Με αφορμή το παιχνίδι της κόρης της με τα χριστουγεννιάτικα στολίδια, η Σουζάνα Παπαφάγου γράφει για τη σημασία του παιχνιδιού, των ορίων, της φαντασίας και της εξερεύνησης!

Πριν από ένα χρόνο, περίπου τέτοια μέρα, είχαμε αραδιάσει στολίδια κορδέλες και φωτάκια στο χαλί του σαλονιού και στολίζαμε, με το πάσο μας, το ωραίο μας δεντράκι… Η τεσσάρων μηνών κόρη μας ήταν ξάπλα στο ριλάξ και μας κοίταζε μισοκοιμισμένη, δίπλα της το σκυλάκι μας ροχάλιζε…

Σήμερα… το χάος! Τα στολίδια, αυστηρά ξύλινα και πλαστικά. Διάσπαρτα σε όλο το σπίτι. Οι γιρλάντες στο λαιμό της, και εκείνη να φωνάζει με ενθουσιασμό «κολιέ-κολιέ». Τα φωτάκια στολισμένα στο κεφάλι του  σαστισμένου κατοικίδιου  μας… Ξέρω πως, μετά από αυτήν την περιγραφή, θα ήταν μάταιο να σας πείσω πως είμαι μια μαμά που βάζει όρια και μαθαίνει το παιδί της να είναι τακτικό!

Στην πραγματικότητα είμαι και μάλιστα θεωρώ, και σαν ψυχολόγος, πως τα όρια μεγαλώνουν γερά παιδιά αρκεί να χορηγούνται είναι σε σωστές δόσεις… αλλά αυτά τα Χριστούγεννα βρίσκουν την κόρη μου στους πιο κρίσιμους μήνες! Το σωματάκι της έχει δυναμώσει, κάνει σταθερά βήματα και γενικά όλες της οι κινήσεις αρχίζουν να γίνονται όλο και πιο συντονισμένες! Αρχίζει να λέει κάποιες λεξούλες και αναγνωρίζει όλο και πιο πολλά αντικείμενα. Το πιο σημαντικό όμως είναι πως μέρα με τη μέρα  αναπτύσσεται ο ψυχικός της κόσμος, η φαντασία της και η ικανότητά της να παίζει συμβολικά!

Τα πρώτα, κυρίως, τρία χρόνια είναι σημαντικό για τα μικρά μας να μπορούν να έχουν πρόσβαση σε διάφορα αντικείμενα που υπάρχουν στο σπίτι, να μην ακούνε συνεχώς ΜΗ και ΟΧΙ… Είναι σημαντικό να μιλάμε για το κάθε πράγμα στα παιδιά, να μπορούν να αγγίξουν και να το μυρίσουν, και μετά ας το βάλουν στη θέση του! Αν πρόκειται για ένα επικίνδυνο αντικείμενο να  του εξηγούμε γιατί δεν κάνει να το κρατήσει και ας είναι πολύ μικρό!

Αν μπορούσαν να εκφραστούν καθαρά τα νήπιά μας θα μας έλεγαν «Τα παιχνίδια της αγοράς είναι βαρετά αγαπημένοι μου γονείς! Οκ θα πατήσω τα κουμπάκια από ένα σούπερ παιχνίδι με μπαταρίες … και θα φτιάξω τουβλάκια… αλλά οι μπάλες του δέντρου κάνουν φοβερό θόρυβο όταν ακουμπούν η μία την άλλη, το αλεύρι δημιουργεί φοβερό εφέ όταν το φυσάς, το νερό έχει φοβερή αίσθηση, τα ντουλάπια κρύβουν φοβερά πλαστικά και τσίγκινα κουτάκια, η κατάψυξη βγάζει καπνούς, το τηλέφωνο κάνει αστείο θόρυβο κυρίως όταν παίρνω την τελευταία κλήση και απαντά κάποιος και η ο άγιος Βασίλης που είναι στολισμένος στο ράφι μοιάζει πολλά υποσχόμενος…» και πάει λέγοντας!

Όσο κουρασμένη και να είμαι λοιπόν, ξεκινώντας από τα “μαγικά αντικείμενα των Χριστουγέννων” οφείλω να επιτρέψω στην μικρή μου εξερευνήτρια να ξεδιπλώσει την περιέργεια και την  φαντασία της βοηθώντας την να αναπτυχθεί! Αυτή η διαδικασία εξερεύνησης-παιχνιδιού φυσικά θα γίνει σωστά και θα έχει νόημα, μόνο αν εγώ είμαι δίπλα στην κόρη μου και αν βάλω κάποια όρια όπως επίσης ένα χρονικό πλαίσιο, γιατί όλα στη ζωή έχουν μια αρχή ένα ενδιάμεσο και ένα τέλος! Το να αφήσουμε ένα παιδί ανεξέλεγκτο να τα κάνει όλα “γης μαδιάμ” όχι απλά δεν έχει νόημα αλλά μπορεί να του κάνει και πολύ κακό (τα χουμε πει άλλωστε αυτά στο άρθρο για τα όρια)!

Με λίγη υπομονή και με πολλή φαντασία, ακόμα και αν η κούραση κάποιες φορές μας παραλύει, αν αφεθούμε στους ρυθμούς των μικρών μας και βουτήξουμε στον κόσμο του παιχνιδιού μαζί τους θα έχουμε κερδίσει, πέρα από ανεκτίμητες και ανεπανάληπτες στιγμές, ένα ταξίδι στον λησμονημένο μας παιδικό κόσμο!

Συνοπτικά για το παιχνίδι 

• Ωφελεί τη νοητική και σωματική υγεία του παιδιού.
• Ωφελεί την συναισθηματική, διανοητική και κοινωνική του ανάπτυξη.
• Επιτρέπει στα παιδιά (μέσα από ανακαλύψεις και παιχνίδια φαντασίας) να γνωρίσουν τον εαυτό τους, τον κόσμο και σημαντικά πρόσωπα του περιβάλλοντός τους.
• Επιτρέπει την ανάπτυξη της αυτοεκτίμησης και τη βελτίωση της κοινωνικής συσχέτισης.
• Είναι ισχυρό εργαλείο μάθησης, το παιδί που διασκεδάζει μπορεί να συγκεντρωθεί και να απορροφήσει περισσότερες πληροφορίες!

Κλείνοντας θα ήθελα μια χάρη από τον Άγιο Βασίλη, να μου φέρει αν μπορεί μια μηχανή του χρόνου, να μπαίνω εκεί μέσα, όταν το ενήλικο κομμάτι μου καταβροχθίζει το παιδικό, για να ξεκλέβω λίγη από την φαντασία που είχα ούσα νήπιο ώστε να μπορώ να βουτάω στον μαγικό κόσμο της κόρης μου και απολαμβάνω μαζί της το παιχνίδι!

Η Σουζάνα Παπαφάγου είναι κλινική ψυχολόγος, ομαδική- οικογενειακή ψυχοθεραπεύτρια. Θα τη βρείτε στο http://kaleidoskopiopsychis.blogspot.gr/