Εδώ και μήνες είμαστε θεατές περιστατικών βίας με επίκεντρο όχι τα πολιτικά φρονήματα, τη φυλή ή την καταγωγή, όπως μας είχε συνηθίσει η φασιστική Χρυσή Αυγή, αλλά περιστατικών σεξουαλικής βίας, είτε σωματικής είτε λεκτικής, από άτομα, από μονάδες και όχι οργανώσεις, από τους νοικοκυραίους της γειτονιάς, από παρουσιαστές τηλεοπτικών εκπομπών, από «εξέχουσες» προσωπικότητες του θεάτρου και των τεχνών, αλλά και από κοινούς συζύγους της διπλανής πόρτας. Δυστυχώς, η σεξουαλική βία δεν είναι ασύνδετη με τη διαφορετική πορεία και θέση που έχουν τα δυο φύλα στην καθημερινότητα. Στην πολιτική, στους άμβωνες των εκκλησιών, στις πρυτανείες των πανεπιστημίων, σε διευθυντικές θέσεις και γενικώς στις ανώτατες θέσεις βρίσκονται ελάχιστες γυναίκες ανά τον κόσμο… Αντιθέτως, και ιδιαίτερα στη χώρα μας εκείνες κατέχουν τις περισσότερες θέσεις θύματος. Η φαλλοκρατική βία και ο σεξισμός μάς συνοδεύουν και συνοδεύουν κάποιες φορές ακόμη κι εκείνους που θεωρητικά την καταδικάζουν. Δίνουν το παρών στα αστειάκια, στις προσδοκίες από τα παιδιά τους, στις χειρονομίες τους. Όλοι είμαστε υποψήφιοι σεξιστές και το πιθανότερο είναι πως έχουμε υπάρξει σεξιστές ή φαλλοκράτες· ακόμα και οι γυναίκες. Σε αυτό, λοιπόν, το σύντομο κείμενο, θέλω να μιλήσω από τη θέση του παιδιάτρου για κάποια ψήγματα σεξισμού «από την κούνια του μωρού», τα οποία ίσως να αποτελούν και τα πρώτα σεξιστικά μηνύματα που καταγράφονται στις νευρικές του συνάψεις.

Λεβέντες εξ απαλών ονύχων
Γεννιέται, λοιπόν, το μικρό αρσενικό και όλοι είναι τρελαμένοι που θα συνεχίσει το όνομα της οικογένειας. Και τον αποκαλούν λεβέντη! Παλίκαρο! Αν ήταν κορίτσι θα τη φώναζαν πριγκίπισσα ή κουκλίτσα… Σίγουρα όχι κάτι τόσο δυναμικό όσο αυτό που προσδίδει η «λεβεντιά» του αρσενικού. Γιατί έτσι έχουν τα πράγματα…Τα άρρενα είναι πιο δυνατά όντα! Είναι άντρες, που σε λίγο καιρό, μάλιστα, δεν θα πρέπει ούτε να κλαίνε… Όσοι έχουν μόνο κόρες δέχονται την προτροπή από το περιβάλλον τους να προχωρήσουν και σε επόμενο τέκνο, μπας και αυτή τη φορά τα «καταφέρουν» και είναι αγόρι. Μάλιστα, και εν είδει αστείου, υπάρχει πάντοτε κάποιος παλιός που ξέρει τη «μυστική» συνταγή για τη σύλληψη άρρενος (αντίστοιχη συνταγή για κορίτσι δεν υπάρχει κι αν υπήρχε δεν θα την αποκαλούσαν «μυστική» ούτε «χρυσή», γιατί ποτέ τα κορίτσια δεν είναι τόσο πολυπόθητα).

Περί γεννητικών οργάνων
Από τις πρώτες ερωτήσεις των γονέων στον παιδίατρο είναι κάθε πότε και πως θα πρέπει να «κατεβάζουν το πουλάκι» στο αγόρι τους. Καταλαβαίνω πως αυτήν τη συνήθεια εμείς οι παιδίατροι τη μάθαμε στους γονείς λανθασμένα, μια και η φίμωση είναι φυσιολογική τους πρώτους μήνες και δεν χρειάζεται να ασχολούνται εκείνοι με το πέος του μικρού τους. Αυτό, όμως, που δεν καταλαβαίνω είναι γιατί δεν ρωτάνε κάτι αντίστοιχο για τα χείλη του αιδοίου του κοριτσιού, γιατί δηλαδή δεν τα τραβούν να τα ανοίξουν και αυτά κάθε μέρα στο μπάνιο… Γιατί και στα κορίτσια υπάρχει το αντίστοιχο της φίμωσης, που ονομάζεται σύμμιση χειλέων.
Στην ηλικία των δύο ή των τριών ετών, όταν τα παιδιά αρχίζουν να παίζουν με τα γεννητικά τους όργανα, οι γονείς συχνά ασχολούνται μόνο με το «παιχνίδι» του αγοριού και μάλιστα με επαινετικό τρόπο συνήθως. Με κουβέντες τύπου «έλα, άσε την τσουτσούνα σου», «την πουλάρα μας δεν την πειράζουμε συνέχεια» και άλλα τέτοια τραγελαφικά, που ενώ χρησιμοποιούνται για να μαλώσουν τάχα το νήπιο, καταβάθος του αφυπνίζουν τον ανδρισμό του και βέβαια προδίδουν το κρυφό καμάρι των γονέων. Και φυσικά, ο βρεφικός ή ο προσχολικός αυνανισμός, φυσιολογική έως έναν βαθμό συμπεριφορά, προκαλεί ανησυχία και δυσανεξία στους γονείς περισσότερο όταν αφορά την κόρη τους και λιγότερο τον γιο τους…

Στην εφηβεία
Η διαφορετική αντιμετώπιση συνεχίζεται και στην εφηβεία, όταν το αγόρι έχει συνήθως δικαίωμα να βγαίνει σε μικρότερη ηλικία απ’ ό,τι το κορίτσι και να γυρίζει και πιο αργά. Υπάρχει η αγωνία του πατέρα για τον γιο να αποκτήσει «εμπειρίες» και «να γίνει άντρας», την ίδια στιγμή που απεύχεται κάτι  αντίστοιχο για την κόρη. Ο πατέρας του αγοριού, λοιπόν, δεν θα το εμποδίσει να βρει μια κοπέλα. Για το κορίτσι, όμως… Ακόμα και σήμερα, αγωνιά για την παρθενιά της ‒κάτι που δεν λέγεται πια ξεκάθαρα, αλλά υπονοείται στις διάφορες κουβέντες πατέρα-κόρης. Γενικώς η παρθενιά αντιμετωπίζεται διαφορετικά στα δύο φύλα… Και βέβαια, στα κατοπινά χρόνια, και η σεξουαλική δραστηριότητα αντιμετωπίζεται διαφορετικά, με τον σεξουαλικά δραστήριο άνδρα να είναι «μάγκας» και ζηλευτός, ενώ η αντίστοιχα δραστήρια γυναίκα να είναι (στην καλύτερη) «πεταχτούλα». Σε ένα ιατρείο εφήβων φαίνεται ξεκάθαρα η διαφορά στο άγχος των γονέων, ανάλογα με το φύλο του παιδιού τους, σχετικά με τις σεξουαλικές του εμπειρίες…

Η χρήση του σώματος
Από τη γέννηση, λοιπόν, μέχρι και την εφηβεία, οι γονείς εκφράζουν στον παιδίατρο διαφορετικές αγωνίες ανάλογα με το φύλο του παιδιού τους. Και ως έναν βαθμό αυτό είναι κατανοητό, μια και άλλο είναι το σώμα του αγοριού και άλλο του κοριτσιού.  Αυτό που δεν πρέπει να διαφέρει είναι η χρήση του σώματος. Το πέος, δηλαδή, του αγοριού δεν του δίνει το δικαίωμα να την πέφτει στα κορίτσια, δεν τον κάνει περισσότερο λεβέντη, δεν του στερεί το δικαίωμά του να κλαίει. Τα έμφυλα, όμως, στερεότυπα είναι καλά ριζωμένα στον εγκέφαλο του Έλληνα γονιού, που όσο και αν επιλέγει καρότσι Stokke ή McLaren, η συμπεριφορά του, η κινησιολογία του και οι εκφράσεις του συχνά παραπέμπουν στην εποχή του κάρου ή ακόμα και στην αρχαία Αθήνα, όπου όταν γεννιόταν κορίτσι συνήθιζαν να κρεμούν στην εξώπορτα μαλλιά για γνέσιμο κι όταν γεννιόταν αγόρι κρεμούσαν στεφάνι ελιάς. Τότε που οι γυναίκες δεν είχαν καν δικαίωμα ψήφου, όπως οι δούλοι και οι ξένοι.
Θυμάμαι έναν πατέρα, καθόλα ευγενικό και συμπαθή, που ενώ η δεκατετράχρονη κόρη του ντρεπόταν να εξεταστεί στο ιατρείο, επάνω στην κουβέντα, για πείραγμα, της έδωσε μια στον ποπό… Ναζάκι και γλυκιά χειρονομία από τον μονάκριβο μπαμπούλη; Δεν ξέρω πόσο γλυκά το πήρε εκείνη, που λίγα λεπτά πιο πριν ντρεπόταν να σηκώσει το μπλουζάκι της… Μάλλον τη δυσκόλεψε αρκετά.
Το οξύμωρο στη διαδικασία της σεξουαλικής διαπαιδαγώγησης των παιδιών είναι ότι ενώ η μητέρα ως γυναίκα θα έπρεπε να δίνει έμφαση σε ζητήματα σωστής συμπεριφοράς, προτιμά να επενδύει στο μεγάλωμα ενός «νταή» τύπου που θα προστατεύει πάνω από όλα το πουλί του, παρά στο μεγάλωμα ενός άντρα που θα σέβεται τη γυναίκα και γενικώς ενός ανθρώπου που θα σέβεται τον διπλανό του, τον/τη σύντροφό του, τον οποιοδήποτε.
Έχουμε δρόμο πολύ μακρύ ακόμη κι αυτό δεν το συνειδητοποιώ μόνο από τα εγκλήματα των τελευταίων μηνών, αλλά κυρίως από αυτές τις ανεπαίσθητες, φευγαλέες, αυθόρμητες συμπεριφορές που ξεκινούν από τις πρώτες κιόλας μέρες της ζωής του αναπτυσσόμενου «μάγκα». Στο τραγούδι, όμως, «Σαν είσαι μάγκας και νταής» η Ρίτα Αμπατζή, ήδη από το 1935, έχει απαιτήσεις από τον Μάρκο Βαμβακάρη. Κι αυτός της απαντά πως ο μάγκας  για κείνη «επάλεψε εφτά φορές τον Χάρο». Δεν την έστειλε στον Χάρο…

Ο Ιορδάνης Παπαδόπουλος MD, PhD, είναι Επιμελητής Β΄ Παιδιατρικής ΓΝ Σύρου. iordanispapado@hotmail.com