Το συγγραφικό δίδυμο Άγγελου Αγγέλου και Έμης Σίνη συνεργάζεται με τον Πέτρο Μπουλούμπαση και μας συστήνουν ένα αγόρι που ονειρεύεται να γίνει «ένας πραγματικός ιππότης» και βάζει τα δυνατά του να αποκτήσει όλα τα απαραίτητα εφόδια: ασπίδα, σπαθί, περικεφαλαία. Η εξέλιξή του, όμως, δεν είναι αυτή που φαντάζεται. Είναι μάλλον καλύτερη και για αυτή θα μας μιλήσουν οι συγγραφείς του.
Άγγελε και Έμη, με ένα μήνα καθυστέρηση έρχεται το ραντεβού μας στις σελίδες του Τaλκ. Ας μιλήσουμε, επιτέλους, για το νέο σας βιβλίο, με τίτλο «Ένας πραγματικός ιππότης», που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Ίκαρος. Πώς γεννήθηκε στο μυαλό σας η ιδέα για αυτόν το νέο ήρωα;
Χαιρόμαστε πολύ που ξεπεράσαμε το πιο δύσκολο κομμάτι της πανδημίας ‒την καραντίνα‒ και η χαρά μας είναι διπλή που μιλάμε, ακόμα και με μια μικρή καθυστέρηση. Θέλαμε από καιρό να γράψουμε ένα βιβλίο που να μιλάει για τα εφόδια ενός σύγχρονου ιππότη, του οποίου το προφίλ στοιχειοθετείται τελικά από τα πιο εσωτερικά και ουσιαστικά του χαρίσματα και όχι από τα εξωτερικά στερεοτυπικά χαρακτηριστικά που συνήθως μας θυμίζει η λέξη «ιππότης». Όλοι μας έχουμε σχηματισμένη στο μυαλό μας την κλασική, τετριμμένη εικόνα ενός ψηλού, δυνατού άνδρα μέσα σε μια μεταλλική και γυαλισμένη πανοπλία. Έτσι τον έχουμε δει στην τηλεόραση, έτσι τον περιγράφουν τα παραμύθια, έτσι φαντάζεται τον εαυτό του και ο ήρωας μας, αν και όσον αφορά τα καθήκοντα του, αυτά ίσως και να μην τα έχει πολυσκεφτεί, τουλάχιστον όχι από την αρχή.
Όταν τελικά επιτυγχάνεται η πολυπόθητη μεταμόρφωση, έρχεται η απογοήτευση. Έχουμε, λοιπόν, μια πρώτη αποδόμηση του στερεοτυπικού ιπποτισμού. Πώς καταφέρατε να την πετύχετε μέσα σε δυο σαλόνια, με ελάχιστο κείμενο;
Πρόκειται για μία στιγμή στην οποία ένα όνειρο καταρρέει ‒ή τουλάχιστον έτσι νομίζουν οι αναγνώστες αρχικά, γιατί στην πραγματικότητα έχει επιτευχθεί η πιο σημαντική μεταμόρφωση του ήρωα: η εσωτερική. Απομένει μόνο να κάνει λίγη υπομονή για να καταλάβει ότι το όνειρό του όχι μόνο δε χάθηκε, αλλά γίνεται πραγματικότητα με τον πιο απροσδόκητο τρόπο. Πόσες φορές, ως παιδιά αλλά και ως ενήλικοι, δε σπεύσαμε πρόωρα να απογοητευτούμε γιατί δεν ήμασταν έτοιμοι να αντικρίσουμε την αλήθεια; Όλα αυτά, βέβαια, δεν μπορούν εύκολα να αποτυπωθούν και να εξηγηθούν με λόγια σε ένα βιβλίο για μικρά παιδιά, αλλά μόνο να υπονοηθούν ή να περιγραφούν, σε ένα πιο αφαιρετικό, αλληγορικό επίπεδο. Και σε αυτό το εγχείρημα καταλυτικό ρόλο παίζουν οι εικόνες που αποδόθηκαν εξαιρετικά από τον έμπειρο και ταλαντούχο Πέτρο Μπουλούμπαση.
Έπειτα, εμφανίζεται η πριγκίπισσα. Δεν ονοματίζεται, αλλά εικονογραφείται με μια μικρή λεπτομέρεια ως τέτοια. Χρησιμοποιείτε, λοιπόν, άλλο ένα στερεότυπο από τα παραμύθια, αλλά εξ αρχής μεταλλαγμένο και αποδομημένο. Δώστε μας λίγα στοιχεία για το κορίτσι, που άηχα ζητά βοήθεια.
Φανταζόμαστε ένα κορίτσι όπου, σε μία παράλληλη ιστορία, κάνει τα πάντα για να γίνει πριγκίπισσα. Με λίγη περισσότερη σοφία, όμως, γιατί ξέρει ότι για να είσαι πριγκίπισσα σήμερα, δε χρειάζεσαι ούτε πλουμιστά φορέματα ούτε διαμαντένια τιάρα. Γι’ αυτόν το λόγο η κορώνα στο κεφάλι της μοιάζει περισσότερο με ένα ισχνό περίγραμμα παρά με πραγματική κορώνα. Ίσως υπάρχει εκεί απλά ως αποκύημα της φαντασίας του μικρού μας ιππότη.
Τα αντανακλαστικά του ιππότη είναι ακαριαία, αλλά την… «πατάει». Πώς αντιδρά και τι δείχνει η συμπεριφορά του; Και το κορίτσι; Πώς γοητεύεται από ένα αγόρι που μόνο για ιππότης δε μοιάζει;
Το αγόρι είναι πλέον έτοιμο να βοηθήσει όποιον το έχει ανάγκη. Και βρίσκεται σε τέτοια συναισθηματική ένταση που μόλις ακούσει τον κίνδυνο ξεχνάει τα πάντα και τρέχει. Δε σκέφτεται ούτε την κούραση, ούτε τον ιδρώτα, ούτε την εμφάνιση του, αλλά προσηλώνεται στον στόχο. Μόλις όμως τα καταφέρει, ντρέπεται για την εμφάνισή του φοβούμενος ότι το κορίτσι δε θα τον κρίνει γι’ αυτό που είναι αλλά γι’ αυτό που φαίνεται. Ευτυχώς κάνει λάθος. Όσο για το πώς γοητεύτηκε το κορίτσι; Αυτή είναι μία άριστη ερώτηση για να απαντήσουν τα παιδιά που θα διαβάσουν το βιβλίο.
Όσα ζωγράφισε ο Πέτρος Μπουλούμπασης συμπληρώνουν αριστοτεχνικά τα όσα γράψατε και το κείμενο συγκροτείται με την αλληλεπίδραση εικόνων και λέξεων. Πώς δουλέψατε για να πετύχετε αυτό το αποτέλεσμα;
Έτσι λειτουργούν τα εικονοβιβλία (picturebooks) που αποτελούν ουσιαστικά ένα υβρίδιο δύο τεχνών: της συγγραφής και της εικονογράφησης. Αμφότεροι οι καλλιτέχνες αφήνουν «χώρο» ώστε η τελική αφήγηση να επιτυγχάνεται με την ταυτόχρονη συμβολή των δύο αφηγήσεων: του λόγου και της εικόνας, οι οποίες μπλέκονται αντιστικτικά μεταξύ τους. Εμείς ολοκληρώσαμε το κείμενο και το στείλαμε στον Πέτρο μαζί με κάποιες ελάχιστες οδηγίες για τις πληροφορίες που θα θέλαμε να ενσωματώσει στις εικόνες του ώστε να ολοκληρωθεί το νόημα. Ποτέ δε θα μπορούσαμε, όμως, να φανταστούμε την ποιότητα της δουλειάς, τα πολλαπλά επίπεδα ανάγνωσης και όλες τις λεπτομέρειες που πρόσθεσε τελικά με τόση έμπνευση, μετατρέποντας το κείμενό μας σε ένα όμορφο βιβλίο. Τον ευχαριστούμε πολύ!
Κλείνοντας, αν και σήμερα σας φιλοξενούμε ως συγγραφείς, όλοι γνωρίζουν πως κατέχετε μια σπουδαία θέση στο σύγχρονο παιδικό θέαμα, με τις μουσικές και τα θεατρικά σας έργα. Είστε αισιόδοξοι για το μέλλον του ή φοβάστε πως τα πράγματα θα αλλάξουν προς το χειρότερο;
Το παιδικό θέατρο δέχτηκε ένα μεγάλο πλήγμα. Οι αίθουσες έκλεισαν κι όταν ανοίξουν ξανά θα δέχονται λιγότερο κοινό. Η αβεβαιότητα και ο φόβος θα βαραίνουν τη λειτουργία τους και θα δυσχεραίνουν την ποιοτική και καλλιτεχνική απόδοση των θεατρικών ομάδων. Δεν μπορείς να είσαι πολύ αισιόδοξος μέσα σ’ ένα τέτοιο τοπίο. Όμως η ομάδα ΚΟΠΕΡΝΙΚΟΣ δε χάνει το κουράγιο της. Θα κάνουμε ό,τι περνάει από το χέρι μας για να παραμείνουμε κοντά στους μικρούς και μεγάλους φίλους μας, ελπίζοντας ότι σύντομα θα μπορέσουμε να ξαναβρεθούμε ΜΑΖΙ σε μια κατάμεστη θεατρική αίθουσα γεμάτη γέλια και χαρά.
Το βιβλίο του Άγγελου Αγγέλου και της Έμης Σίνη «Ένας πραγματικός ιππότης» κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Ίκαρος.
Η φωτογραφία είναι της Σοφίας Γκορτζή.