Τι είναι η οικονομική νοημοσύνη του παιδιού και πώς μπορούμε να την ενισχύσουμε;

Είναι στη φύση του ανθρώπου να θέλει να γίνει όλα όσα έχει τη δυνατότητα να γίνει, να πραγματώσει όλες τις έμφυτες δυνατότητές του και να εξελιχθεί. Οι κοινωνίες των ανθρώπων είναι έτσι οργανωμένες ώστε, μέσω της χρήσης των αγαθών και των ανθρώπινων σχέσεων, να δίνεται η ευκαιρία στον καθένα ν’ αναπτύσσεται σε όλα τα επίπεδα, καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής του.

Η αφθονία, λοιπόν, διότι περί αυτού πρόκειται, είναι η πλήρης έκφραση όλων όσων μπορεί να βιώσει ο άνθρωπος, ώστε να είναι πραγματικά ευτυχισμένος και φυσικά, δίνεται  σε όλους, αλλά δεν χρησιμοποιείται από όλους.

Σαν γονείς, υπεύθυνοι για την διαπαιδαγώγηση των παιδιών μας, ασχολούμαστε, ενημερωνόμαστε για το πώς θα κάνουμε καλύτερα τούτο, εκείνο ή το άλλο σε διάφορους τομείς της ζωής τους. Εκτός από τον τομέα της οικονομικής παιδείας, που σε συνδυασμό με τους υπόλοιπους, θα τα ωθήσει να βιώνουν την αφθονία στην πράξη.

Ίσως δεν μας περνάει από το νου ότι είναι απαραίτητη σ’ ένα παιδί η απόκτηση οικονομικής παιδείας. Στη σημερινή εποχή όμως είναι ιδιαίτερα σημαντική, διότι αυτά τα παιδιά μεγαλώνουν ακούγοντας μόνο πως υπάρχει κρίση, ανεργία, δεν υπάρχουν ευκαιρίες, ούτε και χρήματα. Τους δημιουργείται η εντύπωση ότι δεν είναι καιροί για όνειρα, γι’ αυτό ας κοιτάξουν να βολευτούν όπως-όπως.

Η αφθονία έχει γίνει συνώνυμο του χρήματος, κατά συνέπεια βλέπουν τους γονείς τους να ξοδεύουν τα χρήματά τους παρορμητικά ή λόγω μόδας σε πράγματα που χάνουν γρήγορα την αξία τους, για να αισθάνονται ότι έχουν «αφθονία». Έτσι περιορίζουν τις οικονομικές τους δυνατότητες, απομακρύνονται από σκέψεις πραγματικής αφθονίας και καταλήγουν μίζεροι.

Σύμφωνα με έρευνα που έχει διεξαχθεί από το Πανεπιστήμιο Κρήτης, τα παιδιά  αναπτύσσουν την συνταγή της προσωπικής τους επιτυχίας στη ζωή στην ηλικία των 5 έως 14 ετών. Είναι, λοιπόν, πολύ βασικό το παιδί να εμπνέεται να θέτει στόχους ανάλογους με την ηλικία του, να μαθαίνει σιγά-σιγά να ξέρει τι θέλει και να βάζει προτεραιότητες.  Αυτή είναι η βάση της ανάπτυξης της δημιουργικότητάς του. Τι μπορούν και πρέπει να κάνουν οι γονείς:

ΕΠΙΘΥΜΙΑ

Η επιθυμία είναι η αρχή της δημιουργίας, πρέπει να επιθυμήσω κάτι για να κινηθώ προς αυτό, να δράσω και να το δημιουργήσω. Η επιθυμία είναι μια δυνατότητα που αναζητά τρόπο και τόπο έκφρασης, γι’ αυτό χρειάζεται να ωθούμε τα παιδιά μας να εκφράζουν τις επιθυμίες τους, ώστε μέσα από την προσπάθεια για την πραγματοποίηση τους να συνειδητοποιούν τις δυνατότητές τους στην πράξη. Να θυμόμαστε πάντα ότι όπου υπάρχει ανέκφραστη δυνατότητα, εκεί υπάρχει και ανικανοποίητη επιθυμία.

ΣΚΕΨΗ ΚΑΙ ΔΡΑΣΗ

Ο τρόπος δράσης ενός ανθρώπου είναι άμεσο αποτέλεσμα του τρόπου σκέψης του για τα πράγματα, γι’ αυτό οφείλουμε να μάθουμε τα παιδιά μας ότι για να κάνουν τα πράγματα με τον τρόπο που θέλουν, θα πρέπει να αποκτήσουν την ικανότητα να σκέφτονται με τον τρόπο που θα τα οδηγεί εκεί που στοχεύουν. Χρειάζεται να μάθουν, επίσης, ότι το να σκέφτεται κανείς σύμφωνα με τα φαινόμενα είναι εύκολο. Το να σκέφτεται αυθεντικά, άσχετα με τα φαινόμενα, απαιτεί κόπο και  κατανάλωση μεγαλύτερης δύναμης από κάθε άλλο έργο που καλείται να επιτελέσει. Παράδειγμα: να βρω δουλειά, όταν υπάρχει ανεργία, να έχω αξίες, όταν όλα γύρω μου μαρτυρούν το αντίθετο. Πρέπει, λοιπόν, να τα ωθήσουμε να επιλέξουν ένα επάγγελμα που ταιριάζει με τα ταλέντα που έχουν αναπτύξει, που θα τους δίνει ικανοποίηση. Έτσι θα αυξάνεται η επιμονή και υπομονή τους μπροστά σε τυχόν εμπόδια και θα παραμένουν εστιασμένα στο στόχο τους. Ακόμη, είναι πολύ σημαντικό να τα κάνουμε να νοιώσουν ότι δεν υπάρχει μονοπώλιο στις ευκαιρίες.  Όποιος δεν «έχει» ευκαιρίες, τις φτιάχνει.

ΑΓΟΡΑΣΤΙΚΗ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ

Η αγοραστική συμπεριφορά κάνει τη διαφοροποίηση ανάμεσα σε αυτούς που διαχειρίζονται τα χρήματά τους με τρόπο που να ικανοποιούν μεν τις επιθυμίες τους, αλλά να μην υποθηκεύουν το μέλλον τους και σ΄ αυτούς που στο βωμό ενός πρόσκαιρου «βολέματος» ή την ικανοποίηση μιας όποιας «ανάγκης» δημιουργούν υποχρεώσεις που θα τους οδηγήσουν σε μελλοντικά προβλήματα. Γι’ αυτό το λόγο, είναι εξαιρετικά σημαντικό να προτρέπουμε τα παιδιά μας να διαχειρίζονται μόνα τους το «χαρτζιλίκι» τους, μαθαίνοντας μέσα από αυτό να ιεραρχούν ανάγκες και επιθυμίες και το πώς να καταστρώνουν ένα σχέδιο για να πετύχουν. Όλα τα παραπάνω γνωρίσματα καθιστούν τα παιδιά από νωρίς οικονομικά έξυπνα και επειδή η οικονομική παιδεία ή- με την ευρύτερη έννοια- η παιδεία της αφθονίας είναι κάτι που δεν μαθαίνεται στα σχολεία, είναι αυτό που τελικά ο γονέας θα μεταδώσει στο παιδί.

Ωραία όλα αυτά, αλλά πώς γίνονται και μάλιστα τώρα που βρισκόμαστε σε κρίση ;

Ο πιο εύκολος και γρήγορος τρόπος είναι να γίνουμε εμείς το παράδειγμα για τα παιδιά μας, εφαρμόζοντας την οικονομική ευφυΐα στην καθημερινότητά μας, αναλογιζόμενοι ότι :

• Η κρίση μας αναγκάζει να νοικοκυρευτούμε, να ορίσουμε εκ νέου την πραγματικότητά μας, να εκτιμήσουμε ό,τι έχουμε, να διευρύνουμε το νου μας, ώστε να δώσει νέες λύσεις και να εστιάσουμε εκεί.
• Παρόλο που η κρίση συνδέεται με το φόβο του αγνώστου και έχουμε την αίσθηση ότι δεν υπάρχουν προοπτικές, εμείς πρέπει να συνεχίσουμε να βάζουμε στόχους, να οραματιζόμαστε τον εαυτό μας σ’ ένα άλλο σημείο στο μέλλον και να μην ακινητοποιηθούμε.

Ας πιστέψουμε τελικά ότι τα μεγαλύτερα εμπόδια ανάμεσα σε μας και τα όνειρά μας είναι αυτά που βάζουμε εμείς στον εαυτό μας. Και είναι αυτά, που είναι τα πλέον κατάλληλα για να μας καθρεφτίσουν τα σημεία που χρειάζεται να δυναμώσουμε μέσα μας, για να τα υπερβούμε.  Ας το μεταδώσουμε, λοιπόν, αυτό και στα παιδιά μας.

H Ελένη Αϋφαντή είναι σύμβουλος Προσωπικής Ανάπτυξης, Πιστοποιημένη Life Coach (AC Accredited), εκπαιδευμένη στην Οργάνωση και Προσωπική Συμβουλευτική, στη Θεραπεία Ανθρωπίνων Συστημάτων και τη Διαχείριση Αρνητικών Καταστάσεων στο πλαίσιο του εκπαιδευτικού προγράμματος που παρέχεται στην Ιατρική Σχολή του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών. Ειδικευμένη εκπαιδεύτρια στο Νευρογλωσσικό Προγραμματισμό (Neuro-Linguistic Programming, NLP). Πτυχιούχος Διοίκησης Επιχειρήσεων από το L΄ Université de La Rochelle της Γαλλίας, με 20 χρόνια προυπηρεσία στη διοίκηση ανθρωπίνου δυναμικού (Human Resources)