλειά μας, με διαφορετική πρώτη ύλη, κατασκευάζοντας τις κούκλες από ξύλο αυτή τη φορά και συνεργαζόμαστε με τον δάσκαλό μας Στάθη Μαρκόπουλο, κουκλοποιό και κουκλοπαίκτη, στα σκηνικά και στη σκηνοθεσία. Ένα θετικό είναι ότι αυτή τη φορά έχουμε πολύ περισσότερο χρόνο να αφιερώσουμε στην καινούρια παραγωγή, εφόσον δεν κάνουμε παραστάσεις!
• Η παρούσα συνθήκη μπορεί πράγματι να είναι μια ευκαιρία να επικοινωνήσουμε τα οράματα μας και τις επιθυμίες μας όσοι ασχολούμαστε με το θέατρο για παιδιά και νέους. Να οργανωθούμε περισσότερο και να προωθήσουμε τις διεκδικήσεις μας. Θα θέλαμε να δούμε φεστιβάλ με ντόπιες και διεθνείς συμμετοχές, έχουμε ανάγκη από διοργανώσεις που θα φέρουν κοντά διαφορετικά και πρωτοποριακά είδη θεάτρου, επιμένουμε ότι χρειάζεται να δοθεί στο παιδικό θέατρο και τους ανθρώπους του η απαραίτητη φροντίδα για να ακμάσει. Συγκεκριμένα, το κουκλοθέατρο έχει επιπλέον ιδιαιτερότητες ως κλάδος. Οι περισσότερες κουκλοπαίκτες που δίνουν παραστάσεις είναι ταυτόχρονα κατασκευαστές, σκηνογράφοι, ερμηνευτές, σκηνοθέτες, τεχνικοί σκηνής και μάνατζερ! Επομένως, και οι εργασιακές ανάγκες είναι διαφορετικές. Έχει ταυτόχρονα και μία μοναδική δύναμη πάνω στο κοινό, παιδικό και ενήλικο, την οποία σε καμία περίπτωση δεν έχουμε δει σε όλο της το εύρος στη χώρα μας.
• Η υποβάθμιση των καλλιτεχνικών μαθημάτων στο σχολείο μάς στεναχωρεί πάρα πολύ. Έχουμε και οι δύο δουλέψει πολύ με παιδιά και εικαστικά/θεατρικά εκπαιδευτικά προγράμματα και έχουμε βιώσει τα θεαματικά αποτελέσματα τους. Η έκφραση, η κοινωνικοποίηση, η ανάπτυξη ικανοτήτων και δεξιοτήτων, η εξερεύνηση των κλίσεων του κάθε παιδιού, η κατανόηση του κόσμου και της ηθικής, όλα αυτά ικανοποιούνται και ανθίζουν με την επαφή με τις τέχνες. Είναι η πνευματική τροφή των ανθρώπων κι όμως, αυτή τη στιγμή υπονομεύεται και μειώνεται η παροχή της στα παιδιά. Το βρίσκουμε τουλάχιστον οπισθοδρομικό, ή μήπως δεν είναι στόχος της παιδείας να δημιουργεί αυτόνομους και νοήμονες πολίτες;
• Εμείς ανυπομονούμε να ξαναβρεθούμε με κοινό, παιδιά, γονείς, εκπαιδευτικούς, λάτρεις του κουκλοθεάτρου. Τα παιδιά σίγουρα το απολαμβάνουν στο μέγιστο, γι’ αυτό θέλουμε να προτρέψουμε και τους γονείς να φροντίζουν αυτή την ανάγκη τους. Πολύ συχνά συμβαίνει να μαγεύονται και οι ίδιοι! Άλλωστε, το θέατρο είναι μια μυστική, μαγική θεραπεία της ανθρωπότητας!