Υπήρχε μια διαφήμιση, θυμάμαι, παλιά στην τηλεόραση που τελείωνε με τη φράση: “Μετά το Λύκειο, τι;” Πάντα μου έκανε εντύπωση το ποιος τη σκέφτηκε και αναρωτιόμουν, αν αυτός τελικά ήταν καλός διαφημιστής ή όχι, μιας και στο τέλος της διαφήμισης δεν σου έμενε στο μυαλό το διαφημιστικό προιόν, στην προκειμένη περίπτωση το Εργαστήριο Ελευθέρων σπουδών που διαφημιζόταν, αλλά αυτή η συγκεκριμένη φράση. Αραγε, πόσο είναι το ποσοστό των μαθητών σήμερα που πραγματικά γνωρίζει να απαντήσει στην ερώτηση “Μετά το Λύκειο, τι” και πόσοι από εμάς που βρισκόμαστε καθημερινά στις τάξεις του παιδικού σταθμού και του νηπιαγωγείου, έχουμε μπει στην σχολή που πραγματικά θέλαμε και το πτυχίο που κρατάμε στα χέρια μας, μας κάνει χαρούμενους και ικανοποιημένους για τον εαυτό μας; Και ας κάνουμε την υπόθεση ότι το μεγαλύτερο ποσοστό όσων εργαζόμαστε στους παιδικούς σταθμούς σήμερα, θέλαμε να γίνουμε παιδαγωγοί. Γνωρίζαμε όμως πραγματικά τι σημαίνει παιδαγωγός; Είχαμε επαρκή εκπαίδευση από την εκάστοτε σχολή παιδαγωγικής επάνω στο κομμάτι που αφορά τον ρόλο του παιδαγωγού και τη σημασία του;

Και τελικά, τι είναι ο παιδαγωγός προσχολικής αγωγής;

Και αν ο όρος είναι σαφής, τότε γιατί όλοι εμείς που έχουμε την ίδια εκπαίδευση, έχουμε τελειώσει τις ίδιες σχολές, δεν εφαρμόζουμε την ίδια παιδαγωγική προσέγγιση μέσα στην τάξη, δεν έχουμε μια κοινή γραμμή στον τρόπο προσέγγισης των θεματικών που επεξεργαζόμαστε;
Μηπως τελικά το τι παιδαγωγός επιλέγεις να είσαι και ποια παιδαγωγική προσέγγιση θα επιλέξεις να εφαρμόσεις, εξαρτάται από την προσωπικότητά που έχεις εσύ διαμορφώσει;
Και αν κάνουμε πραγματικά αυτή την υπόθεση, πόσο καλά γνωρίζει ο κάθε ένας από εμάς την προσωπικότητά του και πόσο ενήμερος είναι για τους ρόλους που καλείται κάθε δευτερόλεπτο να πάρει μέσα σε μια τάξη με 30 παιδιά ή και έξω από αυτή, στο κοινωνικό περιβάλλον το οποίο εργάζεται και ζει.

Πόσο μάλλον όταν ο παιδαγωγός προσχολικής αγωγής; έχει καθημερινά να ανταποκριθεί μέσα από τον ρόλο του σε προβλήματα όπως:

-Η σχέση του με το υπόλοιπο προσωπικό του σχολείου
-Η σχέση του με τους ανώτερους και οι απαιτήσεις που αυτοί προβάλλουν
-Η σχέση του με τους γονείς και ειδικά όταν ο στόχος είναι να τους κερδίζει καθημερινά, ώστε να νιώθουν ασφαλείς στο να εμπιστευτούν το παιδί τους σε αυτόν.
-Η σχέση του με τα δικά του παιδιά και την δικιά του οικογένεια
-Οι υπεράριθμες τάξεις και η δυσκολία στο να ανταποκριθείς στις ανάγκες τους

Και αν ξανακάναμε στον εαυτό μας αυτή την ερώτηση: “Τελικά τι είναι ο παιδαγωγός προσχολικής αγωγής;” τι θα απαντούσαμε;

Είναι ένα υποκατάστατο της μαμάς;
Είναι ένας αποστασιοποιημένος παρατηρητής;
Είναι ένα 4χρονο παιδί γεμάτο ανησυχίες και ερωτήματα;
Είναι ο ήρωας που μένει μόνος του;
Είναι ένας εξουσιαστής;
Είναι ένας ισορροπιστής;
Είναι ένας απλός διάδρομος ανάμεσα στην οικογένεια και στην κοινωνία; Ή μια λεωφόρος γεμάτη ερεθίσματα;
Είναι ένας καλλιτέχνης, που έχει στόχο τη δημιουργία και την έκφραση συναισθημάτων μέσα από το έργο του ή ένας υπάλληλος εργοστασίου με φασόν απομιμήσεις έργων τέχνης, όπου η δημιουργικότητα και η έκφραση δεν τον αντιπροσωπεύουν;

Στην παιδαγωγική και στην αγωγή γενικότερα δημιουργείς. Και επειδή η δημιουργιά αυτή αφορά, στην προκειμένη περίπτωση παιδιά, άρα έμψυχο υλικό, συμβάλεις στην ανάπτυξη της προσωπικότητας ενός άλλου ανθρώπου. Μήπως όμως αυτό είναι μια καλή ευκαιρία για έναν παιδαγωγό, από την στιγμή που θα γίνει αντιληπτό, ότι με αυτό τον τρόπο, έχει μια ευκαιρία να ξαναγεννηθεί και ο ίδιος; Δηλαδή, μήπως κάθε φορά που καλείται να συμβάλει στην ανάπτυξη μιας προσωπικότητας, έχει την ευκαιρία να αναρωτηθεί για την δικιά του προσωπική ανάπτυξη και μεταμόρφωση;
Και πως μπορεί να το κάνει αυτό καθημερινά;
Και τελικά, αν ο παιδαγωγός είναι ρόλος που στόχο έχει να συμβάλει ή ακόμα και να μεταμορφώσει την προσωπικότητα του κάθε παιδιού και αν η παιδαγωγική είναι η προσωπικότητα και η ιδιοσυγκρασία του κάθε παιδαγωγού, πόσο ευθύνη μπορεί να βαραίνει τον κάθε έναν από εμάς;

Και τέλος, στην ασυνείδητη ή άλλες φορές και συνειδητή προσπάθειά μας να δημιουργήσουμε το “ιδανικό παιδί” της επιθυμίας μας, μήπως είναι μια ευκαιρία να αναρωτηθούμε για την δικιά μας “ιδανική εικόνα;”

Η Κατερίνα Ανωγιαννάκη είναι παιδαγωγός και συγγραφέας. Θα τη βρείτε στις Μικρές Ιστορίες.