Ένας τεμπέλης γάτος που βρίσκει κίνητρο για παιχνίδι, ένα σπίτι με γρατζουνισμένους καναπέδες, σκισμένες κουρτίνες και ξεφτισμένα χαλιά, ένα χριστουγεννιάτικο δέντρο, πολλά στολίδια, ένα αστέρι, κορδέλες και φωτάκια, τέσσερις άνθρωποι και… ένα μικρό καράβι συνθέτουν Τα πρώτα Χριστούγεννα του Κάπτεν Τζιμ, το πιο αστείο γιορτινό παραμύθι της σεζόν. Το έγραψε ο πολυπράγμων Πάνος Χριστοδούλου, πατέρας δύο κοριτσιών, διευθυντής στο Δίκτυο για τα Δικαιώματα του Παιδιού, συγγραφέας παιδικών βιβλίων, μα επίσης συγκάτοικος του Τζίμη (aka Κάπτεν Τζιμ). Ναι, ο πρωταγωνιστής του παραμυθιού είναι υπαρκτός γάτος και ζει στο σπίτι του Πάνου και της οικογένειάς του. Ή μήπως όχι;
«Δεν είμαι σίγουρος αν ο Τζίμης ζει στο σπίτι μας ή εμείς στο δικό του», αναρωτιέται ο συγγραφέας. «Πριν μπει στη ζωή μας ήμουν σίγουρος ότι το σπίτι ήταν δικό μας. Αυτό άλλαξε από τότε που, υποκύπτοντας στα παρακαλετά των παιδιών, δεχτήκαμε να υιοθετήσουμε τον μικρό γατούλη, που κάποιοι φίλοι βρήκαν εγκαταλελειμμένο. Ο Τζίμης επέβαλε αμέσως την παρουσία του και κάπως έτσι έγινε πρωταγωνιστής, όχι μόνο στο συγκεκριμένο γιορτινό παραμύθι, αλλά παντού».
Πώς τρύπωσε ο Κάπτεν Τζιμ στο βιβλίο;
Πάντως, ο Πάνος Χριστοδούλου δεν είχε σκεφτεί να τον κάνει πρωταγωνιστή παραμυθιού. Απλώς παρατηρούσε τις σκανταλιές του. Μέχρι που μια φίλη-μαμά συμμαθητή των παιδιών του, τον ρώτησε αν είχε κάποια χριστουγεννιάτικη ιστορία να αφηγηθεί σε μια εκδήλωση του σχολείου. Δεν είχε και αποφάσισε να μιλήσει για την τρέλα του Τζίμη με το χριστουγεννιάτικο δέντρο. Το παραμύθι Τα πρώτα Χριστούγεννα του Κάπτεν Τζιμ πρωτοακούστηκε πέρσι στο σχολείο των παιδιών και μετά πήρε τον δρόμο του προς έκδοση.
Έχοντας ζήσει με γάτες τα τελευταία τριάντα χρόνια, το καταλαβαίνω το φιλοπερίεργο τετράποδο. Καταλαβαίνω, όμως, και τους ανθρώπους του, που τραβάνε μεγάλα ζόρια με τα καμώματά του. «Ο Τζίμης ξύπνησε μια μέρα του Δεκέμβρη και είδε μπροστά του το χριστουγεννιάτικο δέντρο που μόλις είχαν φέρει οι συγκάτοικοι του (εγώ και η οικογένεια μου δηλαδή) από την αποθήκη. Μας κοιτούσε με βλέμμα απορίας όσο ανοίγαμε δίπλα του κουτιά με στολίδια και στη διάρκεια του στολισμού αποφάσισε να μασουλήσει διάφορα: τη βάση του δέντρου, τα κλαδιά, τα λαμπάκια και ό,τι άλλο στολίδι μπορούσε να φτάσει όταν σηκωνόταν στα δυο του πόδια. Τα “μη”, τα “όχι” και οποιοδήποτε μέτρο αποτροπής είχαν προσωρινό ή κανένα αποτέλεσμα. Ως ύστατη λύση, σκεφτήκαμε να ανεβάσουμε τα στολίδια πιο ψηλά για να μην τα φτάνει. Ε, τότε άρχισαν και οι αναρριχήσεις…» Η συνέχεια στο βιβλίο, το οποίο προτείνω ανεπιφύλακτα σε κάθε βιβλιόφιλο/χριστουγεννόφιλο/γατόφιλο αναγνώστη, ανεξαρτήτως ηλικίας.«Για να είμαι ειλικρινής», συνεχίζει ο Πάνος, «όντας άσχετος από γατίσιες συμπεριφορές, όλο αυτό από τη μία μου φαινόταν ενοχλητικό, αλλά και αστείο ταυτόχρονα, από την άλλη δεν μπορούσα να καταλάβω τι είχε πιάσει τον Τζίμη και έκανε σαν τρελός με το δέντρο και τα στολίδια του. Μετά, βέβαια, σκέφτηκα ότι μάλλον στα μάτια του γατιού –αλλά και αντικειμενικά αν το εξετάσεις– οι τρελοί είμαστε εμείς. Τα δέντρα είναι για σκαρφάλωμα, εξερεύνηση, σκιά και τέτοια, δεν είναι για να τα βάζεις μέσα σε ένα σπίτι και να τα φορτώνεις φωτάκια, να κρεμάς στα κλαδιά τους μπάλες, κουκλάκια και λογής λογής άλλα παράξενα αντικείμενα».
Όλα αυτά οδήγησαν σε ένα κείμενο φανταστικό. Ιδιαίτερα ένα cat person, όπως εγώ, που τα ζει όλα αυτά κι άλλα τόσα καθημερινά τις άγιες τούτες μέρες. Δεν έχω σταματήσει να γελάω και να ταυτίζομαι. Αλλά δεν μπορώ να μη σχολιάσω και την εξαιρετική, χιουμοριστική, ρεαλιστική και ταυτόχρονα μαγική εικονογράφηση της Ντανιέλας Σταματιάδη. Ο Πάνος λέει ότι ίσως έπαιξε ρόλο ότι η Ντανιέλα, εκτός από εξαιρετική εικονογράφος, είναι, όπως κι εγώ, cat person (σε αντίθεση με εκείνον, που είναι ακόμα φρέσκος). «Με το που διάβασε την ιστορία ήξερε τι να κάνει και δεν χρειαζόταν να της πω οτιδήποτε. Άλλωστε έχω μεγάλη εμπιστοσύνη στις ιδέες και στην έμπνευσή της και γενικά πιστεύω ότι ο/η εικονογράφος πρέπει να δουλεύει ελεύθερα και χωρίς παρεμβάσεις. Η μόνη παρέμβαση ήταν να ζητήσω ο Τζίμης να μοιάζει στον αληθινό και να μη φτιάξει ένα οποιοδήποτε γατί της φαντασίας της. Η σύμπτωση είναι ότι στα τελειώματα της εικονογράφησης, η Ντανιέλα βρήκε στην πόρτα της ένα καινούργιο γατί, ίδιο ο Τζίμης!»
Περί δικαιωμάτων των γατιών και των συγκατοίκων τους
Μοιράζομαι με τον Πάνο τη σκέψη μου για τη δημιουργία ενός Δικτύου για τα Δικαιώματα του Γατιού, όπου θα προεδρεύει ο Τζιμ, φυσικά υπό την καθοδήγηση του μεγάλου συγκατοίκου του. Από την άλλη, βέβαια, οι γάτες, φύσει, δεν αφήνουν τα δικαιώματά τους να καταπατηθούν. Μήπως καλύτερα να δημιουργήσουμε ένα Δίκτυο για τα Δικαιώματα του Ιδιοκτήτη Γατιού; «Ο Τζίμης γνωρίζει και έχει κατακτήσει τα δικαιώματα του, οπότε μάλλον δεν θα χρειαστεί καθοδήγηση. Πιο σοβαρά πάντως, τόσο οι γάτες όσο και κάθε άλλο ζώο έχουν δικαιώματα και πρέπει να το αντιληφθούμε και αυτό κάποια στιγμή. Πιστεύω ότι έχουν γίνει βήματα προόδου στη χώρα μας (αν και πάντα με χαρακτηριστική καθυστέρηση σε σχέση με άλλες ευρωπαϊκές χώρες) αλλά χρειάζονται κι άλλα βήματα», σημειώνει ο Πάνος Χριστοδούλου. «Δεν ξέρω αν για τα παραπάνω θα ωφελούσε η ίδρυση του “Δικτύου για τα Δικαιώματα του Γατιού”, αφού υπάρχουν πολλές οργανώσεις και σωματεία που κάνουν εξαιρετική δουλειά, ένα Δίκτυο για τα Δικαιώματα του Ιδιοκτήτη Γατιού όμως, χρειάζεται! Ή καλύτερα ένα Δίκτυο για τα Δικαιώματα του Καναπέ και της Κουρτίνας… Ή έστω κάποιος να εξηγήσει στον καναπέ και στην κουρτίνα γιατί τους έχουν τα γατιά τέτοια αδυναμία και τα προτιμούν σε σχέση με οποιοδήποτε ονυχοδρόμιο ή άλλο σούπερ ντούπερ και ειδικό για γάτες αξεσουάρ και γκάτζετ που αγοράζεις με τη φρούδα ελπίδα να σώσεις τον καναπέ ή έστω την κουρτίνα», συμπληρώνει ο Πάνος Χριστοδούλου και δεν αστειεύεται καθόλου.
Ωραία γελάσαμε ως τώρα. Όμως, ας κλείσουμε σοβαρά. Τώρα απευθύνομαι στον Πανό ως Γενικό Διευθυντή του Δικτύου για τα Δικαιώματα του Παιδιού και τον ρωτώ, έπειτα από όλα όσα έχουμε δει να συμβαίνουν σε παιδιά τα τελευταία χρόνια, ποια είναι η χριστουγεννιάτικη ευχή που ήθελε να κάνει φέτος. Ή, σε πιο παραμυθένιο –για να ξορκίσουμε το κακό– τόνο, τι ουσιαστικό θα ζητούσε από τον… Άγιο Βασίλη για τα παιδιά όλου του κόσμου. «Δεν θα ζητούσα τίποτα για τα παιδιά από τον Άγιο Βασίλη», απαντά. «Θα του ζητούσα για εμάς τους μεγάλους, να κάνει κάποιο μαγικό και να συνειδητοποιήσουμε όλοι τη σημασία των δικαιωμάτων των παιδιών. Να μας κάνει να καταλάβουμε ότι οφείλουμε να τα σεβόμαστε και να τα τηρούμε καθημερινά. Επίσης, να μας κάνει να σκεφτούμε ότι τα παιδιά δεν είναι το μέλλον (αρκετά με αυτό το τσιτάτο!), αλλά το παρόν! Τώρα είναι που πρέπει να τα προστατεύσουμε, να τα αφήσουμε να εκφραστούν, να ακούσουμε τη φωνή και τη γνώμη τους και να της δώσουμε σημασία, να φροντίσουμε για τη σωματική και πνευματική τους ανάπτυξη, για το συμφέρον και την ευημερία τους».Διαβάστε: Τα πρώτα Χριστούγεννα του Κάπτεν Τζιμ, Εκδόσεις Ίκαρος, εικονογράφηση: Ντανιέλα Σταματιάδη