Τις πρώτες ημέρες μετά την επιστροφή από το μαιευτήριο με το πρώτο παιδί μου νομίζω πως δεν θα τις ξεχάσω ποτέ. Ούτε εγώ, ούτε η παιδίατρός μου, η οποία αναγκαζόταν να παραδίδει μίνι διαλέξεις όλων των υποχρεωτικών εξαμήνων της παιδιατρικής (και της ψυχολογίας, ενίοτε).

Γιατί κλαίει, γιατί δεν κοιμάται, μήπως πεινάει… Οι ερωτήσεις μου έβρισκαν πάντα μια ψύχραιμη και καθ’ όλα αγχολυτική απάντηση. Παρ’ όλα αυτά, ένα βιβλίο διά χειρός καθηγητή Κωνσταντόπουλου θα έκανε τη ζωή (τη δική μου αλλά και της παιδιάτρου μου) ευκολότερη-και το κόστος του τηλεφωνικού λογαριασμού χαμηλότερο.  

Τελικά μπορεί ένα βιβλίο, όσο κατατοπιστικό και αν είναι, να αντικαταστήσει τον γιατρό; Φυσικά και όχι. Το βιβλίο τούτο δεν είναι το «αυτοματοποιημένο μήνυμα» ή ο προσωπικός τηλεφωνητής μου. Είναι ένα εργαλείο που στόχο έχει να κάνει τη μητέρα να αισθάνεται περισσότερο ασφαλής, να μη φοβάται και να προχωρήσει με σιγουριά και αυτοπεποίθηση στο συναρπαστικό μονοπάτι της μητρότητας. Διαβάζοντάς το, ο γονιός συνειδητοποιεί ότι αυτά που τον απασχολούν απασχολούν όλους όσους μεγαλώνουν παιδιά. Και μάλλον νιώθει καλύτερα.

Υπάρχουν πάντως γονείς που διστάζουν να ενοχλούν τον παιδίατρο, άλλοι που επικοινωνούν μαζί του για το παραμικρό. Ποια είναι η σχέση που κάνει το λειτούργημά σας ευκολότερο; Και τελικά με ποια κριτήρια πρέπει να επιλέγουν οι γονείς τον γιατρό για το μικρό τους; Δεν ταιριάζουν όλοι οι παιδίατροι με όλους τους γονείς. Και επειδή μιλάμε για μια πολυετή σχέση, καλό είναι οι γονείς να συναντούν τον γιατρό πριν από τη γέννα και να ρωτούν τι πιστεύει λ.χ. για τα εμβόλια, την εναλλακτική ιατρική, τη χορήγηση αντιβιοτικών. Φυσικά, ο παιδίατρος πρέπει να είναι προσιτός, επικοινωνιακός, διαθέσιμος όλο το 24ωρο, και ενημερωμένος.

Τι συμβαίνει, κύριε καθηγητά, τελευταία με τα εμβόλια; Εισπράττετε κι εσείς τον σκεπτικισμό έναντι στα οφέλη και την ασφάλεια του εμβολιασμού; Είναι τελικά απαραίτητο να εμβολιάζουμε τα παιδιά μας; Τα εμβόλια είναι το μεγαλύτερο επίτευγμα της παιδιατρικής του προηγούμενου αιώνα. Είναι πολύ εύκολο για γονείς και νέους παιδιάτρους να αμφισβητούν τη σκοπιμότητα και την ασφάλεια των εμβολίων όταν δεν έχουν έρθει αντιμέτωποι με ασθένειες ή θανάτους από λοιμώδη νοσήματα για τα οποία τα παιδιά τους έχουν εμβολιαστεί, όπως τέτανο, πολιομυελίτιδα, διφθερίτιδα. Ακόμα και το Συμβούλιο των Ομοιοπαθητικών (Council of Faculty for Homeopathy) υποστηρίζει ότι τα εμβόλια πρέπει να γίνονται κανονικά.

Υπάρχουν βέβαια και εκείνοι που λένε πως δεν υπάρχει λόγος να εμβολιάζουμε τα παιδιά μας, από τη στιγμή που οι ασθένειες για τις οποίες συστήνεται ο εμβολιασμός εκλείπουν. Η εκτίμηση αυτή είναι απολύτως λανθασμένη, για να μην πω επικίνδυνη. Τα παιδιά είναι υγιή γιατί ζουν ανάμεσα σε πλήθος εμβολιασμένων παιδιών, ή γιατί τέλος πάντων η πλειονότητα των παιδιών εμβολιάζεται. Αν τα παιδιά αυτά σταματούσαν να εμβολιάζονται, τα λίγα κρούσματα νοσημάτων που υπάρχουν σήμερα στη χώρα μας θα μπορούσαν πολύ γρήγορα να αυξηθούν σε δεκάδες χιλιάδες και να θέσουν σε κίνδυνο τη ζωή πολλών παιδιών και ενηλίκων.

Είναι τα εμβόλια απολύτως ασφαλή; Πολλοί μιλούν για παρενέργειες, άλλοι τα σχετίζουν ακόμη και με αυτισμό. Σε αυτό είμαι κάθετος. Αποτελέσματα μεγάλης ερευνητικής προσπάθειας που έχει γίνει σε διάφορες χώρες, έχουν αποδείξει ότι δεν υπάρχει απολύτως καμία συσχέτιση ανάμεσα στον αυτισμό και τον εμβολιασμό. Οι παγκόσμιες ρυθμιστικές αρχές θέτουν πολύ αυστηρά κριτήρια και ποιοτικούς ελέγχους για να μην υπάρχει καμία αμφιβολία ως προς την ασφάλεια των εμβολίων, πριν αλλά και μετά την έγκριση της κυκλοφορίας τους.

Παρατηρείται τα τελευταία χρόνια μια εκ νέου στροφή προς τον μητρικό θηλασμό. Μοιάζει σαν να ξαναέγινε… της μόδας. Ευτυχώς. Η βιοτεχνολογία, όσο και αν εξελίσσεται, δεν έχει κατορθώσει να φτιάξει γάλα ακριβώς ίδιο με το μητρικό. Βλέπετε, η φύση υπερτερεί πάντα του ανθρώπου. Τα οφέλη του θηλασμού δεν τον καθιστούν εύκολη υπόθεση όμως. Ο θηλασμός απαιτεί θέληση, σκληρή δουλειά, διαρκή παρουσία – όμως αξίζει να προσπαθήσετε. Το μητρικό γάλα είναι φθηνό, δεν προκαλεί αλλεργίες και δυσκοιλιότητα, δεν επιβαρύνει τα νεφρά και χωνεύεται εύκολα.

Ας αφήσουμε κάτι να διαβάσουν οι μαμάδες… Ποια ερωτήματα απαντά το βιβλίο σας «Οι πρώτοι 12 μήνες του μωρού μου»; Όλα όσα απασχολούν τους γονείς με νεογέννητα ή μωρά. Πώς θα βοηθήσω το παιδί μου να κοιμάται τη νύχτα, πώς αντιμετωπίζονται οι κολικοί, πιπίλα ή δάχτυλο, πυρετός και αντιπυρετικά, χρήση στράτας. Ό,τι θα μπορούσε να προβληματίσει κάθε νέα μαμά είναι συγκεντρωμένο στο βιβλίο αυτό με άμεση, απλή και κατανοητή γλώσσα.

Ο καθηγητής Ανδρέας Κωνσταντόπουλος είναι πρόεδρος της Ελληνικής Παιδιατρικής Εταιρείας, ενώ τον Αύγουστο του 2013 ανέλαβε την προεδρία της Παγκόσμιας Παιδιατρικής Εταιρείας. Το βιβλίο του «Οι πρώτοι 12 μήνες του μωρού μου. Όλα όσα πρέπει να γνωρίζουν οι νέοι γονείς» κυκλοφορεί από τις εκδόσεις ΜΕΤΑΙΧΜΙΟ.