Το παιχνίδι είναι ένας ιδιαίτερα κρίσιμος παράγοντας στην ανάπτυξη των παιδιών και στον τρόπο με τον οποίο κατανοούν τον κόσμο. Αναπόσπαστο και σημαντικό τμήμα της δραστηριότητας αυτής είναι τα παιχνίδια-αντικείμενα που προσφέρουν ερεθίσματα για παιχνίδι σε όλες τις φάσεις ανάπτυξης του παιδιού και σε όλα τα είδη παιχνιδιού.
Τα παιχνίδια ως πολιτισμικά προϊόντα είναι έμφυλα, δηλαδή εμπεριέχουν και μεταδίδουν ιδεολογικά μηνύματα σχετικά με το φύλο και με αυτήν την έννοια τα διαφορετικά παιχνίδια με τα οποία συνήθως παίζουν τα κορίτσια και τα αγόρια επηρεάζουν την ανάπτυξή τους γενικά και ειδικότερα την έμφυλη ταυτότητά τους. Τα παιχνίδια που πωλούνται σήμερα είναι περισσότερο έμφυλα από ποτέ καθώς πολύ συχνά παρουσιάζονται ως κατάλληλα “για αγόρια” ή “για κορίτσια”, πωλούνται σε διαφορετικά τμήματα ή και ορόφους, έχουν διαφορετικό περιτύλιγμα και χρώμα, διαφορετικές απεικονίσεις και λεζάντες. Αυτό δημιουργεί την εντύπωση ότι μερικά παιχνίδια είναι κυρίως για αγόρια, μερικά κυρίως για κορίτσια και μερικά τελείως απαγορευμένα για κάποιο φύλο.
Τα τελευταία χρόνια υπάρχει μια αυξανόμενη ανησυχία διεθνώς για τον έμφυλο διαχωρισμό των παιχνιδιών καθώς αυτή η πρώιμη διχοτόμηση των ενδιαφερόντων και των δραστηριοτήτων των παιδιών έχει ως αποτέλεσμα να αποκτούν μέσα από το παιχνίδι διαφορετικές εμπειρίες και δεξιότητες τα αγόρια και τα κορίτσια και κατά συνέπεια να αναπαράγονται τα έμφυλα στερεότυπα και να περιορίζονται οι δυνατότητες ολόπλευρης ανάπτυξής τους, την εκπαιδευτική επιτυχία και τις επαγγελματικές τους επιλογές αργότερα. Υπάρχει ανάγκη για περισσότερα παιχνίδια σε ένα ευρύ φάσμα των χρωμάτων και με ποικιλομορφία θεμάτων, τόσο για τα αγόρια, όσο και για τα κορίτσια.
Επιπλέον, υπάρχει ανάγκη για δημιουργία καινοτόμων παιχνιδιών που θα ανατρέπουν τα έμφυλα στερεότυπα και θα προσφέρουν εναλλακτικές λύσεις. Ως γονείς, εκπαιδευτικοί και καταναλωτές/τριες θα πρέπει να προσπαθήσουμε να ελαχιστοποιήσουμε την αγορά έμφυλων παιχνιδιών στα παιδιά και να απαιτήσουμε να έχουμε τη δυνατότητα για περισσότερες επιλογές “ουδέτερων ως προς το φύλο” παιχνιδιών. Η ευαισθητοποίηση γονιών και εκπαιδευτικών στο ζήτημα της έμφυλης διχοτόμησης των παιχνιδιών και η κατάργηση των διαφορετικών ζωνών “για κορίτσια” και “για αγόρια” στα καταστήματα των παιχνιδιών είναι ένα σημαντικό πρώτο βήμα, αλλά πρέπει να συνεχιστεί με αλλαγές στην κατασκευή/ανακατασκευή των παιχνιδιών και στο μάρκετινγκ.
Για την αλλαγή της υπάρχουσας κατάστασης στον τομέα των παιχνιδιών απαιτείται ανάληψη πρωτοβουλίας με στόχο την κατάργηση του έμφυλου διαχωρισμού των παιχνιδιών και την προώθηση “ουδέτερων ως προς το φύλο” παιχνιδιών. Αυτό δεν σημαίνει απλά την κατάργηση του ροζ και του γαλάζιου ή τη στροφή των παιδιών και σε παιχνίδια που παραδοσιακά δεν συνδέονται με το φύλο τους, αλλά ότι δίνεται το μήνυμα στα παιδιά ότι όλες οι δυνατότητες για παιχνίδι είναι ανοικτές και διαθέσιμες.
Πηγή: Δήμητρα Κογκίδου, Καθηγήτρια στο Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης στο ΑΠΘ, www.facebook.com/dkogkidou
