Οι γονείς συχνά θεωρούμε δεδομένη την γνώση των αριθμητικών εννοιών στα παιδιά μας. Αν έχετε παρατηρήσει, πολλοί από εμάς, προσπαθούν να διδάξουν σαν ποιηματάκι τους αριθμούς στα παιδιά προσχολικής ηλικίας, από το ένα ως το 10 και αργότερα ως το 20, καθώς και τα σύμβολα που αντιστοιχούν σε αυτούς. Πού βρίσκονται τα μαθηματικά στην καθημερινότητα των παιδιών μας; Οι περισσότεροι νομίζουμε ότι τα παιδιά καταλαβαίνουν από μόνα τους το πλήθος των αντικειμένων που αντιστοιχούν σε αυτά τα μαθηματικά σύμβολα και τις λέξεις-αριθμούς. Είναι όμως αυτή η πραγματικότητα;

Χωρίς να χρειαστεί να αναφέρουμε κλινικές μελέτες, πιστεύω ότι όλοι αντιλαμβάνεστε ότι αυτό δεν συμβαίνει. Τα παιδιά μπορεί να «μετράνε» από το ένα μέχρι το είκοσι και οι γονείς να καμαρώνουμε, αλλά τη χρήση και την αντιστοιχία αυτών των συμβόλων σε ποσοτικές έννοιες δεν την κατανοούν πλήρως. Οι ενήλικες χρειάζεται να δώσουμε ευκαιρίες στα παιδιά μας να ανακαλύψουν τις μαθηματικές έννοιες και να αρχίσουν να αντιλαμβάνονται τους αριθμούς και τα μαθηματικά στην καθημερινότητα σαν κάτι χρήσιμο!

Αρχικά θα σας πρότεινα να τους επισημάνετε πού βρίσκονται οι αριθμοί γύρω τους. Οργανώστε ένα μικρό «σαφάρι» αριθμών. Δώστε τους χρόνο να ανακαλύψουν ότι υπάρχουν αριθμοί στο ρολόι, στο ημερολόγιο, στα ράφια των σούπερ μάρκετ στις τιμές, στις συσκευασίες των προϊόντων, στο μέτρο που έχετε στον τοίχο για να μετράτε το ύψος του, στα νομίσματα, στο τηλέφωνο ή στο τηλεχειριστήριο, στα νούμερα των ρούχων ή των παπουτσιών κλπ. Υπάρχουν παντού αριθμοί και είναι καλή ιδέα να το παρατηρήσουν και να συζητήσετε με τα παιδιά για τις διαφορετικές τους χρήσεις. Υλοποιήστε το σαν ένα παιχνίδι μέσα στο σπίτι και αφήστε να κερδίσει όποιος ανακαλύψει τους περισσότερους αριθμούς γύρω σας!

Εφόσον λοιπόν ξεκινήσετε μια τέτοια προσπάθεια, θα μπορούσατε να συνεχίσετε «δημιουργώντας» μικρά μαθηματικά προβλήματα με τις καθημερινές σας ανάγκες, προσαρμοσμένα στην ηλικία του παιδιού σας. Ο στόχος σας θα είναι να αντιληφθούν την χρησιμότητα αλλά και να μπορέσουν σταδιακά να εξοικειωθούν με το αντίστοιχο λεξιλόγιο, όχι μόνο των αριθμών αλλά και μαθηματικών εννοιών όπως περισσότερο και λιγότερο, τόσο-όσο, προσθέτω, αφαιρώ κλπ. Προσπαθήστε να κάνετε χρήση αυτού του λεξιλογίου, ώστε να προετοιμάσετε ουσιαστικά τα παιδιά για τη μαθηματική σκέψη και λογική που θα χρειαστεί να χρησιμοποιήσουν στα μαθηματικά από τις πρώτες κιόλας σχολικές βαθμίδες.  Για παράδειγμα, θα μπορούσατε να ζητήσετε να ετοιμάσουν το τραπέζι και «κατά λάθος» τοποθετήσετε λιγότερα πιρούνια, μπορείτε να ρωτήσετε: «Είμαστε τέσσερα άτομα και το τραπέζι έχει τρία πιρούνια, τι νομίζεις ότι θα πρέπει να κάνουμε;» Εφόσον το παιδί σας απαντήσει ότι θα βάλει άλλο ένα για να συμπληρώσει αυτό που λείπει, αφού το επιβραβεύσετε που έλυσε το πρόβλημα, θα του αναφέρετε ότι πράγματι χρειάζεται να «προσθέσουμε» ένα πιρούνι στο τραπέζι. Αντίστοιχα θα μπορούσατε να χρησιμοποιείτε τις σωστές μαθηματικές φράσεις και όταν παίζεται με αυτοκινητάκια ή στοιβάζετε αντικείμενα ή τακτοποιείται το συρτάρι του και χρειάζεται να αφαιρέσετε μερικά ρούχα γιατί δεν χωρούν καλά. Υπάρχουν αναρίθμητες ευκαιρίες και φυσικά αναρίθμητα παραδείγματα απλών μαθηματικών προβλημάτων που μπορούν και τα ίδια τα παιδιά ιδανικά να αρχίζουν να θέτουν.

Φανταστείτε στην παιδική χαρά, αν υπάρχουν οκτώ παιδάκια που θέλουν να χρησιμοποιήσουν την τσουλήθρα, θα μπορούσατε να συζητήσετε για το πόσα παιδάκια θα μπορούσαν ιδανικά να χρησιμοποιούν την τσουλήθρα, για να κάνουν πιο συχνά την επιθυμητή κατάβαση και σε αυτή την περίπτωση πόσες τσουλήθρες νομίζει ότι θα χρειάζονταν. Αυτό θα σας έδινε την ευκαιρία αργότερα να συζητήσετε και την έννοια του χώρου και κατά πόσο η ύπαρξη και άλλης τσουλήθρας, θα άφηνε αρκετό χώρο για τρέξιμο. Θα μπορούσατε να μετρήσετε με βήματα το μήκος της τσουλήθρας και να καταλήξετε αν αυτή η λύση είναι κατάλληλη ή όχι.

Ο καλύτερος τρόπος για να μάθει ένα παιδί είναι η βιωματική μάθηση. Έτσι, ουσιαστικά ένα παιδί μαθαίνει, χωρίς όμως να αντιλαμβάνεται τη διαδικασία σαν μάθημα. Μαθαίνει μέσα από εμπειρίες, παραδείγματα ή ακόμα και λάθη. Ελπίζω να σας έδωσα κάποιες προτάσεις προς αυτή τη κατεύθυνση, που να σας κινητοποιήσουν να σκεφτείτε δικές σας ιδέες για το πώς εντάσσονται τα μαθηματικά στην καθημερινότητα των παιδιών και για την ανάπτυξη και ενίσχυση της μαθηματικής σκέψης τους. Προσοχή μην το παρακάνετε. Είναι ωραία να ασχολούμαστε με τα μαθηματικά, αλλά δεν είναι μόνο αυτά στην ζωή. Μην σταματάτε να τους δείχνετε την αποδοχή σας και το πόσο χαίρεστε με κάθε μικρή τους κατάκτηση.

Καλή επιτυχία.

Η Ειρήνη Κιάμου είναι M.A. CCC-SLP, Παθολόγος Λόγου και Ομιλίας, Επιστημονική Υπεύθυνη Διεπιστημονικής Ομάδας “ΕΥΛΟΓΟΝ“, Α. Συνεργάτης της Πανεπιστημιακής Κλινικής Νοσοκομείου Παίδων «Παν.& Αγλ. Κυριακού», Τ. Καθηγήτρια στο ΤΕΙ Ηπείρου, Τμήμα Λογοθεραπείας.