Μια αληθινή ιστορία για τα Παραμύθια της Ίμβρου

Ιούλιος 2003. Το πρώτο μου ταξίδι στην Ίμβρο με τον Κώστα Χριστοφορίδη, τον άνθρωπο που έμελλε να γίνει ο άνθρωπός μου. «Αν πρόκειται να είμαστε μαζί και να κάνουμε οικογένεια, πρέπει να έρθεις εκεί», μου είπε από τις πρώτες μέρες της σχέσης μας. «Πρέπει να δεις αν μπορείς να το αντέξεις. Γιατί εμένα η πατρίδα μου είναι αλλιώτικη. Και η μισή καρδιά μου πάντα θα της ανήκει».

Και πήγα. Και το αποφάσισα. Και έβαλα κι εγώ την άλλη μισή καρδιά. Όχι μόνο για εκείνον, αλλά και για μένα. Γιατί τέτοιου είδους άνθρωποι είμαστε κι οι δυο μας. Έχουμε καρδιά που θέλει να δίνεται στους σκοπούς και στις ιδέες που τη δονούν και να μην κλείνεται στον εαυτό της. Όσο κι αν αυτό της κοστίζει. Αν δεν ταιριάζαμε δε θα συμπεθεριάζαμε.

Θυμάμαι πάντα τη στιγμή που έκατσα στο πεζούλι, έξω απ’ το πατρικό σπίτι στ’ Αγρίδια και έγραψα τους στίχους που περιλαμβάνονται πλέον στο βιβλίο, μελοποιήθηκαν από το Δημήτρη Κάσσαρη και τραγουδήθηκαν από το Γιώργο Νταλάρα.

Ήταν μια στιγμή δυνατού πόνου, ακράτητων δακρύων, ανατριχίλας, έξαψης και κάθαρσης μαζί. Τους έγραψα σ’ ένα χειροποίητο τετράδιο που μου είχε κάνει δώρο μια Τουρκάλα φίλη μας, η Γιελντά, που το όνομά της σημαίνει “η μεγαλύτερη νύχτα του χρόνου”. Η λατρεμένη φίλη μας η Γιελντά, ένας σπάνιος και πολύτιμος άνθρωπος, που δυστυχώς χάσαμε πρόωρα από καρκίνο και μας λείπει αφάνταστα. Τους έγραψα και ήξερα ότι κάποτε θα τους τραγουδήσουμε πολλοί μαζί. Πως το ήξερα; Δεν μπορώ να σας το εξηγήσω. Υπάρχουν στιγμές στη ζωή των ανθρώπων που τις ζουν και νιώθουν ότι δεν ανήκουν μόνο σ’ εκείνους. Αυτή ήταν μια τέτοια στιγμή.

Είναι ζόρικο αγώι η Ίμβρος. Είναι διαρκής και επίπονος αγώνας να κρατάς ισορροπίες, ακροβατώντας συνεχώς στην κόψη ενός δίκοπου μαχαιριού. Αρρώστησα σ’ εκείνο το πρώτο μου ταξίδι στο νησί. Αψίκορη καρδιά εγώ, ΚρητικοΠόντια, δύσκολο χαρμάνι. Μου ήταν αδύνατο να αποδεχθώ τόσο κρίμα κι άδικο, ν’ αντέξω να βλέπω τόσα ερείπια γύρω μου και να μη θυμώσω, να μην επαναστατήσω, να μην τα κάνω γης μαδιάμ μέσα μου τουλάχιστον, που μπορούσα. Μα έβλεπα και τον Κώστα δίπλα μου. Πόσο φωτεινός ήταν, πόσο χαρούμενος, λες και πήγε διακοπές στη Μύκονο, στη Σέριφο, στη Νιο, στη Σαντορίνη. Μου πήρε χρόνια να καταλάβω από που αντλούσε αυτήν τη δύναμη, τη χαρά, την αισιοδοξία, ακόμη και μέσα στην απόλυτη θλίψη και καταστροφή. Ακόμη προσπαθώ κι ακόμη τον θαυμάζω…

Στο άκουσμα της λέξης «παραμύθι» αυτομάτως κλείνω τα μάτια και κοιτάζω με την εσωτερική μας όραση. Αυτήν που δεν έχει βλέφαρα-φίλτρα εμποτισμένα με τις συμβάσεις και τα όρια της απαξιωμένης καθημερινότητάς μας. Μου έρχεται στο νου η εικόνα της κατάδυσης στον ανεπεξέργαστο εαυτό μας, στην αρχή της παιδικότητας που προσδιορίζεται όχι χωροχρονικά αλλά από ποιότητες αρχέγονες και διαχρονικές. Αυτές που συνθέτουν την έννοια Άνθρωπος ανά τους αιώνες. Από εκεί και πέρα όλα τα αδύνατα μπορούν να γίνουν δυνατά. Κι εγώ μαζί τους.

Πιστεύω ότι η φαντασία, οι πανανθρώπινες ιδέες και αξίες και τα γνήσια συναισθήματα δεν έχουν ηλικία. Κι επειδή αποτελούν τα θεμελιώδη συστατικά των παραμυθιών, δεν έχουν ηλικία ούτε και αυτά. Ηλικία έχει μόνο «η κυρά-λογική μας, που δεν βρίσκει λύση σ’ όλα στη ζωή μας», όπως λέω σε ένα άλλο μου βιβλίο, στο «Θησαυρό της Εβίτας». Αυτό που προσφέρουν τα παραμύθια στους ενήλικες, αν εκείνοι το επιτρέψουν, είναι η μύηση σε μια ζωή αυθεντική και ουσιαστικά ζωηρή, απαλλαγμένη από τις σκοπιμότητες, τις συνήθειες, τις υποχρεώσεις και τις ανημποριές της ενήλικης ματιάς.

Γι’ αυτό, όταν ανακάλυψα στο πατρικό σπίτι της οικογένειας το σεντούκι με τα παλιά περιοδικά «Ίμβρος» και εντόπισα σε αυτά μύθους, θρύλους, λαϊκές παραδόσεις και παραμύθια που λέγονταν στο νησί, ξεμυαλίστηκα. Και αποφάσισα να κάνω ό,τι καλύτερο μπορούσα για να… ξεμυαλιστείτε κι εσείς μαζί τους! Το βιβλίο προσφέρει μια γεύση μόνο αυτού του πλούσιου και απίστευτα γοητευτικού υλικού. Ειδικοί επιστήμονες, γλωσσολόγοι, λαογράφοι και φιλόλογοι, μπορούν να ασχοληθούν από τη δική τους σκοπιά με αυτό το υλικό, ανατρέχοντας στις πρωτογενείς πηγές. Εγώ απλά μεσολάβησα, με αγάπη και σεβασμό, για την πρώτη γνωριμία σας μαζί τους. Για να καθίσετε άνετα στον καναπέ σας ή στο σοφραδάκι σας, αν προτιμάτε, και να τα διαβάσετε μαζί με τα παιδιά σας, πλαισιωμένα από τη μαγική εικονογράφηση του Νικόλα Ανδρικόπουλου. Να συγκινηθείτε από τον πρόλογο του Οικουμενικού Πατριάρχη κ.κ. Βαρθολομαίου, Ιμβρίου στην καταγωγή, να μελετήσετε την ιστορία του νησιού στο ειδικό παράρτημα, να ακούσετε το τραγούδι μας με την υπέροχη ενορχήστρωση και ερμηνεία του Γιώργου Νταλάρα.

Από το 2003 και το πρώτο μου ταξίδι στην Ίμβρο πέρασαν 15 χρόνια. Αυτές τις μέρες που κυκλοφορούν εκ νέου τα «Παραμύθια της Ίμβρου» με τη φροντίδα των Εκδόσεων Σαΐτη, προσπαθώ να συνειδητοποιήσω πόσα πράγματα καταφέραμε και άλλαξαν στο νησί. Πως επαναλειτούργησαν τα σχολεία μας εκεί, ενώ κανείς εκτός από μερικούς πεισματάρηδες ονειροπόλους σαν τον Κώστα δεν το πίστευε ότι μπορεί να γίνει. Προσπαθώ να μη σκέφτομαι πόσο ευαίσθητες είναι οι μέρες που ζούμε, πόσο επισφαλή όσα με κόπο επιδιορθώσαμε και σώσαμε, οι γέφυρες επικοινωνίας και συνεργασίας που λιθαράκι το λιθαράκι χτίσαμε. Θέλω μόνο να ελπίζω ότι το Καλό και το Δίκαιο θα καταφέρουν να επικρατήσουν σε αυτήν την «όμορφη και παράξενη πατρίδα» και όχι μόνο.

Μπορείτε να συμβάλλετε κι εσείς αυτό. Δωρίζοντας το βιβλίο σε αγαπημένα σας πρόσωπα, ενισχύετε τις δράσεις του Συλλόγου Ιμβρίων, συνεισφέρετε στην ενημέρωση και ευαισθητοποίηση του κοινού για το παρόν και το μέλλον της Ίμβρου. Για έναν κόσμο όπου τα ανθρώπινα δικαιώματα δεν θα υπάρχουν μόνο στα χαρτιά.