Αυτό το καλοκαίρι, τα τυχερά παιδιά, ελληνόφωνα και αγγλόφωνα, που θα βρεθούν στο νησί της Τήνου, θα έχουν τον δικό τους τουριστικό οδηγό. Το TINOS Guide & Seek είναι μια πρωτοβουλία της παιδαγωγού Φραντζέσκας Παπαγιαννοπούλου, που γεννήθηκε και μεγάλωσε στο χωριό Φαλατάδος της Τήνου. Η Φραντζέσκα αποφοίτησε το 2014 από το Τμήμα Επιστημών της Εκπαίδευσης και της Αγωγής στην Προσχολική Ηλικία του Πανεπιστημίου Πατρών και τρία χρόνια μετά βρέθηκε στην Ολλανδία, στην Ουτρέχτη, για σπουδές στο μεταπτυχιακό πρόγραμμα Youth, Education & Society. Έχοντας στήσει ήδη από το 2016 το «Βεγγέρα fest», το πρώτο ετήσιο φεστιβάλ για παιδιά στον τόπο της, μελέτησε επιστημονικά την κοινωνική-πολιτισμική και εκπαιδευτική του αξία, κατά τη διάρκεια των μεταπτυχιακών σπουδών της. Ταυτόχρονα, συμμετείχε στο Ερευνητικό Πρόγραμμα της Ευρωπαϊκής Ένωσης ΙSOTIS κάνοντας εξάμηνη πρακτική άσκηση.

Το 2019, η ιδέα δημιουργίας του πρώτου πολιτισμικού οδηγού της Τήνου από παιδιά για παιδιά έδωσε στην Φραντζέσκα την ευκαιρία να επιλεχθεί ως υπότροφος του START-Create Cultural Change. Με αφορμή την ιδέα της για TINOS Guide & Seek, γνωρίστηκε με επαγγελματίες στο νησί και ανέλαβαν μαζί την εφαρμογή των δράσεων του έργου. «Η παιδική μας ηλικία ζητά επίμονα να επιστρέψουμε στον τόπο που μας μεγάλωσε για να στήσουμε το παιχνίδι πάλι από την αρχή», μου είπε χαρακτηριστικά. Αυτό το καλοκαίρι θα τη βρείτε  ̶ πού αλλού; ̶ στην Τήνο, παρέα με όλα οκτάχρονα του νησιού, την Ελένη, τη Σοφία και τον Αντώνη, να κάνουν εξερεύνηση στα σοκάκια και να συστήνουν στους μικρούς επισκέπτες και στις οικογένειές τους το υπέροχο TINOS Guide & Seek.

Πώς υλοποιήθηκε το πρόγραμμα

Το TINOS Guide & Seek προ(σ)κάλεσε παιδιά από την τοπική κοινωνία να δημιουργήσουν τον πρώτο οδηγό της Τήνου για παιδιά, με στοιχεία από τον πολιτισμό του νησιού. Η Τήνος χωρίζεται γεωγραφικά από τους ντόπιους σε τέσσερις μεριές. Η ίδια η δομή του τόπου «έδωσε» και τη δομή του προγράμματος. Έτσι, κάθε τρίτη τάξη απ’ όλα τα δημοτικά σχολεία του νησιού ανέλαβε να καταγράψει τέχνες, λαϊκές και μη, και μύθους για κάθε μια από αυτές. Καθώς τα σχολεία είναι 5 και τα μέρη 4, οι τρίτες τάξεις των δημοτικών του 1^ου και του Εξωμβούργου έκαναν τις… εξορμήσεις τους παρέα. Επιπλέον, δεδομένου ότι το Δημοτικό Σχολείο του Πύργου έχει συνολικά 10 μαθητές/μαθήτριες συμμετείχαν όλοι και όλες. Το TINOS Guide & Seek, λοιπόν, ήταν ένα από τα 30 projects που επιλέχθηκαν αρχικά ανάμεσα από εκατοντάδες αιτήσεις από όλη την Ελλάδα, στην πρώτη φάση του προγράμματος μετεκπαίδευσης και υποτροφιών START-Create Cultural Change που έλαβε χώρα στη Γερμανία το φθινόπωρο του 2019. Τον Δεκέμβριο του 2019, μόνο 15 από τα 30 projects πέρασαν στη δεύτερη φάση, δηλαδή στην έγκριση τόσο του περιεχομένου τους όσο και της χρηματοδότησης για την υλοποίησή τους στα διάφορα μέρη της χώρας. Και όπως φαντάζεστε, το TINOS Guide & Seek ήταν ένα από αυτά.

Πώς προέκυψε το όνομά του;

Το όνομα Guide & Seek προήλθε από την αγγλική έκφραση «hide & seek» το γνωστό σε όλους μας κρυφτό. Ο οδηγός, που στήθηκε από τον Ιανουάριο έως και τον Ιούνιο του 2020, εκτυπώθηκε στα Ελληνικά και στα Αγγλικά, μπορείτε να τον κατεβάσετε από το διαδίκτυο, ενώ η διανομή του γίνεται εδώ και λίγες ημέρες δωρεάν σε όλα τα μουσεία και τους χώρους πολιτιστικού ενδιαφέροντος του νησιού. Στις σελίδες του θα βρείτε ό,τι πρέπει να ξέρει ένας λιλιπούτειος τουρίστας που σέβεται τον εαυτό του: Αρχαιολογικές πληροφορίες, στοιχεία λαογραφίας, μύθους, θρύλους και παραδόσεις, προτάσεις εκδρομών, ντόπιες συνταγές, μουσεία, περιστεριώνες και μάρμαρα, και αξιοθέατα στη Χώρα και στα χωριά.

Το concept του Οδηγού

Μια ομάδα ταξιδευτών που έχει επισκεφτεί 54 χώρες σε Αφρική, Ευρώπη, Ωκεανία, Ασία και Αμερική και έχει 54 οδηγούς στη βιβλιοθήκη της, αποφάσισε μια μέρα να φτιάξει τον πιο διασκεδαστικό οδηγό, ξεκινώντας από την Τήνο! Έναν οδηγό από παιδιά για παιδιά! Για να γίνει αυτό, χρειαζόταν τη βοήθεια όλων των οκτάχρονων του νησιού. Έτσι, τον Ιανουάριο, έστειλε ένα γράμμα στους μικρούς μαθητές προ(σ)καλώντας τους να μετέχουν σε αυτή την αποστολή και δίνοντάς τους στα «κρυφά» το πρώτο ραντεβού! Οι μικροί εξερευνητές και οι μικρές εξερευνήτριες αποδέχτηκαν την πρό(σ)κληση και, συνοδεία των εκπαιδευτικών τους, συναντήθηκαν όλοι και όλες μαζί για πρώτη φορά στα εργαστήρια γνωριμίας τους, που έλαβαν χώρα στο Ίδρυμα Τηνιακού Πολιτισμού και στο μουσείο Μαρμαροτεχνίας, καθώς στα χωριά Βωλάξ, Φαλατάδος, Κάμπος, Ταραμπάδος, Πύργος και στη Χώρα της Τήνου. Το πρόγραμμα περιελάμβανε και ένα εργαστήριο γραφής, το οποίο τελικά δεν πραγματοποιήθηκε, καθώς συνέπεσε χρονικά με την περίοδο της καραντίνας. Αντ’ αυτού, στάλθηκαν 82 ερωτήσεις  ̶ μια για κάθε συμμετέχοντα και συμμετέχουσα ̶  ανάλογα με τα μέρη τα οποία είχαν εξερευνήσει στο προηγούμενο εργαστήριό τους. Οι απαντήσεις των παιδιών συντέθηκαν σε μικρά ενιαία κείμενα, τα οποία δίνουν πληροφορίες για κάθε τέχνη και μύθο.    

Μένουμε Σπίτι, Μένουμε Τήνο

Για την περίοδο της καραντίνας, ο δήμαρχος Τήνου, Γιάννης Σιώτος, ζήτησε από την ομάδα εμψυχωτών του προγράμματος να σχεδιάσει μια δράση προκειμένου να απασχολούνται τα παιδιά δημιουργικά από το σπίτι. Έτσι προέκυψε η δράση «Μένουμε σπίτι, μένουμε Τήνο»: Κάθε Τρίτη και Παρασκευή μια αποστολή περίμενε τους μικρούς και τις μικρές κατοίκους του νησιού, στην ιστοσελίδα του Δήμου Τήνου, την οποία καλούνταν να φέρουν εις πέρας, μέσα σε ένα συγκεκριμένο χρονικό διάστημα. Για τη δράση αυτή, αξιοποιήθηκε το εκπαιδευτικό υλικό που σχεδιάστηκε στο πλαίσιο του προγράμματος και το περιεχόμενό τους αφορούσε στοιχεία από τον πολιτισμό του νησιού και την τοπική του παράδοση. Συνολικά, συγκεντρώθηκαν 72 απαντήσεις (ζωγραφιές, φωτογραφίες, έργα τέχνης και κατασκευές παιδιών) και από τις 5 αποστολές.

Μέσα από τον Οδηγό επιτυγχάνεται:

• Γνωριμία των παιδιών με τον τόπο διαμονής τους και ενίσχυση του δεσμού τους με αυτόν
• Ανάπτυξη δεξιοτήτων των παιδιών μέσα από μορφές μη τυπικής εκπαίδευσης
• Διατήρηση και προώθηση της πολιτισμικής κληρονομίας του νησιού
• Ενίσχυση της συνεργασίας ανάμεσα στους τοπικούς φορείς
• Προώθηση της ήδη υπάρχουσας προβολής του νησιού, ως φιλικού προς τις οικογένειες προορισμού

Για περισσότερες πληροφορίες, ανακαλύψτε τη Facebook σελίδα TINOS Guide & Seek και το Instagram προφίλ tinosguideandseek.

Μπορείτε να κατεβάσετε τον οδηγό εδώ: https://tinosguideandseekdotcom.files.wordpress.com/2020/06/tinos-guide-and-seek-greek.pdf