Η πολυγραφότατη και βραβευμένη Μαρία Ρουσάκη παρουσιάζει μια νέα, χιουμοριστική και παιχνιδιάρικη, σειρά βιβλίων για παιδιά προσχολικής και πρωτοσχολικής ηλικίας, εικονογραφημένη από τη Λέλα Στρούτση, όπου πρωταγωνιστεί ο Μαξ, ένα νεαρό μαύρο πρόβατο που αρνείται να κάνει ό,τι του λένε οι άλλοι, μικροί και μεγάλοι. Η συγγραφέας μάς τον συστήνει!

• Έχω υπάρξει μαύρο πρόβατο! Στη ζωή μου έχω νιώσει πολλές φορές ότι εμμέσως αντιδρώ στο κατεστημένο, αν και εμπράκτως δεν ήταν πάντοτε φανερό. Πιστεύω ότι ένας λόγος που έγινα συγγραφέας ήταν για να ξεχωρίσω τη θέση μου απέναντι σε πολλά θέματα που με απασχολούν. Κι έτσι ακόμα νιώθω ότι δεν ανήκω πουθενά, παραμένοντας πάντα πιστή στη γραφή μου.
• Είχα τη γενικότερη ιδέα να γράψω για ένα μαύρο πρόβατο που αρνείται να κάνει ό,τι του λένε. Γι’ αυτό και ο Μαξ είναι ο κεντρικός ήρωας μιας σειράς βιβλίων με τους τίτλους: Κουρέψου, Μαξ!, Πες τα λόγια σου, Μαξ! και Παίξε, Μαξ!. Πολλές φορές τα παιδιά αντιδρούν σε ό,τι τους επιβάλλουν οι γονείς ή οι δάσκαλοι. Τα «πρέπει» πολεμούν τα «θέλω».
• Αυτή η συμπεριφορά έχει σημασία για ένα πρόβατο, όπως ο Μαξ –ή, φυσικά, για ένα παιδί–, γιατί δεν μοιάζει με την αντίδραση που συνηθίζουμε να βλέπουμε στους έφηβους, την εφηβική επαναστατικότητα. Δεν έχει ανάγκη να ανεξαρτητοποιηθεί ή να απομακρυνθεί από τους γονείς του ο Μαξ. Όμως έχει άποψη. Δηλαδή έχει τη δική του γνώμη για το πώς νιώθει κι αυτό τον βοηθά ώστε να αποκτήσει έναν βαθμό αυτογνωσίας. Θεωρώ ότι είναι καλό να ακούμε τα παιδιά μας, να κατανοούμε τους λόγους που τα κάνουν να αντιδρούν. Ο Μαξ, μέσα από την αγνή πρόθεση του να διεκδικεί το δικαίωμα του να είναι ο εαυτός του, αντιδρά ανάλογα. Οπότε σημασία έχει να βρούμε γιατί δεν θέλει ένα παιδί να συμβιβαστεί με τις κοινωνικές απαιτήσεις. Ποιο δικαίωμα διεκδικεί; Τι θέλει να εκφράσει και δεν μπορεί;
• Κάθε παιδί είναι ξεχωριστό και λειτουργεί, μαθαίνει, κατανοεί με διαφορετικούς ρυθμούς. Δεν σημαίνει ότι δεν μπορεί, όταν αντιδρά. Στρέφομαι περισσότερο προς το «δεν θέλει». Αυτή η αντίδραση απαιτεί ψάξιμο και είμαι σίγουρη ότι μόλις βρεθεί η πηγή της αντίδρασης, θα λειτουργήσει ως έναυσμα να ξεκινήσει το παιδί να μαθαίνει τον εαυτό του.
• Οι μεγάλοι, βέβαια, νιώθουν τεράστια ευθύνη απέναντι στα παιδιά και αυτό δημιουργεί ένα δικαιολογημένο άγχος να τα καταφέρουν ως γονείς, ως εκπαιδευτικοί, ως γιαγιάδες, ως προπονητές κ.τ.λ. Επομένως, κάποιες φορές τα «πιέζουν» να συμπεριφερθούν όπως εκείνοι θέλουν, όπως απαιτεί η κοινωνία. Να κουρευτούν, να συμμετέχουν σε κοινωνικές/σχολικές εκδηλώσεις, να παίζουν ή να αθλούνται… Είναι φυσικό να επιμένουν, ωστόσο, έχουν την υποχρέωση να ακούσουν τις αντιδράσεις τους. Τα παιδιά ίσως θέλουν να ξεχωρίσουν ή θέλουν την ησυχία τους ή απλώς θέλουν να λαμβάνεται υπόψη η άποψή τους.
• Όσον αφορά τα μαλλιά του, ο Μαξ νιώθει πολύ καλά με τον εαυτό του. Διαθέτει την έμφυτη αυτοπεποίθηση που έχουν τα περισσότερα παιδιά με την εμφάνιση τους. Κι έτσι, δεν θέλει να ακολουθήσει τις συμβουλές των άλλων να κουρευτεί, ώσπου τελικά το αποφασίζει ο ίδιος για λόγους ηθικούς και συμβολικούς.
• Η εσωστρέφεια του, πάλι, είναι θέμα χαρακτήρα. Δεν θέλει να είναι το κοινωνικό πλάσμα που απαιτούν όλοι να γίνει. Και πάλι εστιάζω στο θέμα της επιλογής. Επιλέγει πού και πότε θα μιλήσει. Πράγμα που δείχνει ότι έχει την ικανότητα να πρωταγωνιστήσει στη θεατρική παράσταση του σχολείου μόνο και μόνο επειδή το αποφασίζει. Βάζει από μόνος του τον εαυτό του στην κεντρική σκηνή του σχολείου, γιατί νιώθει ότι μπορεί, ότι θα καταφέρει να «πει τα λόγια του».
• Ωστόσο, αυτό που τον βοηθάει ουσιαστικά είναι η ενθάρρυνση της φίλης του και τα γλυκά της λόγια. Εκείνη τον παροτρύνει, αφού αισθανθεί ξαφνική ανασφάλεια. Με τη Λούλα κοντά του, ο Μαξ νιώθει ότι μπορεί να αντιμετωπίσει τους φόβους του. Κάτι που δείχνει ότι ο καλός λόγος ενίοτε χαρίζει φτερά. Η Λούλα ποτέ δεν τον κρίνει. Αντιθέτως, με τη γλυκιά διάθεσή της, του δίνει το θάρρος ή τις συμβουλές να ξεπερνά τον εαυτό του και να μαθαίνει νέες πτυχές του χαρακτήρα του. Πού και πού του δίνει κι ένα φιλί στο μάγουλο!
• Φυσικά, εκτός από τους μεγάλους, υπάρχουν και παιδιά που δεν κατανοούν τις ανάγκες των άλλων παιδιών, όπως για παράδειγμα ότι δεν τους αρέσουν συγκεκριμένα παιχνίδια ή σπορ. Τώρα, το γιατί συμβαίνει αυτό είναι μεγάλη κουβέντα. Η ενσυναίσθηση διδάσκεται κι αυτή, αλλά απαιτεί πάνω απ’ όλα κατανόηση και δουλειά από τους μεγάλους. Για να υπάρξει εκατέρωθεν αλληλοσεβασμός και αλληλοκατανόηση χρειάζονται αυτιά να ακούμε τα παιδιά μας και στόμα να τους μιλάμε. Ανοιχτή επικοινωνία, δηλαδή.

Από τις Εκδόσεις Κλειδάριθμος κυκλοφορούν, σε εικονογράφηση της Λέλας Στρούτση, τα βιβλία Κουρέψου, Μαξ!, Πες τα λόγια σου, Μαξ! και Παίξε, Μαξ!