Ποια στάση πρέπει να κρατήσουν φέτος οι γονείς, μπροστά στο άγχος των παιδιών τους για τις πανελλήνιες εξετάσεις μετά την πανδημία; Αρχικά να πούμε ότι είναι πολύ φυσιολογική η αγωνία που νιώθετε ως γονείς για το μέλλον των παιδιών σας. Έχετε μεγαλώσει και στηρίξει το έφηβο παιδί σας σε όλη την πορεία του στην σχολική ζωή και τώρα φτάσατε σε μια πολύ κρίσιμη στιγμή. Αυτές οι εξετάσεις είναι σημαντικές γιατί ορίζουν σε σημαντικό βαθμό το επαγγελματικό του μέλλον, ενώ είναι και το πρώτο βήμα από την ανήλικη στην ενήλικη ζωή. Επίσης, συμβολίζουν το πέρασμα από την προστατευμένη και δομημένη σχολική πραγματικότητα στην πρώιμη ενήλικη φάση όπου ο νεαρός ενήλικος καλείται να οργανώσει μόνος του τη ζωή του. Να ξεκινήσει την αποχώρηση από την προστατευμένη οικογενειακή φωλιά και να ανοίξει τα φτερά του στον ενήλικο κόσμο.

Η γονική στάση σε αυτή την κρίσιμη περίοδο, οφείλει να είναι αυτή της στήριξης. Παρά το ότι η αγωνία σας είναι φυσιολογική, εάν αυτή δεν είναι διαχειρίσιμη από εσάς τους ίδιους, δεν βοηθάει το παιδί σας και προσθέτει το δικό σας άγχος στο δικό του.

Μια σκιά που μπορεί να δυσκολεύει τη σχέση σας με τον έφηβο γιο ή την έφηβη κόρη σας, είναι οι προσδοκίες σας από αυτόν ή αυτήν. Τα ανεκπλήρωτα γονικά όνειρα που προβάλλονται πάνω στους εφήβους είναι πολύ συχνά, και πολλές φορές είναι οι αφορμές για τις συγκρούσεις που αναδύονται. Είναι πολύ χρήσιμο να κάνετε έναν εσωτερικό διάλογο και να διαλευκάνετε ποιες προσδοκίες κρύβονται πίσω από τις απαιτήσεις σας. Ποιες είναι δικές σας και ποιες αφορούν καθαρά το έφηβο παιδί σας. Για παράδειγμα, η ελπίδα μου να περάσει η κόρη μου σε μια υψηλόβαθμη σχολή… από πίσω μπορεί να κρύβει και την δική μου ανάγκη να επιτύχω και να φανώ η τέλεια μαμά που με τις θυσίες της βοήθησε την κόρη της να γίνει μια επιτυχημένη δικηγόρος… ή οδοντίατρος.. ή αρχιτέκτονας… ή ό,τι άλλο θα ήθελα να είχα γίνει εγώ.

Οι ασυνείδητες γονικές προσδοκίες δημιουργούν μεγάλο βάρος στον έφηβο και στην έφηβη γιατί καλούνται να εκπληρώσουν, παράλληλα, και τα δικά τους όνειρα και αυτά των γονιών τους. Έτσι, μια αποτυχία τους είναι πολύ συντριπτική γιατί δεν αποτυγχάνουν μόνο σε μια εξέταση, αλλά αποτυγχάνουν να εκπληρώσουν τον ρόλο που οι σημαντικοί άνθρωποι της ζωής τους, τούς έχουν αναθέσει. Ως αποτέλεσμα, το άγχος για τις εξετάσεις αυτές γιγαντώνεται.

Ποια είναι η βοηθητική στάση;

Αυτό που βοηθάει είναι η γνήσια και ειλικρινής εμπιστοσύνη στις ικανότητές του έφηβου παιδιού μου, στην προετοιμασία του για αυτές τις εξετάσεις, καθώς και στην επιλογή του σε σχέση με την κατεύθυνση και τον κλάδο σπουδών που το ίδιο έχει διαλέξει. Του το υπενθυμίζουμε όταν φαίνεται το ίδιο να το ξεχνάει όταν διακατέχεται από το άγχος.

Ο τρόπος που ακούμε τις αγωνίες του έφηβου παιδιού μας είναι επίσης σημαντικός. Είμαστε παρόντες όταν χρειάζεται στήριξη και έχει ανάγκη να μιλήσει για το άγχος που βιώνει. Ακούμε με ενσυναίσθηση χωρίς να κατευθύνουμε. Αποφεύγουμε τα κηρύγματα και τις συμβουλές.

Η ενθάρρυνση. Με την ενθαρρυντική στάση, ο γονιός εστιάζει την προσοχή του καθώς και την λεκτική έκφρασή του στα θετικά στοιχεία του παιδιού του. Μέσω της ενθάρρυνσης βοηθιέται το παιδί μας να νιώσει ότι αξίζει. Επικεντρωνόμαστε και αναγνωρίζουμε την προσπάθειά του, τον κόπο του και την βελτίωσή του.

Δεχόμαστε την αποτυχία. Θυμόμαστε ότι οι εξετάσεις αυτές είναι ένας σταθμός στη ζωή του παιδιού μας, ένας σημαντικός σταθμός βέβαια, αλλά ένας σταθμός. Δεν θα έρθει το τέλος του κόσμου. Κανείς δεν χάνεται επειδή είχε μια αποτυχία στη ζωή του. Μια αποτυχία είναι ένα εμπόδιο αλλά είναι συγχρόνως μια ευκαιρία μαθήματος και επαναξιολόγησης του τι έκανα σωστά και τι λάθος ώστε να επαναπροσδιορίσω την πορεία μου και τη στάση μου. Είναι μια αφορμή για να μάθω να διαχειρίζομαι και μελλοντικές αποτυχίες, σε άλλους τομείς της ζωής μου. Είναι πολύ βοηθητικό να έχω τον γονιό μου να με στηρίξει σε αυτό και να με βοηθήσει να μάθω να διαχειρίζομαι την αποτυχία, χωρίς να καταρρέω.

Δείχνουμε επιείκεια. Αναγνωρίζουμε τη δύσκολη και ιδιαίτερη εξωτερική κατάσταση που περνάμε αυτή τη περίοδο. Ο κάθε άνθρωπος αντιδράει με τον δικό του τρόπο στην πανδημία covid-19 και όλες οι αντιδράσεις είναι επιτρεπτές. Κάποιοι έφηβοι θα κατάφεραν να εστιάσουν και να εκμεταλλευθούν την κοινωνική απομόνωση για να συνεχίσουν την προετοιμασία τους παρά την αβεβαιότητα, ενώ κάποιοι άλλοι θα επηρεάστηκαν από όλη αυτή την αβεβαιότητα, το φόβο και την αλλαγή της καθημερινότητάς τους και δεν θα μπόρεσαν να εστιάσουν στην προετοιμασία της ύλης για τις εξετάσεις. Είναι πολύ κατανοητές αντιδράσεις. Είμαστε επιεικείς και δείχνουμε συμπόνια και κατανόηση.

Δεν ξεχνάμε ότι ο ρόλος των γονιών είναι να μεγαλώσει και να προετοιμάσει το παιδί του να ξεκινήσει το δικό του ταξίδι στην ενηλικίωση ως αυτόνομο άτομο ικανό να αυτό-διαχειρίζεται τον εσωτερικό του κόσμο, να δημιουργεί υγιείς και ισότιμες σχέσεις με τους άλλους και να ζει μια ικανοποιητική για το ίδιο ζωή.

Η Λυδία Μιχαήλ-Τάττη είναι Σύμβουλος Ψυχικής Υγείας εκπαιδευμένη στη Συνθετική Συμβουλευτική & στην ψυχοθεραπεία Gestalt. Έχει ειδική μετεκπαίδευση στη Συμβουλευτική Καριέρας.

Ιστοσελίδα: www.synthesiscounselling.gr

facebook: Synthesis Counselling