H ταινία «Ο Μικρός Νικόλας Πάει Διακοπές» μας διηγείται τις ευφάνταστες περιπέτειες του μικρού, σκανταλιάρη ήρωα, σε σκηνοθεσία του Laurent Tirard -που ανέλαβε και την πρώτη μεταφορά στη μεγάλη οθόνη-  και υπόσχεται να μας χαρίσει μια σπαρταριστή, συγκινητική, οικογενειακή ταινία, που μεταφέρει ιδανικά το κλίμα των εικονογραφήσεων των Goscinny και Sempé. Διαβάστε τι μας είπε ο σκηνοθέτης της ταινίας!

Τι σας έκανε να ασχοληθείτε και πάλι με μια ακόμα από τις περιπέτειες του Μικρού Νικόλα; Ο Μικρός Νικόλας είναι μια σειρά, οπότε είχαμε σκεφτεί τη συνέχεια από την πρώτη ταινία. Το θέμα των διακοπών μου θύμισε τις ταινίες της παιδικής μου ηλικίας όπως “Οι Διακοπές του κύριου Ιλό” (Ζακ Τατί). Θεώρησα ότι αυτό το θέμα θα μας επέτρεπε να κινηθούμε σε έναν τελείως διαφορετικό κόσμο, που μας φέρνει στον νου την ανεμελιά των διακοπών στις δεκαετίες του ’50 και του ’60. Είναι ακριβώς για αυτή τη διάσταση, αυτή την αλλαγή στον τόνο που ήθελα να ξανακάνω κάτι τέτοιο. Η πρώτη ταινία ήταν μια ισχυρή συναισθηματική εμπειρία που άφησε μια δυνατή ανάμνηση: η συνεργασία με τα παιδιά ήταν μαγική. Ήμουν διχασμένος ανάμεσα σε μια πιθανή απογοήτευση και στην πανίσχυρη έλξη του να το ξανακάνω. Και έκανα τη σωστή επιλογή:  το απόλαυσα και πάλι.

Ποια η σχέση σας με τον χαρακτήρα; Όταν ήμουν παιδί και διάβαζα τα βιβλία, ταυτιζόμουν έντονα με τον Μικρό Νικόλα. Συνέκρινα τον εαυτό μου με το παιδί που βλέπει τη ζωή με έναν μοναδικό τρόπο, μέσα από το πρίσμα της φαντασίας του.

Αισθανθήκατε ότι είχατε περισσότερη ελευθερία αυτή τη φορά κατά τη συγγραφή του σεναρίου; Στην πρώτη ταινία ο συν-σεναριογράφος Grégoire Vigneron, κι εγώ αισθανθήκαμε το βάρος της ευθύνης μιας διασκευής που έπρεπε να είναι όσο γίνεται πιο κοντά στο πρωτότυπο.  Αυτή τη φορά είχαμε λιγότερα υλικά, καθώς μόνο το βιβλίο διηγείται την ιστορία του Μικρού Νικόλα και των διακοπών του.  Αυτό μας έδωσε μεγαλύτερη ελευθερία. Έχουμε ήδη δείξει τις ικανότητες μας, έχουμε κερδίσει την εμπιστοσύνη των Anne Goscinny και Jacques Sempé καθώς και του κοινού, έχουμε οικειοποιηθεί τον χαρακτήρα, νιώθουμε ότι μπορούμε να είμαστε πιο ελεύθεροι και ευρηματικοί.

Ποιες ήταν οι προκλήσεις αυτή τη φορά; Έπρεπε να αποφύγουμε τη διαδοχή των μικρών ιστοριών από τα βιβλία και να βρούμε μια απλή πλοκή με ένα κυρίως θέμα. Αλλά λέγοντας διάφορες παράλληλες ιστορίες –Νικόλας και Ιζαμπέλ, γονείς, σχέση του πατέρα με το αφεντικό- μπορέσαμε να εισάγουμε περισσότερα αφηγηματικά νήματα από την πρώτη ταινία.

Το σενάριο εξελίσσει αρκετά τους ενήλικες χαρακτήρες. Ήταν μια συνειδητή απόφαση; Όχι ακριβώς… Στην πρώτη ταινία θεωρήσαμε ότι ήταν απαραίτητο να τους κάνουμε σημαντικούς για να τραβήξουμε όλα τα είδη κοινού. Αλλά η δουλειά πάνω στους χαρακτήρες είχε πολύ ενδιαφέρον, ειδικά η μητέρα στην οποία προσδώσαμε κωμική χροιά. Και σε αυτή την ταινία θέλαμε το ίδιο.

Σας αρέσουν τα διπλά νοήματα. Γιατί; Ως θεατής, μου άρεσε αυτό που ξεκίνησε η Pixar με ταινίες όπως το Toy Story, που είναι σημείο αναφοράς. Πριν από αυτό, οι περισσότερες ταινίες κινουμένων σχεδίων στόχευαν μόνο σε παιδιά. Μου αρέσει περισσότερο η σημερινή τάση. Ίσως περισσότερο από τους υπόλοιπους, έχω διχασμένη προσωπικότητα. Είμαι ενήλικας και παιδί. Είναι εύκολο για εμένα να είμαι συντονισμένος με το νεότερο κοινό

Αρπάξατε την ευκαιρία να βάλετε και προσωπικές σας αναμνήσεις; Στην πρώτη ταινία δεν κρατήθηκα. Πολλά αστεία προέρχονται από την παιδική μου ηλικία. Στη δεύτερη ταινία προτίμησα να εισάγω τις κινηματογραφικές μου αναφορές: τον Tati, ακόμα και τον Kubrick, την Bardot, τον Fellini, τον Hitchcock και ειδικά το Ψυχώ για τη σκηνή στο ντουζ. Η ταινία είναι κατά κάποιοι τρόπο φόρος τιμής στο είδος του σινεμά με το οποίο μεγάλωσα και ανατράφηκα.

Καθώς οι νεαροί ηθοποιοί της πρώτης ταινίας έχουν πια μεγαλώσει, έπρεπε να ξανακάνετε casting για τα παιδιά. Ήταν κουραστικό; Όχι. Είδα περίπου δεκαπέντε παιδιά για τον πρωταγωνιστικό ρόλο και δεν πήρε πολύ χρόνο. Το casting με παιδιά είναι πολύ διαφορετική άσκηση: από τη στιγμή που δεν γνωρίζουν τι κρίνεται εκείνη τη στιγμή, δεν έχουν μεγάλη αγωνία και είναι πιο αυθόρμητα. Είναι λίγο σαν να φέρνεις μαζί φίλους για να παίξουν. Κάνω τη διαδικασία όσο γίνεται πιο ευχάριστη με παιχνίδια και αυτοσχεδιασμούς. Περνάω πολύ καλά και έχω συνεχώς καινούριες ιδέες.

Πώς καθοδηγείτε τα παιδιά σκηνοθετικά; Σε αντίθεση με τους ενήλικες, τα παιδιά δεν πρέπει να αντιμετωπίζουν μία σκηνή διανοητικά: αν αφομοιώσουν πλήρως, δεν θα μπορούν να είναι αυθόρμητα και φυσικά. Οπότε πρέπει να προσπαθείς να επικοινωνείς μαζί τους με όσο γίνεται λιγότερες κουβέντες. Από τη στιγμή που ό,τι λες είναι σημαντικό, πρέπει να βρεις οποιοδήποτε κόλπο  θα βοηθήσει το παιδί να διατηρήσει τη διαισθητική πλευρά του, για να συνεχίσει η διαδικασία να είναι παιχνίδι.

Εκτός από τον Kad Merad και τη Valérie Lemercier είχατε άλλους ηθοποιούς στο μυαλό σας όταν γράφατε το σενάριο; Έγραψα τον ρόλο ενός Ιταλού παραγωγού για τον Luca Zingaretti, τον οποίο σκηνοθέτησα στον Αστερίξ και Οβελίξ και μου άρεσε. Στην Ιταλία είναι γνωστός για τη συμμετοχή του σε πολύ σκοτεινά φιλμ, αλλά θεωρούσα ότι έχει δυνατή κωμική πλευρά. Για τη γιαγιά, σκέφτηκα την Bernadette Lafont με την οποία μάλιστα κάναμε γύρισμα για μία μέρα, και μετά δυστυχώς έφυγε από τη ζωή πριν ολοκληρώσουμε. Η Dominique Lavanant, που την αγαπούσε πολύ από τότε που είχαν συνεργαστεί στο Paulette, δεν ήταν αρχικά πρόθυμη να αναλάβει τον ρόλο, αλλά αποφασίσαμε ότι αυτό θα ήθελε η φίλη της και ήμασταν πολύ χαρούμενοι που τελικά συμφώνησε.

Γιατί γυρίσατε στα νησιά Noirmoutiers; Δύο χρόνια πριν, όταν είπα σε έναν φίλο ότι ξεκινούσα να γράφω την ταινία, μου πρότεινε αμέσως να γυρίσω στην παραλία Plage des Dames. Δεν είχα πάει ποτέ εκεί. Αλλά όταν ήρθε ο καιρός να ψάξω για χώρους, ξέραμε ότι πρέπει να βρούμε ένα μέρος στην ακτή που βρέχεται από τον Ατλαντικό. Στείλαμε βοηθούς να ψάξουν από την Νορμανδία μέχρι τη χώρα των Βάσκων. Μια φωτογραφία μας τράβηξε το μάτι… και είχε τραβηχτεί στη Plage des Dames! Ήταν τόσο όμορφη. Το μέγεθος της, το ημικυκλικό της σχήμα, το μικρό ξενοδοχείο, το δάσος. Ήταν ιδανική, πολύ κοντά στον παιδικό κόσμο του Μικρού Νικόλα. Ήταν το προφανές μέρος για να κάνουμε γύρισμα.

Ποιες ήταν οι οδηγίες σας σχετικά με τα σκηνικά; Στην πρώτη ταινία χρησιμοποιήσαμε κυρίως το μαύρο και το κόκκινο. Σε αυτό το φιλμ επιλέξαμε το κίτρινο και το μπλε. Δεν χρειάστηκε να  δώσω πολλές οδηγίες. Συνεργάστηκα με το ίδιο συνεργείο, τον ίδιο σχεδιαστή παραγωγής. Εξοικονομήθηκε πολύς χρόνος. Ξέρουν τις προτιμήσεις μου στο χρώμα, τα υλικά και το design. Συνεννοηθήκαμε πολύ γρήγορα.

Τι θυμάστε πιο έντονα από το γύρισμα; Υπήρχε κάτι μαγικό με τον μασκέ χορό, όπου όλοι φορούσαν κοστούμια και μου θύμισαν την παιδική μου ηλικία. Η σκηνή όπου τα παιδιά περνάνε ένα ζωντανό φίδι από το ένα στο άλλο ήταν πολύ αστεία γιατί περνούσαν πραγματικά πολύ καλά. Και μαγικές στιγμές, όπως η συζήτηση ανάμεσα στον πατέρα και τον τύπο που πουλάει αναψυκτικά. Στο χαρτί, αυτές οι λίγες ατάκες δεν λένε και πολλά, αλλά οι ηθοποιοί κάνουν τα δικά τους και τα πράγματα παίρνουν αναπάντεχη τροπή. Το ίδιο συνέβη και με τη σκηνή στη σοφίτα, όπου η Ιζαμπέλ μεταμορφώνει το πρόσωπο της από τρομαχτικό σε χαριτωμένο σε μία στιγμή. Μπορείς πάντα να γράψεις σκηνές σαν κι αυτή αλλά δεν δουλεύουν αν δεν βρεθούν οι κατάλληλοι ηθοποιοί.

Τι σας έκανε πραγματικά ευτυχισμένο σε αυτή την περιπέτεια; Το ότι δούλεψα ξανά με παιδιά και με το ίδιο συνεργείο.  Ήμασταν πραγματικά ανάλαφροι, ανάμελοι στο γύρισμα. Κάναμε μια κωμωδία με τα πόδια χωμένα στην άμμο και τα απογεύματα ήμασταν ακόμα στο γύρισμα. Τα πράγματα κυλούσαν, όλοι ήμασταν χαρούμενοι εκεί. Πιστεύω ότι έτσι πρέπει να ήταν τα γυρίσματα τη δεκαετία του ’60.

Θα θέλατε να κι άλλες ταινίες με τον Μικρό Νικόλα; Θα ήταν πολύ ευχάριστο αυτό. Αλλά μετά από δύο ταινίες και μια διασκευή του Αστερίξ, θα μου άρεσε να συγκεντρωθώ σε ένα πιο προσωπικό έργο, πριν επιστρέψω στον Μικρό Νικόλα.