Πριν να σκεφτείς την απάντηση πρέπει να σκεφτείς την ερώτηση!*

Συνήθως ζητούν από σένα να απαντήσεις. Πότε έγινε η τάδε μάχη; Ποιος ήταν ο αρχηγός εκείνης της εκστρατείας; Πότε έγινε η ναυμαχία του Ναυαρίνου;

Συνήθως σου ζητούν απαντήσεις που βρίσκονται μέσα στο βιβλίο ιστορίας.

Όμως υπάρχουν πολλών ειδών ερωτήσεις: άλλες που τις απαντάς με ένα ή με ένα όχι (κλειστές ερωτήσεις), άλλες που πρέπει να αναλύσεις μια κατάσταση (ερωτήσεις που αρχίζουν με γιατί), αδιάκριτες ερωτήσεις, συνηθισμένες ερωτήσεις, ερωτήσεις που βαριέσαι να απαντήσεις, ερωτήσεις δύσκολες, που σε ξεβολεύουν, που σε κάνουν να σκεφτείς, ερωτήσεις που οι απαντήσεις τους δεν είναι γραμμένες από κάτω για να τις βρεις, αλλά πρέπει να ψάξεις, να αναρωτηθείς, να ξεκινήσεις μια εξερεύνηση…

Έτσι ξεκινήσαμε κι εμείς την εξερεύνησή μας, στην Ιστορία. Στην Ιστορία των τελευταίων 200 χρόνων. Στην Ελλάδα, στα Βαλκάνια, στον κόσμο. Υπήρχαν εύκολες και απόλυτα βέβαιες απαντήσεις για κάθε γεγονός. Συνέχεια όμως, σ’ αυτές τις απαντήσεις, μας γεννιόντουσαν καινούργιες ερωτήσεις. Έτσι σκεφτήκαμε πως πρώτα πρέπει να βρούμε τις ερωτήσεις, αυτές να κάνουμε βιβλίο, λέξεις, εικόνες, ιστορίες. Και να τις αφήσουμε εκεί, στα περιθώρια των σελίδων του βιβλίου μας “1821: Ερωτήσεις μόνο!”, για σένα.

Μη βιαστείς να απαντήσεις, ξεκίνα τη δική σου εξερεύνηση, διάβασε με δυνατή φωνή τις αφηγήσεις των πρωταγωνιστών: των οπλαρχηγών, των εμπόρων, των πολιτικών, των καπεταναίων, των μορφωμένων, των φιλελλήνων αλλά και των αντιπάλων Οθωμανών.

Κάθε κεφάλαιο αρχίζει με μια ερώτηση: Τι σημαίνει επανάσταση; Για την αγάπη ποιας πατρίδας; Σε ποια γλώσσα θα γράψουμε την ιστορία μας; Μπορούμε μόνοι μας; Πώς θα κυβερνηθούμε; Κι άλλες. Σε κάθε κεφάλαιο υπάρχει «λίγη Ιστορία», που σημαίνει μερικά ίχνη, κάποια στοιχεία να τα χρησιμοποιήσεις στην αρχή της εξερεύνησής σου. Στις επόμενες σελίδες υπάρχει «μια ιστορία», ένα στιγμιότυπο που φωτίζει τα στοιχεία που έχεις στα χέρια σου. Είναι ένας προβολέας σε ένα σκοτεινό δωμάτιο: δεν σου δίνει την απάντηση, αλλά μιαν απάντηση, την κατεύθυνση που θα μπορούσε να πάρει η σκέψη σου.

Τέλος, υπάρχουν οι φωνές όλων όσων έζησαν τα γεγονότα, τη δίνη της μάχης, τον ενθουσιασμό της νίκης, αλλά και το άγνωστο μέλλον σε έναν καινούργιο κόσμο εντελώς διαφορετικό απ’ αυτόν που είχαν ζήσει. Τι θάρρος θα χρειάστηκε για να κάνουν το πρώτο βήμα…

Και στα περιθώρια τρέχουν κι άλλες ερωτήσεις: χρειάζεται αρχηγό η επανάσταση; Ήταν στρατός οι αρματολοί και οι κλέφτες; Υπάρχουν στο βιβλίο περίπου 70 ερωτήσεις. Όχι για να τις απαντήσεις, όπως σε διαγώνισμα. Αλλά για να προβληματιστείς, να αναρωτηθείς και να σκεφτείς τις δικές σου. Γιατί μέσα από τις ερωτήσεις φτιάχνονται οι καινούργιες ιστορίες που γι’ αυτές θα ρωτήσουν κάποιοι άλλοι κάποτε.

*Από το παραμύθι «Η καλή ερώτηση» της Λίλης Λαμπρέλλη από τη συλλογή παραμυθιών Δέκα και ένα παραμύθια σοφίας για καιρούς κρίσης και άλλων δεινών, Πατάκης, 2012

Το βιβλίο των Μαρίας Αγγελίδου και Ειρήνης Βοκοτοπούλου «1821: Ερωτήσεις μόνο!» κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Ίκαρος σε εικονογράφηση του Φοίβου Χαλκιόπουλου.