Τα σχολεία, τέλειωσαν και το καλοκαίρι, πλέον, έχει μπει για τα καλά! Πολλές οικογένειες έχουν στείλει τα παιδιά τους σε κατασκηνώσεις και άλλες σε καλοκαιρινά camp ή σε χώρους δημιουργικής απασχόλησης. Άλλοι πάλι, δεν έχουν κάνει τίποτα από αυτά. Τα παιδιά είναι στο σπίτι ή με τη γιαγιά και τον παππού ή κάτι παρόμοιο. Το σίγουρο είναι ότι λίγες είναι οι οικογένειες που μπορούν να απολαύσουν όλοι μαζί – από κοινού διακοπές… Έτσι τίθεται το ερώτημα: Πώς θα απασχολήσω δημιουργικά το παιδί μου; Πώς γίνεται να μην είναι συνέχεια μπροστά από μία οθόνη; Με τις ερωτήσεις να γίνονται πιο έντονες και επιτακτικές όταν τα παιδιά είναι υποχρεωμένα να παραμένουν στο σπίτι.

Ας δούμε, λοιπόν, τι μπορούμε να κάνουμε!

Έχουμε συνηθίσει να απασχολούμε και να απασχολούμαστε συνέχεια. Καλώς ή κακώς, ζούμε σε τέτοιους ρυθμούς όπου πάντα υπάρχει κάτι να μας απασχολεί. Λοιπόν, η πρώτη απάντηση στο ερώτημα, όσο παράξενο κι αν φαίνεται είναι το να αφήσουμε τα παιδιά μας χωρίς να υπάρχει κάτι να απασχολούνται. Με άλλα λόγια να τα αφήσουμε να βαρεθούν, να μην έχουν να κάνουν τίποτα.

Αυτό στην αρχή θα είναι ίσως λίγο επώδυνο. Θα υπάρξουν γκρίνιες, παράπονα, τσακωμοί, μπορεί να γίνουν καυγάδες… Αυτό όμως είναι το πρώτο στάδιο. Είναι ένα στάδιο διαμαρτυρίας (θα μπορούσαμε να πούμε) μέχρι τα ίδια από μόνα τους να αρχίσουν να αναζητούν μια λύση, έναν τρόπο να περνούν την ώρα τους. Επίσης, είναι ένα στάδιο που ο ενήλικας θα πρέπει να περιμένει ότι θα συμβεί αυτό και να είναι οπλισμένος με υπομονή, μέχρι αυτό να περάσει!

Στη συνέχεια θα δούμε ότι τα παιδιά θα αρχίσουν να ανακαλύπτουν τρόπους και παιχνίδια. Εδώ, χρειάζεται πολλή φαντασία! Χρειάζεται να συμβαδίσουμε τρόπον τινά με το παιδί μας και να μην το εμποδίζουμε, μάλλον να το διευκολύνουμε σε αυτό.

Στην πραγματικότητα δεν χρειάζονται παρά ελάχιστα υλικά. Είχα αναφέρει παλιότερα ότι αν δώσεις σε ένα παιδί νερό, άμμο, ξυλαράκια θα μπορέσει να παίξει και να δημιουργήσει ολόκληρους κόσμους με αυτά. Μέσα στο σπίτι κάτι τέτοιο δεν είναι εφικτό, όμως υπάρχουν πολλά άλλα «υλικά» που μπορούν να χρησιμοποιηθούν.

Για παράδειγμα, ένα σεντόνι μπορεί να στερεωθεί και να γίνει σκηνή ή σπιτάκι ή να απλωθεί κάτω και να γίνει το τραπεζομάντιλο για πικ-νικ ή να το φορέσει και να κάνει ότι παίζει θέατρο… Κουτιά από παπούτσια, μαξιλάρια, διπλωμένα χαρτιά, μια χαρτόκουτα και οποιοδήποτε άλλο υλικό μπορεί να γίνει η αρχή ενός ολόκληρου συμβολικού κόσμου για τα παιδιά, που μέσα σε αυτόν θα παίρνουν ρόλους και θα πλάθουν σενάρια!…

Το πιο δύσκολο κομμάτι σε αυτή τη διαδικασία είναι να πειστούμε εμείς οι μεγάλοι ότι ένα παιδί μπορεί να παίξει με αυτόν τρόπο. Να πειστούμε και να του επιτρέψουμε να λειτουργήσει έτσι. Δηλαδή πέρα και έξω από το συμβατικό και την πεπατημένη και τους τρόπους που εμείς θεωρούμε σωστούς ή/και θεμιτούς.

Πριν από λίγες μέρες, είχα βρεθεί σε μία οικογένεια με ένα αγοράκι τριών ετών περίπου, που μόλις είχαν αγοράσει μια βιβλιοθήκη. Το αγοράκι απολάμβανε να μπαίνει στο κάτω ράφι και να κάνει ότι κρύβεται, ότι είναι σπιτάκι του, να βάζει κάποια παιχνίδια εκεί. Αυτό είναι ένα παιχνίδι που όχι μόνο θα μπορούσε να διαρκέσει ώρες αλλά να κάνει πολύ ευτυχισμένο ένα παιδί.

Το μόνο αναγκαίο σε αυτά τα παιχνίδια (όπως και σε κάθε άλλη αντίστοιχη και παρόμοια περίπτωση) είναι η αποδοχή από τον ενήλικα και το να σιγουρεύει ότι δεν μπορεί να προκύψει θέματα ασφάλειας του παιδιού. Τίποτα παραπάνω! Άλλωστε, όπως λέει κι ο Ελύτης «από ένα τίποτα γίνεται ο Παράδεισος».

Η Μαριάννα Κουμαριανού είναι παιδαγωγός και συγγραφέας.