Η έκθεση του Ωνάσειου Πολιτιστικού Κέντρου Νέας Υόρκης “εmotions- Ένας κόσμος συναισθημάτων”, που συγκίνησε και γοήτευσε κοινό και κριτικούς, ήρθε στην Ελλάδα! Με την πρωτοβουλία του Ιδρύματος Ωνάση και τη συνδιοργάνωση του Μουσείου της Ακρόπολης, από τις 18 Ιουλίου μέχρι τις 19 Νοεμβρίου, το αθέατο σύμπαν των συναισθημάτων, στην προσωπική, κοινωνική και πολιτική ζωή του αρχαίου κόσμου, φωτίζεται στο κορυφαίο μουσείο της χώρας.
Ο Μενέλαος έχει αποφασίσει να σκοτώσει τη γυναίκα του τιμωρώντας την για την προδοσία της. Αντικρίζοντας, ωστόσο, ξανά την ομορφιά της, πετάει το σπαθί του και τρέχει να την αγκαλιάσει. Η δύναμη του εξωτερικού κάλλους είναι τέτοια που λειτουργεί ως αντίδοτο στο θυμό του και ως σπόρος για το πάθος του. Ο Αίας, από την άλλη, αντιμετωπίζει τον Αχιλλέα σε ένα επιτραπέζιο παιχνίδι και εξοργίζεται. Για ακόμη μία φορά έρχεται αντιμέτωπος με την ήττα. Εκνευρισμένος, χειρονομεί προς τον συμπαίκτη του σαν να προσπαθεί να συζητήσει μαζί του. Είναι καταδικασμένος να βρίσκεται πάντα στη σκιά του σπουδαίου φίλου του – από την επική μάχη μέχρι το επιτραπέζιο παιχνίδι. Δεν έχουν, όμως, μόνο οι επιφανείς «ήρωες» της αρχαίας μυθολογίας ιστορίες συναισθημάτων να «διηγηθούν». Έχουν και οι «κοινοί θνητοί», όπως ο ιδιοκτήτης ενός χοίρου, ο οποίος θρηνεί το χαμό του αγαπημένου του ζώου, καθώς αυτό βρήκε τραγικό τέλος κάτω από τις ρόδες της άμαξας του κυρίου του. Μια επιτύμβια στήλη, που απεικονίζει την τετράτροχη άμαξα να παρασύρει το χοίρο, είναι ο φόρος τιμής που αποτίνει ο θλιμμένος άνδρας στο αδικοχαμένο ζώο.
Ερυθρόμορφος αμφορέας με λαιμό, με παράσταση του Μενέλαου και της Ελένης
περ. 430–420 π.Χ.
Αποδίδεται στον Ζωγράφο του Κλεοφώντος
Αττική
Βασιλεία, Antikenmuseum Basel und Sammlung Ludwig
Αγάπη, έρωτας, πόθος, μίσος, θλίψη, οργή· η έκθεση «εmotions, ένας κόσμος συναισθημάτων» μάς φέρνει κοντά στην παρουσία των συναισθημάτων στον αρχαίο ελληνικό πολιτισμό και βίο και στη σημασία που έχουν αυτά για την κατανόηση της αρχαίας ελληνικής τέχνης, λογοτεχνίας, ιστορίας, πολιτικής ζωής, κοινωνίας και θρησκείας. Αποκαλύπτει, επίσης, ότι τα συναισθήματα βιώνονται, εκφράζονται και διεγείρονται, ελέγχονται ή ελέγχουν, χειραγωγούνται ή αξιολογούνται.
129 αριστουργήματα, από τα σπουδαιότερα Μουσεία του κόσμου, φωτίζουν τον αθέατο κόσμο των συναισθημάτων στην αρχαία τέχνη, μέσα από μία έκθεση, την οποία συνδιοργανώνουν το κορυφαίο μουσείο της χώρας, το Μουσείο της Ακρόπολης, και το Ίδρυμα Ωνάση, που μετρά 42 χρόνια προσφοράς στον Πολιτισμό και την Παιδεία.
Μαρμάρινο άγαλμα του Έρωτα που τεντώνει το τόξο του
2ος αι. μ.Χ.
Ρώμη, Παλατίνος Λόφος
Παρίσι, Musée du Louvre
Ο πρόεδρος του Μουσείου της Ακρόπολης, κ. Δημήτρης Παντερμαλής, o οποίος έχει αναλάβει τη γενική εποπτεία της νέας παρουσίασης της έκθεσης, αναφέρει χαρακτηριστικά: «Η έκθεση για τον “Κόσμο των συναισθημάτων” στην ελληνική αρχαιότητα ακολούθησε παρόμοια διάταξη και διαδοχή των έργων με την έκθεση που προηγήθηκε στο Πολιτιστικό Κέντρο του Ιδρύματος Ωνάση στη Νέα Υόρκη. Στήθηκε, όμως, σε ένα διαφορετικό σκηνικό, όπου την πορεία του επισκέπτη υποδεικνύει μια τεράστια σπείρα με κατακόρυφα “λάβαρα” από βινύλιο σε πολλές αποχρώσεις του κόκκινου χρώματος –από το ρόδινο ανοιχτό έως το βαθύ και σκοτεινό κόκκινο–, που αντιστοιχούν συμβολικά στην ποικιλία και την ένταση των συναισθημάτων. Παράλληλα, η σπείρα αυτή αγκαλιάζει τα δύο κεντρικά εκθέματα, τα λαμπρά αγάλματα του Έρωτα και του Πόθου που αναδύονται μέσα από άφθονο φως, ενώ απέναντι, μέσα σε μια σκοτεινή εσοχή, παρουσιάζεται υποφωτισμένη η τοιχογραφία με τη θυσία της Ιφιγένειας, στην οποία καταγράφονται δυνατά συναισθήματα ενοχής, απελπισίας και προσμονής. Τα άλλα 126 εκθέματα τοποθετήθηκαν ανάμεσα στην κόκκινη σπείρα και σε ένα σπονδυλωτό περίβλημα σε χρώμα γκρι, που μετριάζει σε μεγάλο βαθμό την ένταση του κόκκινου και αντιστοιχεί συμβολικά στο λογικό κόσμο της ψυχής.»
Λεζάντα:
Τοιχογραφία με σκηνή από τη θυσία της Ιφιγένειας
62–79 μ.Χ.
Πομπηία, Οικία του Τραγικού Ποιητή
Νάπολη, Museo Archeologico Nazionale
Οι κύριες εκθεσιακές ενότητες είναι πέντε: Η πρώτη έχει τίτλο «Η τέχνη των συναισθημάτων – τα συναισθήματα στην τέχνη». Η δεύτερη ενότητα, με τίτλο «Οι χώροι των συναισθημάτων», διαρθρώνεται σε πέντε υποενότητες: «Ο ιδιωτικός χώρος», «Το πεδίο της μάχης», «Ο δημόσιος χώρος», «Οι ιεροί χώροι», «Το νεκροταφείο». Οι υπόλοιπες τρεις κύριες ενότητες είναι: «Τα αλληλοσυγκρουόμενα συναισθήματα», «Τα ανεξέλεγκτα συναισθήματα» και «Μήδεια». Η έκθεση εμπλουτίστηκε με 11 βίντεο, τα οποία στήθηκαν δίπλα σε πρωτότυπα έργα και αφηγούνται, με εικόνα και σύντομο κείμενο, τους δραματικούς μύθους στις πολυπρόσωπες παραστάσεις των αγγείων, βοηθώντας έτσι τον επισκέπτη στην πλοήγησή του.
εmotions- Ένας κόσμος συναισθημάτων
Μουσείο Ακρόπολης, Διονυσίου Αρεοπαγίτου 15
Τιμή εισιτηρίου: 3€
Η αγορά εισιτηρίων γίνεται απευθείας στο ταμείο του Μουσείου.
www.theacropolismuseum.gr | www.onassis.org
Μελανόμορφος αμφορέας με παράσταση του Αχιλλέα και του Αίαντα που παίζουν επιτραπέζιο παιχνίδι
περ. 540 π.Χ.
Vulci
Βασιλεία, Antikenmuseum Basel und Sammlung Ludwig
ΠΑΡΑΧΩΡΗΣΕΙΣ ΜΟΥΣΕΙΩΝ
ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΚΑΙ ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΥ
Αθήνα, Αρχαιολογικό Μουσείο Κεραμεικού
Αθήνα, Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο
Αθήνα, Επιγραφικό και Νομισματικό Μουσείο
Αθήνα, Μουσείο Ακρόπολης
Αθήνα, Μουσείο Αρχαίας Αγοράς
Αχαρναί, Αρχαιολογική Συλλογή, Εφορεία Ανατολικής Αττικής
Βέροια, Αρχαιολογικό Μουσείο
Βραυρώνα, Αρχαιολογικό Μουσείο
Δήλος, Αρχαιολογικό Μουσείο
Ηράκλειο, Αρχαιολογικό Μουσείο
Θεσσαλονίκη, Αρχαιολογικό Μουσείο
Θήβα, Αρχαιολογικό Μουσείο
Θήρα, Αρχαιολογικό Μουσείο
Ιωάννινα, Αρχαιολογικό Μουσείο
Λάρισα, Διαχρονικό Μουσείο
Μαραθώνας, Αρχαιολογικό Μουσείο
Πειραιάς, Αρχαιολογικό Μουσείο
Πέλλα, Αρχαιολογικό Μουσείο
Σάμος, Αρχαιολογικό Μουσείο Πυθαγορείου
Σάμος, Αρχαιολογικό Μουσείο Βαθέος
Αθήνα, Ίδρυμα Νικολάου Π. Γουλανδρή – Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης
Θεσσαλονίκη, Συλλογή Γεωργίου Τσολοζίδη
Βατικανό, Musei Vaticani
Παρίσι, Musée du Louvre, Τμήμα Ελληνικών, Ετρουσκικών και Ρωμαϊκών Αρχαιοτήτων
Μόναχο, Staatliche und Glyptothek Antikensammlungen
Βασιλεία, Antikenmuseum Basel und Sammlung Ludwig
Λονδίνο, Τhe British Museum
Νέα Υόρκη, The Metropolitan Museum of Art
Νάπολη, Museo Archeologico Nazionale
Ρώμη, Roma Capitale, Musei Capitolini, Centrale Montemartini
ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ ΕΚΘΕΣΗΣ
Γενικός Συντονισμός
Δημήτριος Παντερμαλής
Επιμέλεια
Άγγελος Χανιώτης
Νικόλαος Καλτσάς
Ιωάννης Μυλωνόπουλος
Αρχιτεκτονική Μελέτη
Ελένη Σπάρτση – schema 4 architects
Ομάδα Εργασίας
Δημήτριος Παντερμαλής
Σταματία Ελευθεράτου
Νίκη Δόλλη
Δημήτρης Μαραζιώτης
Κωνσταντίνος Βασιλειάδης
Δανάη Ζαούση
Υποστήριξη
Ιωάννα Μπουγάτσου
Άννα Βλαχάκη
Ειρήνη Καρρά
Λυδία Αντωνία Τρακατέλλη
Video
Κωνσταντίνος Αρβανιτάκης
Ίδρυμα Ωνάση – ομάδα έργου
Αφροδίτη Παναγιωτάκου, Διευθύντρια Πολιτισμού Ιδρύματος Ωνάση
Έφη Τσιότσιου, Εκτελεστική Διευθύντρια Γραφείου Αθηνών ΑΡΙΟΝΑ ΕΛΛΑΣ Α.Ε., Αντιπροσώπου του Ιδρύματος Ωνάση στην Ελλάδα
Δημήτρης Δρίβας, Υπεύθυνος Επικοινωνίας
Αλέξανδρος Μωρέλλας, Υπεύθυνος Τύπου
Κανέλλα Ψυχογυιού, Στέλεχος Τμήματος Επικοινωνίας
Frédérique Baltzinger, Συντονίστρια Έργου
Χαρά Σύρου, Συντονίστρια Έργου
Χάρης Γκίζας, Προϊστάμενος Οικονομικών Υπηρεσιών
Αμαλία Κοσμετάτου, Εκτελεστική Διευθύντρια & Διευθύντρια Πολιτιστικών Υποθέσεων, Θυγατρικό Ίδρυμα Ωνάση ΗΠΑ
