Κάθε ημέρα ξημερώνει με νέα δεδομένα και νέους περιορισμούς. Κάθε μέρα, κάθε οικογένεια πρέπει να προσαρμόζεται και να προσαρμόζει τη ζωή της σε αυτούς τους περιορισμούς. Αυτό είναι φυσικό να προκαλεί αναστάτωση, ανησυχία, εκνευρισμό, αίσθημα έλλειψης ελευθερίας. Όσοι έχουμε παιδιά, πρέπει να αντιμετωπίσουμε τις δύσκολες στιγμές όπου αυτά βαριούνται, εκνευρίζονται, θέλουν να περνούν ατέλειωτα μπροστά σε μια οθόνη.  Αυτή τη στιγμή, ίσως περισσότερο από κάθε άλλη, υπάρχει ανάγκη να δημιουργηθεί ένα πρόγραμμα και μια καθημερινή ρουτίνα.

Το στήσιμο του προγράμματος είναι μία διαδικασία που ήδη μπορεί να γίνει μαζί με τα παιδιά. Όπως, μέχρι πριν μία εβδομάδα υπήρχε το καθημερινό πρόγραμμα που οριζόταν και είχε βασικό άξονα το σχολείο και τις δραστηριότητες μετά το σχολείο, έτσι χρειάζεται και τώρα να βρεθεί μία ροή και ένα πρόγραμμα που θα έχουμε καθορίσει και θα εφαρμόζουμε μαζί με τα παιδιά.

Εδώ, δεν εννοούμε προγράμματα και καταστάσεις αυστηρές και μη ευέλικτες, αλλά ένα πρόγραμμα με σημεία αναφοράς και «δράσεις» που θα φέρνουν ασφάλεια και ηρεμία και θα εξασφαλίζουν μεγαλύτερη συμμετοχή των παιδιών σε αυτό που λέμε ζωή στο σπίτι.

Έτσι, ενδεικτικά, μπορούμε να βάλουμε την ώρα προετοιμασίας του πρωινού. Να υπάρχουν προτάσεις για το τι μπορούμε να φτιάχνουμε όλοι μαζί, άλλες φορές πιο απλό πρωινό και άλλες φορές πρωινό που να απαιτεί μεγαλύτερη προετοιμασία και το βασικό, να συμμετέχουν τα παιδιά σε αυτό! Να δοκιμάζουν να φτιάξουν τοστ, να αλείψουν μαρμελάδα ή μέλι σε ψωμί, να στύψουν πορτοκάλια κ.ο.κ.

Ύστερα, να διαλέξουν ανάμεσα σε είδη και κατηγορίες παιχνιδιών. Μερικές ιδέες είναι η ώρα ζωγραφικής ή η ώρα για επιτραπέζια, η ώρα διαβάσματος, η ώρα για πείραμα ή ακόμα και η ώρα γυμναστικής. Κάτω από κάθε έναν τίτλο, υπάρχει δυνατότητα πολλών επιλογών και πολλών παιχνιδιών. Ο (προ)καθορισμός αυτός, φέρνει και ζητάει μια ενεργητικότητα. Μια τάση για αναζήτηση λύσεων και τρόπων άρα φέρνει την εμπλοκή των παιδιών σε αυτά.

Μια άλλη πρόταση είναι οι δουλειές του σπιτιού. Ναι, γιατί όχι! Γιατί να μην αρχίσουν τα παιδιά μας να μαθαίνουν στην πράξη πώς λειτουργεί ένα σπίτι; Δεν λέμε να κάνουν βαριές δουλειές αλλά γιατί να μην συμμετέχουν στο πλύσιμο των πιάτων; Γιατί να μην βοηθούν στο άπλωμα των ρούχων ή στην τακτοποίησή τους; Γιατί να μη βοηθούν στο σκούπισμα του μπαλκονιού ή στο πότισμα των φυτών; Γιατί να μην συμμετέχουν στην εκκαθάριση μιας ντουλάπας ή σε μια απόφαση να τακτοποιήσετε αλλιώς τα βιβλία της βιβλιοθήκης; Υπάρχουν τόσες πολλές δουλειές που έχει ένα σπίτι και άλλες τόσες που μπορούμε να δημιουργήσουμε! Τα παιδιά αισθάνονται μεγάλη ικανοποίηση όταν νιώθουν ότι μπορούν να συνεισφέρουν σε αυτό. Όταν αισθάνονται ότι τα εμπιστευόμαστε και με ειλικρίνεια ζητάμε τη βοήθειά τους.

Το σίγουρο είναι ότι θα γίνουν τσαπατσουλιές. Όμως ποιος από εμάς δεν έχει κάνει ζημιές και, πιο πριν, ποιος από εμάς ήρθε στον κόσμο γνωρίζοντας πώς να κάνει το καθετί;

Θα μπορούσαμε να πούμε ότι η περίοδος αυτή, που επιβάλλει το να μένουμε σπίτι, μπορεί να είναι μια μεγάλη ευκαιρία να «μάθουμε» στα παιδιά μας πώς γίνονται πολλά πράγματα και κυρίως, να δουν και να νιώσουν την αξία της συνεισφοράς και τις ανταλλαγές ανάμεσα στο βοηθάω-προσφέρω και περνάω καλά-διασκεδάζω με τα παιχνίδια μου.

Τα παιδιά μπορούν από το τίποτα να βρίσκουν πράγματα! Είναι ειδικά να επινοούν λύσεις, αρκεί να έχουν έναν σκοπό. Αρκεί να τους ζητάμε την συμβολή τους. Ορίστε μαζί ένα πρόγραμμα και αφήστε τα να εκτονώνουν την ενέργειά του αναζητώντας τρόπους εφαρμογής του μέσω ενός σκοπού και δε θα χάσετε!

Η Μαριάννα Κουμαριανού είναι παιδαγωγός και συγγραφέας. Θα τη βρείτε στο mkoumarianos@gmail.com.