Παίζοντας με τα συναισθήματα
Στο γραφείο μου, στο «παιδικό δωμάτιο», εκτός από το τραπεζάκι, τα μαξιλάρια και το «μαγικό» ντουλάπι, έχω και μια βιβλιοθήκη. Θεωρώ ότι τα βιβλία θα έπρεπε να είναι από τα βασικά μέσα θεραπείας για μικρούς και μεγάλους, και είναι φυσικά ευεργετικά και έξω από το πλαίσιο της ψυχοθεραπευτικής διαδικασίας.
Χώρος για διερεύνηση
Ο Οκτώβριος ξεκίνησε με τρία νέα βιβλία στη συλλογή μου, τρία σημειωματάρια για την ακρίβεια, «Τα σημειωματάρια των συναισθημάτων», της Γαλλίδας ψυχοθεραπεύτριας Ιζαμπέλ Φιλιοζά, που αναφέρονται στη φιλία, στους φόβους και στην αυτοπεποίθηση. Πριν, όμως, τα βάλω στη βιβλιοθήκη του γραφείου μου έπεσαν στην αντίληψη της κόρης μου, που μόλις έγινε 6 ετών, και μου ζήτησε να «παίξουμε» με αυτά. Της διάβασα τους τίτλους και αφού ξεφυλλίσαμε, διαβάσαμε, αλλά και κάναμε πρώτα κάποιες από τις δραστηριότητες, ξεκινώντας από το «Σημειωματάριο της Αυτοπεποίθησης», γιατί δεν γνώριζε ακριβώς την έννοια, η μικρή είπε: «Μαμά, ξέρεις τι φαντάζομαι; Η φιλία και η αυτοπεποίθηση φοβούνται τον φόβο. Αλλά δεν πειράζει και να φοβόμαστε κάποιες φορές». Τα τρία αυτά βιβλία μας έδωσαν χώρο να ξεδιπλώσουμε και να διερευνήσουμε από κοντά τρία από τα βασικά συναισθήματα που αλληλοσυνδέονται και που αν ένα μικρό παιδί μάθει να τα αναγνωρίζει και να τα αποδέχεται σε όλο τους το εύρος, τότε θα εξελιχτεί σε έναν ψυχικά υγιή και ισορροπημένο ενήλικο άνθρωπο.
Αντιμετωπίζοντας το άγχος
Πριν από κάποιες εβδομάδες είχα την ευκαιρία να δουλέψω με ένα μικρό παιδί, και στο γραφείο μου, το θέμα της φιλίας, χρησιμοποιώντας το αντίστοιχο σημειωματάριο. Ήταν το βιβλίο που επέλεξε το ίδιο το παιδί από τη βιβλιοθήκη μου. Είχε καταφτάσει αρκετά αγχωμένο, γιατί μόλις είχε ξεκινήσει το σχολείο, τρίτη δημοτικού, και ‒εξαιτίας κάποιον οικογενειακών αλλαγών‒ είχε αναγκαστεί να αλλάξει σχολικό περιβάλλον. Μπήκε στο δωμάτιο, πήρε λίγο χρόνο και έπιασε στα χέρια του το «Σημειωματάριο των Συναισθημάτων» Φιλία, οι φίλοι μου και εγώ. Διαβάζοντας το, αλλά και αυτοσχεδιάζοντας ορμώμενοι από τις ασκήσεις και τα παιχνίδια που προτείνουν οι συγγραφείς, το παιδί βρήκε έδαφος γόνιμο ώστε να ακουμπήσει όλες του τις αγωνίες αλλά και τους φόβους σε σχέση με το νέο, άγνωστο, περιβάλλον στο οποίο καλείτο ξαφνικά να αντεπεξέλθει. Στις συνεδρίες που ακολούθησαν είχαμε την ευκαιρία να δούμε μαζί και τα άλλα δύο σημειωματάρια, στα οποία είμαι σίγουρη πως θα επανερχόμαστε συχνά.
Θεραπευτικά εργαλεία για μικρούς και μεγάλους
Ως θεραπεύτρια, αισθάνομαι πως έχω ένα νέο εργαλείο και πως μπορώ να κατευθύνω συμβουλευτικά και τους μπαμπάδες και τις μαμάδες, προτείνοντας τους να διαβάσουν με τα παιδιά τους αυτά τα βιβλία, και έπειτα να ανατρέξουν στο σημείωμα/παράρτημα προς τους γονείς που έχει στο τέλος του το κάθε σημειωματάριο. Με αφορμή αυτά τα τρία βιβλία, μάλιστα, είχα πρόσφατα την ευκαιρία να δουλέψω με μια οικογένεια που με συνάντησε με αφορμή κάποιες επίμονες εντάσεις ανάμεσα στα μέλη της. Ο πατέρας, η μητέρα και τα τρία τους παιδιά, 5, 7 και 10 χρόνων, με κοιτούσαν αρχικά με αμηχανία. Τελικά, το μικρότερο μέλος (όπως συνήθως συμβαίνει) είχε έντονα παιχνιδιάρικη διάθεση, που δεν μπόρεσε να κρατήσει κρυφή, πήγε στο «παιδικό δωμάτιο» (αφού με ρώτησε) και έφερε κάποια παιχνίδια και δυο βιβλία. Το ένα από αυτά ήταν το σημειωματάριο για τους φόβους. Δεν ξέρει ακόμα να διαβάζει και δεν επέλεξε το βιβλίο εξαιτίας του τίτλου, αλλά χάρη στην εικόνα: «Να, μαμά! Αυτή η αράχνη μοιάζει με αυτήν που φοβάμαι. Γι’ αυτό σας ξυπνάω όλους τη νύχτα!» Η οικογένεια ξεφύλλισε το βιβλίο, είχαν την ευκαιρία να μιλήσουν ο καθένας για τους φόβους του, και με έναν τρόπο μαγικό η διαδικασία αυτή μας βοήθησε να προσεγγίσουμε τη ρίζα της έντασης της οικογένειας! Εδώ θα αρπάξω την ευκαιρία να πω ότι τα παιδιά μπορούν να είναι θεραπευτές, να είναι θεραπευτικά πλάσματα… Αλλά ταυτόχρονα μπορούν και να φέρουν το σύμπτωμα της οικογένειας, απορροφώντας, δυστυχώς, όλους τους κραδασμούς. Γι’ αυτό, πρέπει να είμαστε προσεχτικοί και να ακούμε τι μας λένε με όλη τους την ύπαρξη! Αυτά τα τρία σημειωματάρια θα μπορούσαν να είναι ένα ιδανικό μέσο επικοινωνίας μαζί τους. Οι γονείς διευκολύνονται αρκετά διαβάζοντας τα κείμενα που απευθύνονται σε εκείνους, ενώ ταυτόχρονα έχουν την ευκαιρία να κάνουν δραστηριότητες, αλλά και συζητήσεις για θέματα μάλιστα που αφορούν και τους ίδιους, από τότε που ήταν εκείνοι παιδιά! Καλές αναγνώσεις!
«Τα Σημειωματάρια των Συναισθημάτων», της Ιζαμπέλ Φιλιοζά, κυκλοφορούν από τις Εκδόσεις Παπαδόπουλος σε μετάφραση της Πελιώς Παπαδιά
