Καρκίνος του μαστού: Ευαισθητοποιούμαστε, ενημερωνόμαστε, προλαμβάνουμε

Γνωρίζατε ότι ο καρκίνος του μαστού θα “χτυπήσει” 1 στις 8 γυναίκες κατά τη διάρκεια της ζωής της; Με τον Οκτώβριο να είναι ο μήνας ευαισθητοποίησης και ενημέρωσης για την πρόληψη του καρκίνου του μαστού, άνθρωποι σε όλο τον κόσμο δείχνουν την υποστήριξή τους σε όλους όσοι έχουν νοσήσει ή νοσούν από τη συγκεκριμένη ασθένεια.

Τα νούμερα
Το 2020 υπήρχαν 2,3 εκατομμύρια γυναίκες που διαγνώστηκαν με καρκίνο του μαστού και 685.000 θάνατοι παγκοσμίως. Μέχρι το τέλος του 2020, ζούσαν 7,8 εκατομμύρια γυναίκες που διαγνώστηκαν με καρκίνο του μαστού τα τελευταία 5 χρόνια, καθιστώντας τον πιο διαδεδομένο καρκίνο στον κόσμο. Η θνησιμότητα από καρκίνο του μαστού άλλαξε ελάχιστα από τη δεκαετία του 1930 έως τη δεκαετία του 1970. Οι βελτιώσεις στην επιβίωση ξεκίνησαν τη δεκαετία του 1980 σε χώρες με προγράμματα έγκαιρης ανίχνευσης σε συνδυασμό με διαφορετικούς τρόπους θεραπείας για την εξάλειψη της διηθητικής νόσου.

Η ασθένεια
Ο καρκίνος του μαστού δεν είναι μεταδοτική ή μολυσματική ασθένεια, σε αντίθεση με ορισμένους καρκίνους που έχουν αιτίες σχετιζόμενες με λοίμωξη (όπως ο καρκίνος του τραχήλου της μήτρας –από HPV λοίμωξη). Περίπου οι μισοί τύποι του καρκίνου του μαστού αναπτύσσονται σε γυναίκες που δεν έχουν αναγνωρίσιμο παράγοντα κινδύνου για καρκίνο. Οι παράγοντες κινδύνου εκτός από το φύλο (γυναίκα) και την ηλικία (άνω των 40 ετών), που αυξάνουν τον κίνδυνο καρκίνου του μαστού είναι η αύξηση της ηλικίας, η παχυσαρκία, η επιβλαβής χρήση αλκοόλ, το οικογενειακό ιστορικό καρκίνου του μαστού, το ιστορικό έκθεσης σε ακτινοβολία, το αναπαραγωγικό ιστορικό (όπως η ηλικία που ξεκίνησαν οι έμμηνοι κύκλοι και η ηλικία στην πρώτη εγκυμοσύνη), το κάπνισμα και η ορμονική θεραπεία μετά την εμμηνόπαυση. Το γυναικείο φύλο είναι ο ισχυρότερος παράγοντας κινδύνου για καρκίνο του μαστού. Περίπου 0,5-1% των καρκίνων του μαστού εμφανίζονται σε άνδρες.

Τα συμπτώματα του καρκίνου του μαστού περιλαμβάνουν:

- πάχυνση σε περιοχές του στήθους
- αλλαγή στο μέγεθος, στο σχήμα ή στην εμφάνιση του στήθους
- λακκάκια, κοκκινίλες, σκασίματα ή άλλες αλλοιώσεις στο δέρμα
- αλλαγή στην εμφάνιση της θηλής ή αλλαγή στο δέρμα που περιβάλλει τη θηλή
- μη φυσιολογική έκκριση θηλής

Υπάρχουν πολλοί λόγοι για την ανάπτυξη σβώλων στο στήθος, οι περισσότεροι από τους οποίους δεν είναι καρκίνος. Έως και το 90% των μαζών του μαστού δεν είναι καρκινικές. Οι μη καρκινικές ανωμαλίες του μαστού περιλαμβάνουν καλοήθεις μάζες, όπως ινοαδενώματα, κύστεις και λοιμώξεις.

Η σημασία της πρόληψης
Η πρόληψη παραμένει πάντα η καλύτερη θεραπεία και, καθώς ο καρκίνος του μαστού είναι σήμερα σε μεγάλο βαθμό ιάσιμος, εφόσον ανιχνευθεί έγκαιρα, είναι πολύ σημαντικό οι γυναίκες:

να κάνουν την αυτοεξέταση των μαστών τους κάθε μήνα μετά την 7η ημέρα και πριν την 20η ημέρα του κύκλου τους (πριν από την περίοδο ο μαστός λόγω των ορμονών πρήζεται και είναι πιο δύσκολο κατά την ψηλάφηση να καταλάβετε αν υπάρχει κάποια διαφορά). Εάν βρίσκεστε στην εμμηνόπαυση, καλό θα ήταν να ορίσετε μια ημέρα κάθε μήνα έτσι ώστε να μην ξεχνάτε να κάνετε την ψηλάφησή σας,
να επισκέπτονται τον γιατρό τους μία φορά τον χρόνο
εάν είναι 40 χρονών και άνω, να κάνουν μία μαστογραφία και ένα υπερηχογράφημα μαστών κάθε χρόνο
συστήνεται στην ηλικία των 35-40 χρονών να γίνεται σε όλες τις γυναίκες μία μαστογραφία αναφοράς και ένας υπέρηχος.

Πώς κάνω την αυτοεξέταση των μαστών μου;
 Στάσου μπροστά στον καθρέφτη και παρατήρησε το στήθος σου. Μπορείς να βάλεις τα χέρια σου είτε πάνω από το κεφάλι ή στη μέση σου.
 Δες αν υπάρχουν αλλαγές στην εμφάνιση των μαστών σου (σκλήρυνση στο δέρμα, τράβηγμα του δέρματος ή της θηλής ή οτιδήποτε άλλο που για πρώτη φορά παρατηρείς).
 Βάλε το αριστερό σου χέρι πίσω από το κεφάλι σου. Με ενωμένα τα δάχτυλα του δεξιού χεριού (δείκτης-μέσος-παράμεσος) εξέτασε όλη την έκταση του αριστερού μαστού ξεκινώντας από τη μασχαλιαία περιοχή. Στη συνέχεια, με κυκλικές κινήσεις ψηλάφισε τον μαστό σου από την περιφέρεια και προχώρησε σταδιακά σε μικρότερους κύκλους ώσπου να φτάσεις στη θηλή (κυκλικές κινήσεις σαν σαλιγκαράκια). Πίεσε τη θηλή σου ελαφρώς, για να δεις αν βγάζει κάποιο υγρό.
 Επανάλαβε την εξέταση με τον ίδιο τρόπο και για τον άλλο μαστό.
 Μπορείς να κάνεις ψηλάφηση των μαστών σου και κατά τη διάρκεια ενός χαλαρωτικού ντους με χλιαρό νερό με τον ίδιο ακριβώς τρόπο.
 Αν βρεις κάποια αλλαγή από τον περασμένο μήνα, ζήτησε από τον/τη γιατρό σου να την εκτιμήσει.
Μία από τις κορυφαίες προτεραιότητές μας είναι η εκπαίδευση των γυναικών για το τι μπορούν να κάνουν για να είναι προληπτικές με την υγεία του μαστού τους. Η γνώση και η έγκαιρη διάγνωση σώζει ζωές.