Πολλή συζήτηση έχει γίνει για το αν η εισαγωγή της πρώτης ξένης γλώσσας, των αγγλικών στην περίπτωση της Ελλάδας, πρέπει να γίνεται ήδη από την προσχολική ηλικία. Μέχρι πρόσφατα, τα αγγλικά εμφανίζονταν στο σχολικό πρόγραμμα στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση, συγκεκριμένα στη Γ’ δημοτικού –και μάλιστα χωρίς εγχειρίδιο την πρώτη χρονιά διδασκαλίας τους. Από το σχολικό έτος 2021-2022, στο πλαίσιο αναβάθμισης του πρωινού υποχρεωτικού προγράμματος των νηπιαγωγείων όλης της χώρας, έχει ενταχθεί και η διδασκαλία των αγγλικών, δύο ώρες ανά εβδομάδα, μέσα από δημιουργικές δραστηριότητες, κυρίως βιωματικού χαρακτήρα. Αν θέλετε την προσωπική μου γνώμη, τα αγγλικά στο νηπιαγωγείο είναι μια χαρά ιδέα εφόσον υλοποιηθεί σωστά, καθώς εξοικειώνουν από νωρίς το παιδί με την ευρύτερα χρησιμοποιούμενη στον δυτικό κόσμο γλώσσα –αφήστε που, δυστυχώς ή ευτυχώς, λόγω της πρόωρης χρήσης οθόνης, οι νυν και οι επόμενες γενιές νηπίων έρχονται από μωρά σε επαφή με τα αγγλικά, επομένως δεν τους ακούγονται και τόσο ανοίκεια.
Πάρ’ το, Λίζα (και κάν’ το κορνίζα)
Η επαφή εξ απαλών ονύχων με μια νέα, διαφορετική από τη μητρική του, γλώσσα θεωρητικά διευκολύνει το παιδί, ώστε να μη ζοριστεί πολύ μελλοντικά για να αποκτήσει τα πολυπόθητα για τους γονείς διπλώματα (το γονεϊκό, φροντιστηριακό και ιδιαιτερατζίδικο «πρόγραμμα» λέει ότι τα περισσότερα παιδιά, των δικών μου συμπεριλαμβανομένων, δίνουν για Lower στη Β’ γυμνασίου και για Proficiency στην Α’ λυκείου, με ύλη που δεν αντιστοιχεί στη σχολική…)
Γιατί βάζω αυτό ως πρώτο επιχείρημα; Διότι, δυστυχώς, αυτό μας απασχολεί ακόμα στην Ελλάδα, το «χαρτί» και όχι η ουσία –αν, δηλαδή, θα μπορεί ο επιτυχών ή η επιτυχούσα να χρησιμοποιήσει τη γλώσσα και σε καθημερινό ή εργασιακό πλαίσιο διαπολιτισμικής αλληλεπίδρασης, πέραν συγκεκριμένων, τυποποιημένων δοκιμασιών. Σε κάθε περίπτωση, πάντως, ένα παιδί που έχει περισσότερα χρόνια τριβής με το αντικείμενο της (εκάστοτε) εξέτασης πιθανόν θα πάρει «το χαρτί», το πτυχίο, με λιγότερο κόπο (καλό για εκείνο) ή λίγο νωρίτερα από το συνηθισμένο (καλό για τον ναρκισσισμό ήμων των γονέων).
Αλλά και επί της ουσίας, ακόμα κι αν επιλέξουμε να μη λάβει μέρος το παιδί μας σε εξετάσεις γλωσσομάθειας μελλοντικά και μας ενδιαφέρει η γλωσσομάθεια καθ’ αυτή και όχι η πιστοποίησή της, πάλι η μικρή ηλικία έναρξης, όταν το μυαλουδάκι ρουφάει σαν σφουγγάρι, είναι ολόπλευρα βοηθητική, κάτι που έχει καταγραφεί και στη διεθνή βιβλιογραφία. Έχει, επίσης, παρατηρηθεί ότι η συχνή και συστηματική «έκθεση» σε κάθε νέα γλώσσα συμβάλλει καθοριστικά στη μάθηση και εμπέδωσή της.
Κακά τα ψέματα, η πολύ καλή και ιδανικά η άριστη γνώση της αγγλικής γλώσσας αποτελεί εκ των ων ουκ άνευ «διαβατήριο» για την αγορά εργασίας, όπως αυτή εξελίσσεται στον 21ο αιώνα, και, παρά τα τεχνολογικά εργαλεία αυτόματης μετάφρασης γραπτού και προφορικού λόγου που σταδιακά μας παρέχονται, μόνο θετικά μπορούμε να εντοπίσουμε στην εκμάθησή της με ορθό παιδαγωγικά τρόπο.
Ένα βιβλίο αλλιώτικο από τ’ άλλα
Επιστρέφουμε, λοιπόν, στην προσχολική εκπαίδευση: Αγγλικά στο νηπιαγωγείο. Ναι, με μία βασική προϋπόθεση: Η διδασκαλία να γίνεται με τρόπο παιγνιώδη, ώστε το παιδί να κατακτήσει τη γλώσσα διασκεδάζοντας και να μην την αισθανθεί ως άλλο ένα σχολικό (και εξωσχολικό στην ξεχωριστή περίπτωση της Ελλάδας), καταπιεστικό και απεχθές μάθημα.
Ανατρέχοντας στις νέες κυκλοφορίες παιδικών βιβλίων, ανακάλυψα ένα ολόφρεσκο εγχειρίδιο, που έρχεται να συνδράμει γονείς και εκπαιδευτικούς στην προσπάθειά τους να εισαγάγουν τα αγγλικά από νωρίς στην καθημερινότητα των μικρών μαθητών. Ο τίτλος του; Αγγλικά στο νηπιαγωγείο. Συγγραφείς του δυο εξαιρετικές νηπιαγωγοί, με μεγάλη εμπειρία τόσο μέσα στην τάξη όσο και στη συγγραφή εκπαιδευτικών βιβλίων: Η Κωνσταντίνα Αρμενιάκου και η Ευτυχία Ανδριώτη. Εικονογράφος του η εμπειρότατη Βίλλυ Καραμπατζιά, που κατορθώνει από το εξώφυλλο κιόλας να «αγγίξει» τις ευαίσθητες, παιγνιώδεις χορδές των νηπίων και να κερδίσει το ενδιαφέρον τους με τα σκίτσα και τα χρώματά της.
Οι τρεις δημιουργοί έφτιαξαν ένα βιβλίο με φύλλα δραστηριοτήτων, που εστιάζει στον προφορικό λόγο, στη μάθηση μέσα από το παιχνίδι και σε βιωματικές δραστηριότητες που συνδέονται με τα υπόλοιπα γνωστικά αντικείμενα. Κάθε ενότητα περιλαμβάνει μια σελίδα με βασικό λεξιλόγιο και δύο φύλλα δραστηριοτήτων εμπέδωσης.
Οι δραστηριότητες βασίζονται στη θεματολογία του προγράμματος του ΙΕΠ και στις οδηγίες του Υπουργείου και ακολουθούν τον κύκλο των εποχών. Αν όμως κάποιο θέμα δεν ενδιαφέρει το παιδί τη δεδομένη στιγμή ή αν επιθυμεί να προχωρήσει παρακάτω, η σειρά δεν έχει σημασία.
Σκοπός του είναι να υποστηρίξει την επαφή των παιδιών 4-6 ετών με τα αγγλικά, με τρόπο δημιουργικό και ευχάριστο, να τα ενθαρρύνει να τα ανακαλύψουν με βιωματικό τρόπο και να τα βοηθήσει να καλλιεργήσουν θετική στάση απέναντι στην εκμάθηση γλωσσών –και αυτό πολύ βασικό, η ευρύτερη καλλιέργεια μιας κουλτούρας γλωσσομάθειας. Σπόροι μπαίνουν ήδη από τις πρώτες σελίδες του, όπου γίνεται αναλυτική αναφορά, μέσα από παιχνίδια και χιούμορ, στη σημασία και στην ομορφιά της πολυγλωσσίας στις σύγχρονες κοινωνίες.
Στις σελίδες του θα ανακαλύψετε διαθεματικές, ευχάριστες δραστηριότητες που υποστηρίζουν και ενθαρρύνουν τα παιδιά προσχολικής ηλικίας στην πρώτη τους επαφή με τη γλώσσα. Συγκεκριμένα, το βιβλίο περιέχει:
- πάνω από 200 λέξεις, εικονογραφημένες και θεματικά ταξινομημένες
- πάνω από 60 δραστηριότητες για την εμπέδωση του λεξιλογίου (παρατήρησης, λογικών συσχετισμών, ζωγραφικής κ.ά.)
- αυτοκόλλητα που ενισχύουν τη διαδραστική μάθηση και τον παιγνιώδη χαρακτήρα που πρέπει να διατηρηθεί από την πρώτη έως την τελευταία σελίδα του
- ακουστικά αρχεία με το λεξιλόγιο και το υλικό των δραστηριοτήτων.
Για να ακούσει το παιδί την αγγλική προφορά των λέξεων και των φράσεων, που παίζει ιδιαίτερο ρόλο στη σωστή εκφορά του λόγου τους και στην απομνημόνευση του λεξιλογίου, υπάρχουν δύο επιλογές:
- Να σκανάρετε τα QR codes που θα βρείτε στο βιβλίο, με την κάμερα της συσκευής σας (κινητού, τάμπλετ κ.ά.) ή με τη χρήση κάποιας εφαρμογής QR code reader/scanner.
- Να κατεβάσετε τα ακουστικά αρχεία σε συμπιεσμένο φάκελο (.zip) στη συσκευή σας από την ιστοσελίδα των Εκδόσεων Μεταίχμιο. www.metaixmio.gr/el/αγγλικα-στο-νηπιαγωγειο-ακουστικα-αρχεια
Στη συνέχεια, επιλέγετε τη λέξη ή τη φράση που θέλετε να ακούσετε, ενώ το παιδί δείχνει την εικόνα και επαναλαμβάνει τη λέξη.
Κλείνω με μια φράση των συγγραφέων από την εισαγωγή τους: «Μην ξεχνάτε ότι τα παιδιά χρειάζονται τη δική σας καθοδήγηση και ενθάρρυνση στην προσπάθειά τους να ανακαλύψουν την αγγλική γλώσσα κι ότι είναι εξαιρετικά σημαντική η δική σας θετική στάση απέναντι σε αυτό το εγχείρημα». Μια και το βιβλίο προτείνει και αγαπημένα αγγλικά τραγούδια, προτρέποντας τα παιδιά να τα αναζητήσουν στο διαδίκτυο και να διασκεδάσουν παρέα με τους φροντιστές τους, πάμε όλοι μαζί: If you’re happy and you know it, clap your hands. Κι έτσι, μ’ ένα Χαρωπά τα δυο μου χέρια τα χτυπώ, σε μιαν άλλη γλώσσα, γίνεται η αρχή για μια φρέσκια και ευχάριστα προκλητική μαθησιακή εμπειρία! 
Διαβάστε: Αγγλικά στο Νηπιαγωγείο, Συγγραφέας: Κωνσταντίνα Αρμενιάκου , Ευθυμία Ανδριώτη, Εικονογράφηση: Βίλλυ Καραμπατζιά, Εκδόσεις Μεταίχμιο
