Δεν υπάρχει άνθρωπος που να μη βιώνει στη ζωή του δυσκολίες. Κάποιοι περισσότερες και κάποιοι λιγότερες. Αν και ορισμένες από αυτές είναι θεωρητικά συγκρίσιμες, αυτό σπάνια ισχύει στην πράξη. Είναι εύκολο όσοι βρισκόμαστε στην απέξω να κρίνουμε και συχνά να κατακρίνουμε όσους ζορίζονται ή δηλώνουν ότι ζορίζονται, όμως κανείς μας δεν ξέρει ποτέ πώς πραγματικά αισθάνεται ο άλλος, ακόμα κι αν είναι πολύ κοντινός του άνθρωπος. Αρχικά, λοιπόν, ας αποδεχτούμε ότι ορισμένες φορές η πραγματικότητα είναι τόσο απίστευτη που μας ξεπερνά όλους μας και χάνουμε τον δρόμο μας. Μπορεί, μάλιστα, να αργήσουμε να το καταλάβουμε. Μπορεί να το καταλάβουμε, αλλά να αισθανόμαστε ανήμποροι να αλλάξουμε την κατάσταση. Μπορεί, αντικειμενικά, η κατάσταση να μην αλλάζει. Τι κάνουμε, λοιπόν, αν βρεθούμε σε ένα μονοπάτι το οποίο ποτέ δεν επιθυμήσαμε, στο οποίο δεν επιδιώξαμε να περπατήσουμε; Αναζητάμε βοήθεια ή/και δεχόμαστε βοήθεια από όπου μπορεί να μας έρθει, από όποιον μπορεί να μας τη δώσει. Αν είμαστε ανοιχτοί σε ό,τι μας προσφερθεί, τότε, με τον έναν ή τον άλλον τρόπο, η κατάσταση κάπως θα βελτιωθεί. Αφήστε που ίσως τελικά το να χάσεις το δρόμο σου είναι το καλύτερο που θα μπορούσε να σου συμβεί. Ο αφορισμός αυτός πιθανόν να ενοχλεί όλους όσοι βρισκόμαστε μέσα στη δίνη ενός κυκλώνα, αλλά αν σκεφτούμε παρελθόντες κυκλώνες και παρελθούσες δίνες, ίσως να μπορέσουμε να τον υιοθετήσουμε και να τον εφαρμόσουμε. Αυτό έκανε και ο James Norbury, συγγραφέας και καλλιτέχνης, δημιουργός του βιβλίου «Το Μεγάλο Πάντα και ο Μικρός Δράκος».

Το βιβλίο, ένα μικρό έργο τέχνης και από εικαστική -εκτός από κειμενική- άποψη, ουσιαστικά μας υπενθυμίζει ότι σημασία έχει το ταξίδι, όχι ο προορισμός. Ναι μεν ο συγγραφέας έχει εμπνευστεί από τη βουδιστική φιλοσοφία, αλλά η υπεροχή του ταξιδιού σε σχέση με τον τόπο άφιξης είναι μια θεωρία αναπτυγμένη ήδη από την αρχαιοελληνική σκέψη, που έχει βρει πρόσφορο έδαφος σε κάθε εποχή. Πόσοι, όμως, πραγματικά ευχόμαστε να είναι μακρύς ο δρόμος προς την εκάστοτε Ιθάκη μας; Πόσοι καταφέρνουμε να εκτιμήσουμε τη διαδρομή της ζωής, με τα πάνω της και τα κάτω της; Πόσοι κάνουμε πραγματικά διαλογισμό, προσευχή, ενδοσκόπηση (όπως θέλετε ονομάστε το); Ελάχιστοι, τολμώ να πω. Μόνο όταν περάσουμε δύσκολους πηγαιμούς και δούμε πως έτσι είναι η πορεία του ανθρώπου, απρόβλεπτη, σκληρή, δύσκολη, αρχίζουμε να σκεφτόμαστε διαφορετικά, να το παίρνουμε αλλιώς. Να ζούμε την κάθε μας στιγμή, να μην αφήνουμε την καθημερινότητα να μας αλλοτριώσει, να μας ρουφήξει, να μας εξαφανίσει. Γιατί μόνο έτσι καταφέρνουμε τελικά να επιβιώσουμε. Αρκετά φιλοσόφησα, όμως… Ας περάσω στο best seller των Sunday Times που μου προκάλεσε όλες αυτές τις σκέψεις, ένα βιβλίο αφιερωμένο σε όσους χάνουν τον δρόμο τους, ένα βιβλίο απαύγασμα εμπειριών ζωής και προϊόν της Covid-19.

Δύο αγαπημένοι φίλοι, το Μεγάλο Πάντα και ο Μικρός Δράκος, ξεκινούν μαζί ένα ταξίδι μέσα από τις εποχές του χρόνου, Άνοιξη, Καλοκαίρι, Φθινόπωρο, Χειμώνας και τέλος πάλι Άνοιξη. Στον δρόμο τους, μέσα στη φύση, συχνά χάνονται και, ενώ δεν γνωρίζουν πού βρίσκονται, συναντούν πολλά υπέροχα αξιοθέατα, τα οποία δεν θα είχαν ανακαλύψει ποτέ αν είχαν πάρει τον σωστό δρόμο. Οι δυο τους εξερευνούν τις σκέψεις και τα συναισθήματα, τις δυσκολίες που μας ενώνουν και την ευτυχία. Στη φύση μαθαίνουν να ζουν τη στιγμή, εξοικειώνονται με την αβεβαιότητα και βρίσκουν τη δύναμη να ξεπερνούν τα εμπόδια της ζωής μαζί. Αυτή είναι η περίληψή του και δεν θέλω να αποκαλύψω πολλά περισσότερα για την πορεία των δυο φοβερών πλασμάτων που γνωρίστηκαν τυχαία για να πορευτούν παρέα.  Όμως, μπορώ να σας πω ότι μέσα από (φαινομενικά) απλές ρήσεις, τις περισσότερες από τις οποίες θεωρούμε δεδομένες, μα ξεχνάμε να εφαρμόσουμε ή να χρησιμοποιήσουμε, αλλά και μέσα από υπέροχα σχέδια, η διάθεσή μας φτιάχνει και αρχίζουμε να βλέπουμε τα πράγματα αλλιώς.

«Το Μεγάλο Πάντα και ο Μικρός Δράκος», απλό μα βαθιά ουσιαστικό, είναι ένα πνευματικό βιβλίο για μεγάλους, αλλά και για παιδιά, που μέσα από τις σελίδες του, την πανέμορφη εικονογράφηση, που μιλά στην  ψυχή, και τους γλυκύτατους πρωταγωνιστές του, θα γνωρίσουν από μικρή ηλικία μια θετική στάση, που θα τα ενδυναμώσει και, αν κατορθώσουν και τη διατηρήσουν μεγαλώνοντας, θα μάθουν να αντέχουν και να αντιμετωπίζουν τις αρνητικές σκέψεις. Και ξέρετε, το αναφέρει και ο ίδιος ο συγγραφέας, ο άνθρωπος που μάχεται τον αρνητισμό με όλες του τις δυνάμεις, εκτός από το ότι βοηθάει τον εαυτό του, βοηθάει και τους γύρω του που βιώνουν άγχος, φόβους, κατάθλιψη. Σε μια εποχή όπου ο κορονοϊός έχει φέρει τα πάνω κάτω στις ζωές μας και που παλεύουμε με τους δαίμονές μας καθημερινά, όσο καλά κι αν το κρύβουμε ορισμένοι από εμάς, χρειαζόμαστε εργαλεία που μπορούν να μεταμορφώσουν τη σκληρή πραγματικότητα σε μια πραγματικότητα όχι απλώς ανεκτή, αλλά όμορφη. Χρειαζόμαστε, επίσης, όποια κι αν είναι η ηλικία μας, και συμμάχους, άλλους ανθρώπους, φίλους, συντρόφους, που θα μας ενδυναμώνουν και θα τους ενδυναμώνουμε.

Προσωπικά, περνάω μια ιδιαίτερα δύσκολη περίοδο και χρειαζόμουν αυτό το βιβλίο-υπενθύμιση μιας φιλοσοφίας ζωής που ναι μεν γνωρίζω, μα δεν καταφέρνω πάντοτε να εφαρμόσω για πολύ καιρό. Ο Norbury ήταν σαν να με έπιασε από το χέρι, σαν να με ταρακούνησε λιγάκι και σαν να με έσπρωξε προς το φως, μέσα στο σκοτεινό τούνελ όπου βρίσκομαι. Δεν είναι η πρώτη φορά που περνάω δύσκολα. Και βέβαια έχω περάσει και πολύ δυσκολότερα και επιβίωσα –δυνατότερη ή όχι δεν είμαι σίγουρη. Είναι, όμως, η πρώτη φορά που βρήκα καταγεγραμμένες και ζωγραφισμένες μια σειρά από καθημερινές αλήθειες, όπου μπορώ να ανατρέχω όποτε παρεκκλίνω από το μονοπάτι στο οποίο (καλούμαι να) βαδίζω. Θα αναφέρω μόνο λίγες φράσεις, απλώς για να πάρετε μια γεύση:

«Ποτέ δεν ξέρετε πού μπορεί να οδηγήσει μια νέα γνωριμία».
«Να προσπαθείς να βρίσκεις χρόνο για να χαίρεσαι τα μικροπράγματα της ζωής».
«Ώρες ώρες επιβάλλεται να κάνεις χαζομάρες».
«Ο χρόνος που περνάς χωρίς να κάνεις τίποτα δεν είναι χαμένος».
«Όσες φορές κάθισα να ακούσω τους άλλους δεν μου βγήκε ποτέ σε κακό».
«Όλα κάποτε πρέπει να τελειώνουν. Αυτό είναι που τα κάνει αφάνταστα πολύτιμα».
«Είτε οι άλλοι σε επαινούν είτε σε επικρίνουν, να προσπαθείς να δέχεσαι με χάρη τα λόγια τους».
«Όταν ανάβεις ένα φανάρι για κάποιον άλλο, φωτίζεις αναπόφευκτα και τον δικό σου δρόμο».
«Όσο λιγοστό κι αν είναι το φως είναι καλύτερο από το σκοτάδι».
«Υπάρχουν μέρες που είναι νίκη απλώς να σηκωθείς και από το κρεβάτι».
«Θα προσπαθήσουμε ξανά αύριο».

Κλείνω ίσως με τον πιο συγκλονιστικό διάλογο μεταξύ του Πάντα και του Δράκου, τον οποίον κρατώ σαν φυλαχτό στην καρδιά μου:
— Κοντεύουμε;
— Ελπίζω όχι…

Το βιβλίο «Το Μεγάλο Πάντα και ο Μικρός Δράκος» κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Διόπτρα.