Ο Έντσον Αράντες ντο Νασιμέντο, ο ποδοσφαιριστής που έμεινε στην ιστορία με το όνομα “Πελέ”, άφησε την τελευταία του πνοή σε νοσοκομείο του Σάο Πάολο, νικημένος από τον καρκίνο, σε ηλικία 82 ετών, βυθίζοντας στο πένθος ολόκληρη τη Βραζιλία, αλλά και το παγκόσμιο ποδόσφαιρο, του οποίου υπήρξε ένας από τους μεγαλύτερους -για πολλούς σαφώς ο μεγαλύτερος- θρύλους. Είχε στο πλευρό του όλους τους δικούς του ανθρώπους.
Τα τελευταία χρόνια, ο Πελέ αντιμετώπιζε σοβαρά προβλήματα υγείας και έδινε καθημερινά μάχες. Πριν από έναν μήνα, στις 29 Νοεμβρίου, μπήκε ξανά στο νοσοκομείο με λοίμωξη του αναπνευστικού, αλλά και για να επανεξετάσουν οι γιατροί την αγωγή του για την αντιμετώπιση του καρκίνου παχέος εντέρου. Ο Πελέ είχε υποβληθεί σε χειρουργική επέμβαση για αφαίρεση όγκου τον Σεπτέμβριο του 2021 και είχε ολοκληρώσει τη θεραπεία του στα τέλη Απριλίου 2022.
Οι δημόσιες εμφανίσεις του είχαν μειωθεί ήδη πριν από την πανδημία. Από την εμφάνιση της Covid-19 και έπειτα είχε κάνει ελάχιστες εξόδους από το σπίτι του, κοντά στο Σάντος. Ο Πελέ, ένας από τους 20 πιο σημαντικούς ανθρώπους του 20ου αιώνα σύμφωνα με το περιοδικό Time, ο μόνος παίκτης που έχει κατακτήσει τρία Παγκόσμια Κύπελλα, υπέφερε και από χρόνια προβλήματα στο ισχίο και δεν μπορούσε να περπατήσει χωρίς βοήθεια, ενώ ο γιος του Εντίνιο είχε δηλώσει ότι ο πατέρας του βρισκόταν σε κατάθλιψη.
Ποιος ήταν ο Πελέ
Ο Πελέ γεννήθηκε στις 23 Οκτωβρίου 1940 στην πόλη Τρες Κορασόες ως Έντσον Αράντες ντο Νασιμέντο (Edson Arantes do Nascimento). Ήταν το πρώτο παιδί από τα τρία της οικογένειας και βαφτίστηκε Έντισον προς τιμή του εφευρέτη Τόμας Έντισον (πήγε στη γενέθλια πόλη του λίγο καιρό πριν από τη γέννηση του Πελέ) και στη συνέχεια αφαιρέθηκε το «ι» από το όνομά του.
Έκανε τα πρώτα ποδοσφαιρικά του βήματα στην εφηβική ομάδα της Μπαουρού, ενώ το 1956 πήρε μεταγραφή στη θρυλική Σάντος, με τη φανέλα της οποίας αγωνίστηκε από το 1956 μέχρι το 1974, παίρνοντας μέρος σε 638 παιχνίδια και σκοράροντας 619 γκολ! Κατέκτησε 6 πρωταθλήματα Βραζιλίας, 3 Διηπειρωτικά και 3 Κόπα Λιμπερταδόρες, ενώ στις 20 Νοεμβρίου 1969 πέτυχε το 1000ο τέρμα της καριέρας του! Ακόμη πιο σπουδαία ήταν η καριέρα του με την Εθνική Βραζιλίας. Με τη φανέλα της “Σελεσάο”, αγωνίστηκε σε 92 παιχνίδια, πετυχαίνοντας 77 γκολ. Κατέκτησε τρία Μουντιάλ (1958, 1962, 1970) και αγαπήθηκε σαν Θεός από τους συμπατριώτες του.
Κι αν το όνομα Πελέ είναι γνωστό σε όλο τον κόσμο, εκείνος είχε δηλώσει πως δεν γνωρίζει πως προέκυψε το προσωνύμιο και επίσης ότι δεν του άρεσε, σημειώνοντας ότι δεν υποδηλώνει κάτι στην πορτογαλική γλώσσα («Το όνομά μου είναι Έντσον, μετά άρχισαν να με αποκαλούν Πελέ. Δεν μου άρεσε. Θαύμαζα τον Τόμας Έντισον, είναι σημαντικός! »). Όταν πολύ αργότερα ένας θεολόγος του είπε ότι η λέξη αυτή υπάρχει στη Βίβλο και στα εβραϊκά σημαίνει θαύμα, άλλαξε την άποψή του.
Του το «κόλλησε» ένας συμμαθητής του στο σχολείο. Μέχρι σήμερα υπάρχουν δύο εκδοχές για το πώς προκέυψε. Η πρώτη αναφέρει πως μία ημέρα που έπαιζε ποδόσφαιρο, στα χωράφια του Τρες Κορασόες με τους φίλους του, με μία αυτοσχέδια μπάλα φτιαγμένη με πανιά και χαρτιά κάποια στιγμή βρήκε πεταμένη, κοντά σε σταθμό του τρένου μία παλιά, ξεφούσκωτη, χαλασμένη, αλλά δερμάτινη μπάλα. Έτσι και το pele που σημαίνει δέρμα σε πολλές λατινογενείς γλώσσες. Η έτερη εκδοχή, είναι πως το όνομα προήλθε όταν ο ίδιος φώναζε λανθασμένα τον αγαπημένο παίκτη του «Μπιλέ», τερματοφύλακα της Βάσκο ντα Γκάμα. Όσο για το «βασιλιάς», είναι ένας τίτλος που του δόθηκε από τον θεατρικό συγγραφέα Νέλσον Ροντρίγκες όταν ήταν μόλις 17 ετών.
Ο Πέλε στο πέρασμα των χρόνων τέθηκε σε σύγκριση με τους άλλους μεγάλους στην Ιστορία του ποδοσφαίρου, Ντι Στέφανο, Κρόιφ, Μαραντόνα και τους νεότερους Μέσι και Κριστιάνο Ρονάλντο. Σίγουρα αυτή η σύγκριση μεταξύ τους δεν είναι μόνο άδικη, αλλά και αδύνατη, όπως υπογράμμισε πρόσφατα η ισπανική εφημερίδα Marca: διαφορετικά χρόνια, γήπεδα, διαιτησία, μπάλες, φυσική ικανότητα. Άλλωστε το ποδόσφαιρο είναι διαφορετικό, και τίποτα δεν είναι το ίδιο, σε οποιοδήποτε είδος ζωής, όπως πριν από 50 χρόνια.
Πάντως, σίγουρα λίγοι είναι εκείνοι που αμφισβητούν την ιστορική αξιοπιστία του Σέζαρ Λουίς Μενότι, παγκόσμιου πρωταθλητή το 1978 με την Αργεντινή, που υποστήριξε, παρά το γεγονός ότι στη… συζήτηση «συμμετείχαν» τρεις Αργεντινοί: «Αυτός, για εμένα, ήταν ο καλύτερος στην Ιστορία. Ο Πελέ είχε τα πάντα, δεν του έλειπε τίποτα: μια προνομιακή σωματική διάπλαση, ένας παίκτης που κέρδιζε τις μονομαχίες, ηγέτης σαν τους θεούς… Ήταν ο μεγαλύτερος, ο καλύτερος όλων των εποχών».
Εκείνος έχει πει: «Ο κόσμος με ρωτάει πότε θα γεννηθεί ο νέος Πελέ. Ποτέ! Οι γονείς μου έκλεισαν το εργοστάσιο παραγωγής. Όταν ο Μέσι βάλει 1.283 γκολ σαν εμένα και πάρει τρία Μουντιάλ, το βλέπουμε».
Κι αν το βασικό επιχείρημα όσων αμφιβάλουν για την πρωτοκαθεδρία του είναι ότι δεν έπαιξε ποτέ σε ευρωπαϊκή ομάδα, όπου ο συντελεστής δυσκολίας είναι υψηλότερος σε σχέση με το βραζιλιάνικο πρωτάθλημα, η απάντηση έρχεται από την ίδια την Ιστορία. Παρά τις πιέσεις που ασκούσαν οι μεγάλοι σύλλογοι της Ευρώπης για να τον αποκτήσουν, ο Πελέ παρέμεινε στη Σάντος 19 χρόνια λόγω της μεγάλης του αγάπης για την ομάδα, αλλά και λόγω της απαγόρευσης που ασκούσε η κυβέρνηση της χώρας, μιας και ο πρόεδρός της Ζάνιο Κουάδρος το 1961 τον κήρυξε «εθνικό θησαυρό», για να τον εμποδίσει να φύγει
