Τα περισσότερα προγράμματα απώλειας βάρους απαιτούν ριζική αλλαγή των διατροφικών μας συνηθειών μέσα σε ελάχιστο χρονικό διάστημα. Όμως, οι περισσότεροι άνθρωποι αδυνατούν να διατηρήσουν αυτές τις δραματικές αλλαγές στη διατροφή τους μακροπρόθεσμα. Οι διατροφικές συνήθειες εγκαθίστανται κατά τη διάρκεια πολλών ετών και δύσκολα αλλάζουν. Γι’ αυτόν ακριβώς τον λόγο, όσον αφορά την αντιμετώπιση αυξημένου σωματικού βάρους στα παιδιά, χρειάζεται να τα βοηθήσουμε να κάνουν σταδιακές, μικρές αλλαγές στη διατροφή τους, χωρίς βιασύνη, με ρυθμό μιας ή δύο αλλαγών την εβδομάδα, με τελικό στόχο να μάθουν να επιλέγουν τα ίδια τις τροφές που τους κάνουν καλό.

Μετάβαση με αργά και σταθερά βήματα
Ακολουθούν μερικές ιδέες ώστε να πραγματοποιήσουμε αυτή τη μετάβαση:

• Περιορίζουμε το «έτοιμο» φαγητό, για παράδειγμα σε δύο φορές την εβδομάδα αντί για τέσσερις ή πέντε φορές ή/και παραγγέλνουμε μικρότερες ποσότητες για τα παιδιά.
• Εισάγουμε καινούρια, πιο υγιεινά φαγητά σε βάθος χρόνου. Κάποια παιδιά αρνούνται να δοκιμάσουν οποιοδήποτε νέο τρόφιμο και μπορεί να χρειαστούν αρκετές απόπειρες προτού αρχίσει να τους αρέσει μια διαφορετική γεύση.
• Αξιολογούμε τι είδους σνακ καταναλώνει η οικογένειά μας και προσπαθούμε να τα αντικαταστήσουμε με υγιεινότερες επιλογές, για παράδειγμα κουλούρι Θεσσαλονίκης αντί για πατατάκια, σπιτικό ποπ κορν αντί για μπισκότα, παγωμένες μπάρες από φρέσκα φρούτα, χωρίς επιπλέον ζάχαρη, αντί για παγωτό.
• Σερβίρουμε σαλάτες όσο πιο συχνά γίνεται και προτιμούμε ελαιόλαδο αντί για σος. Μπορούμε να πούμε στα παιδιά ποια είναι η κατάλληλη ποσότητα σος και ότι μπορούν να τη ζητούν σε χωριστό πιάτο στα εστιατόρια.
• Φτιάχνουμε σάντουιτς με ψωμί ολικής άλεσης, τυρί χαμηλών λιπαρών και γαλοπούλα, αποφεύγοντας λιπαρά αλλαντικά, μαγιονέζα, βούτυρο και αλείμματα. Εάν χρησιμοποιούμε αλείμματα, βάζουμε ελάχιστη ποσότητα και δείχνουμε στα παιδιά να κάνουν το ίδιο.
• Δοκιμάζουμε να προσθέσουμε στα μακαρόνια κομματάκια λαχανικών αντί για αλλαντικά, σε συνδυασμό με τυριά χαμηλών λιπαρών.
• Αποφεύγουμε αναψυκτικά και χυμούς του εμπορίου, αντικαθιστώντας τα με νερό, γάλα χαμηλών λιπαρών και φρέσκους χυμούς φρούτων.

Όλοι στην οικογένεια!
Είναι αναμενόμενο ότι τα παιδιά δεν θα αλλάξουν τις διατροφικές τους συνήθειες αν οι υπόλοιποι στο σπίτι δεν δείχνουν αυτοσυγκράτηση και επιλέγουν γεύματα πλούσια σε λιπαρά και ζάχαρη. Εφόσον χρειάζεται να βοηθήσουμε ένα παιδί να ομαλοποιήσει το βάρος του, είναι αναγκαία η συμμετοχή όλων των μελών της οικογένειας. Αυτό σημαίνει ότι θα διαμορφώσουμε τις υγιεινές διατροφικές συνήθειες που χρειάζεται να υιοθετήσουν τα παιδιά μας τώρα, αλλά και στη μετέπειτα ζωή τους. Σημαίνει ακόμη ότι θα επιστρατεύσουμε και τους παππούδες και (κυρίως) τις γιαγιάδες ως ενεργά μέλη της οικογένειας, που θα δίνουν το καλό παράδειγμα καθημερινά. Το ίδιο διατροφικό πλάνο πρέπει να ισχύει για όλη την οικογένεια, αλλιώς διακινδυνεύουμε να αισθανθούν τα παιδιά απομονωμένα και να αυξηθούν οι πιθανότητες αποτυχίας του διατροφικού μας εγχειρήματος. Αυτό ισχύει ιδιαίτερα στην περίπτωση που ένα παιδί της οικογένειας είναι υπέρβαρο, ενώ τα άλλα όχι, οπότε καλούμαστε να τους ανακοινώσουμε ότι ολόκληρη η οικογένεια αλλάζει τον τρόπο που τρώει, ακόμα και αν τα ίδια δεν χρειάζεται να χάσουν βάρος. Μπορούμε τότε να τους  εξηγήσουμε πως όλη η οικογένεια θα προσπαθήσει να τρέφεται υγιεινά και ότι οι αυτές οι διατροφικές αλλαγές γίνονται για το καλό όλων των μελών της. 

Η αξία του οικογενειακού γεύματος 
Είναι ιδιαίτερα σημαντικό να μετατρέπουμε την ώρα του μεσημεριανού ή του βραδινού γεύματος σε ώρα συνάντησης της οικογένειας, όποτε αυτό είναι εφικτό. Τα παιδιά μαθαίνουν περισσότερα για τις σωστές επιλογές φαγητού και την υγιεινή διατροφή όταν τα μέλη της οικογένειας κάθονται μαζί στο τραπέζι για πρωινό, μεσημεριανό και βραδινό γεύμα. Σε αυτή την περίπτωση, είναι πιθανότερο να φάνε περισσότερα λαχανικά και φρούτα και να καταναλώσουν λιγότερα τηγανητά φαγητά και αναψυκτικά.

Κάτι για το τέλος
Αλλάζοντας σταδιακά τον τρόπο διατροφής των παιδιών, θα διαπιστώσουν και τα ίδια ότι με τον καιρό προσαρμόζονται ευκολότερα. Δεν χρειάζεται να μετράμε θερμίδες και δεν χρειάζεται να ταραχτούμε αν το παιδί μας έχει μια άσχημη μέρα ή εβδομάδα από άποψη διατροφής. Μια μικρή παλινδρόμηση δεν πρόκειται να εκτροχιάσει ένα σωστό διατροφικό πρόγραμμα, ιδιαίτερα  εάν το υποστηρίζει όλη η οικογένεια.

Η Μαρία Θ. Αυγέρη είναι παιδίατρος και ασχολείται εξειδικευμένα με την αντιμετώπιση αυξημένου σωματικού βάρους σε παιδιά και εφήβους. Μπορείτε να τη βρείτε στο maria.aygeri@gmail.com και στο 6945792250.