Πόση επαφή διατηρούμε με τις βασικές φυσικές, ψυχικές και υπαρξιακές μας ανάγκες; Σχετικά με αυτό το ερώτημα θα ήθελα να διηγηθώ μια ιστορία που διαδραματίστηκε στο μετρό.

Αρκετά χρόνια πριν, για να πηγαινοέρχομαι στη δουλειά μου έπρεπε να κάνω καθημερινά μια αρκετά μεγάλη διαδρομή με το μετρό. Μια μέρα, καθώς επέστρεφα από τη δουλειά καθόμουν στη θέση μου κουρασμένος. Κάποια στιγμή, ένας πατέρας με το γιο του ήρθαν και κάθισαν στα καθίσματα απέναντί μου. Το αγοράκι θα ήταν περίπου τεσσάρων χρονών. Ασυναίσθητα, άρχισα να παρατηρώ το αγόρι και έβλεπα ότι υπήρχαν στιγμές που με τις παλάμες έκλεινε τα αυτιά του και καθόταν ακίνητο στη θέση του και άλλες που σηκωνόταν και έπαιζε χαρούμενο με τον μπαμπά του. Αυτές οι φάσεις εναλλάσσονταν. Παρόλο που συνέχιζα να παρακολουθώ μηχανικά, αυτή η εναλλαγή στη συμπεριφορά του αγοριού μου τράβηξε την προσοχή.

Καθώς κυλούσαν οι στιγμές, συνειδητοποίησα ότι το αγοράκι έπαιζε χαρούμενα με τον μπαμπά του, όταν ο συρμός ήταν σταματημένος μέχρι να αποβιβαστούν και να επιβιβαστούν οι επιβάτες και ότι έκλεινε τα αυτιά του και παρέμενε ακίνητο, όταν ο συρμός ξεκινούσε και ανέπτυσσε  μεγάλη ταχύτητα. Το αγόρι έκλεινε τα αυτιά του για να προστατευτεί από τον υπερβολικό θόρυβο που έκαναν οι συρμοί! Αυθόρμητα έκανα και εγώ το ίδιο. Έκλεισα τα αυτιά μου με τις παλάμες μου και ένιωσα μια τεράστια ανακούφιση! Το επανέλαβα και μετά την επόμενη στάση και δεν μπορούσα να μην θαυμάζω την εξυπνάδα του παιδιού. Ωστόσο, το να κλείνω τα αυτιά μου στον υπερβολικό θόρυβο άρχισε να τραβάει τα βλέμματα ορισμένων «μεγάλων». Ένιωσα αμηχανία και σταμάτησα. Έμεινα να υπομένω σαν καλός ενήλικας τον έντονο θόρυβο.

Το περιστατικό μου έδωσε την ιδέα να φορώ, ορισμένες φορές, ακουστικά και να  ακούω μουσική στις μετακινήσεις μου με το μετρό.

Η ιστορία αυτή χαράχτηκε στη μνήμη μου ως ένα πολύ ξεκάθαρο παράδειγμα του γεγονότος ότι οι περισσότεροι ενήλικες στο σύγχρονο πολιτισμό, είμαστε αποξενωμένοι από τη φυσική μας ικανότητα να φροντίζουμε τον εαυτό μας, να αναγνωρίζουμε και να ανταποκρινόμαστε στις ανάγκες μας.

Στην παραπάνω ιστορία παρουσιάζονται δύο διαφορετικά υποδείγματα σχέσης με τον εαυτό και τις ανάγκες  μας:

• Το υπόδειγμα των περισσότερων ενηλίκων. Υπομένω τη δυσφορία χωρίς να αναλαμβάνω κατάλληλη δράση. Αποξενώνομαι από αυτό που βιώνω στο παρόν: αγνοώ/απευαισθητοποιώ τις αισθήσεις, τα συναισθήματά μου, κ.λπ. ή αποσπώ τον εαυτό μου με κάτι άλλο, π.χ. σκέφτομαι τι θα κάνω μετά, προσπαθώ  να διαβάσω, μιλώ με κάποιον άλλο.
• Το Υπόδειγμα του Παιδιού. Δίνω προσοχή στην εμπειρία μου, αναγνωρίζω την ανάγκη μου και ανταποκρίνομαι κατάλληλα.

Το στοιχείο που έχει, ίσως, τη μεγαλύτερη αξία σ’ αυτή την ιστορία είναι το γεγονός ότι ο πατέρας έδωσε στο παιδί την ελευθερία να αυτορρυθμίζεται. Άραγε, πόση ελευθερία παρέχουμε στα παιδιά μας να ασκούν τη φυσική τους ικανότητα για αυτοφροντίδα;

Ο Κωνσταντίνος Κώστας είναι ψυχοθεραπευτής Gestalt, Ψυχολόγος & Κοινωνικός Λειτουργός (www.gestalt-followyourtree.gr).