Καθώς ξεκίνησαν οι πρώτες ψύχρες, το cocooning στον καναπέ ή στο κρεβάτι παρέα με ένα βιβλίο, φαντάζει εξαιρετική ιδέα τόσο για μεγάλους όσο και για μικρούς, που αναγκαστικά, λόγω καιρού και μικρότερης διάρκειας της ημέρας θα περιορίσουν λιγάκι τις εξορμήσεις τους σε πάρκα και παιδικές χαρές! Για να μη βαρεθούν, λοιπόν, εντός οικίας, κεντρίστε τους το ενδιαφέρον με εικόνες και λέξεις!

Ξεκινάμε τις φθινοπωρινές βιβλιοπροτάσεις μας με τα δυο καινούρια βιβλία που κυκλοφόρησαν από τις Εκδόσεις Ίκαρος. «Πώς να εκπαιδεύσετε το (μικρό) μαμούθ σας», του Quentin Gréban, ένα βιβλίο που λύνει, μέσα από 10 απλούς και περιεκτικούς κανόνες, όλες τις απορίες των παιδιών σχετικά με την εκπαίδευση ενός… μικρού κατοικιδίου ζώου και μάλιστα τα κάνει να καταλάβουν, με πολύ χιούμορ και απολαυστική εικονογράφηση, ότι πάνω κάτω οι κανόνες αυτοί είναι ίδιοι με τους κανόνες της δικής τους σωστής ανατροφής και καλής συμπεριφοράς! Όσο για τους πιο… παιχνιδάρηδες λιλιπούτειους αναγνώστες, προτείνουμε το «Παίζω και Διαβάζω με τους Πειρατές!», των Corina Fletcher & Britta Teckentrup. Τα μικρά σας σίγουρα θα διασκεδάσουν με αυτό το λαμπερό γεμάτο χρώματα βιβλίο, το οποίο, αφού διαβαστεί, ανοίγει και ο συναρπαστικός κόσμος των πειρατών ξεδιπλώνεται μπροστά τους σε ένα τρισδιάστατο παιχνίδι με φιγούρες πειρατών και θαλάσσια τέρατα για ατελείωτες περιπέτειες ανάμεσα στα κύματα! Και τα δυο βιβλία απευθύνονται σε παιδιά από 3 ετών και άνω!

Συνεχίζουμε την περιήγησή μας στις προθήκες των βιβλιοπωλείων και από πειρατές, περνάμε σε ιππότες!  Η Γιούλα Μιχαήλ έχει ετοιμάσει για τα παιδιά το μουσικό παραμύθι «Τιριμπιμπίμ ο ιππότης των χρωμάτων», σε εικονογράφηση της Ίριδας Σαμαρτζή (Εκδόσεις Διάπλαση). Στο σπίτι του Τιριμπιμπίμ επικρατεί γκριζάδα και σιωπή, απόλυτη ανία και θλίψη. Όμως εκείνος, με μοναδική παρέα του τη φαντασία και μετά από μια ανακάλυψη ενός κλειδωμένου δωματίου, αποφασίζει να τα αλλάξει όλα…
Η ιστορία, που συνοδεύεται από CD σε μουσική της κ. Μιχαήλ, υμνεί τη σημασία του ήχου και της εικόνας στην ανάπτυξη του παιδιού αλλά και των μεγάλων. Επίσης, για τα πολύ μικρά παιδάκια, προτείνουμε μια ιστορία με διασκεδαστικά στιχάκια και πανέμορφες ζωγραφιές, που βοηθά στην ομαλή μετάβαση στον παιδικό σταθμό, ενώ παράλληλα του μαθαίνει με ευχάριστο τρόπο τις ημέρες της εβδομάδας. «Από Δευτέρα ως Κυριακή», της Αθηνάς Ρεϊζάκη. (Εκδόσεις Ψυχογιός).

Τι μπορεί να συμβεί όταν ένα μικροσκοπικό ψάρι κλέβει ένα καπελάκι, που του έρχεται μια χαρά, από ένα άλλο ψάρι, πολύ μεγαλύτερό του; Ευτυχώς που το μεγάλο ψάρι κοιμόταν στα «βαθιά» και δεν τον πήρε είδηση. Ευτυχώς που ο κάβουρας που τον είδε δεν θα το πει σε κανέναν. Ευτυχώς που πρόλαβε και κρύφτηκε. Και να, όμως, που κάτι πήγε στραβά! Μια σαρκαστική ιστορία με τίτλο «Αυτό δεν είναι το καπέλο μου» έρχεται από τον δημιουργό του «Θέλω πίσω το καπέλο μου» Τζον Κλάσεν, που απέσπασε το βραβείο καλύτερου εικονογραφημένου βιβλίου 2011 των New York Times. Σε μετάφραση του Γιώργου Κουραβέλου και εικονογράφηση του συγγραφέα, ένα ακόμα εξαιρετικό βιβλίο των Εκδόσεων Κόκκινο, θα συντροφεύσει τους μικρούς αναγνώστες, από 4 ετών, που θα αρχίζουν να στοχάζονται πάνω στη φύση, στο «έγκλημα» και στην «τιμωρία».

Σε αυτές τις ηλικίες, τα παιδιά αρχίζουν σιγά σιγά να έχουν και άλλου είδους υπαρξιακούς στοχασμούς. Για αυτούς, λοιπόν, τους προβληματισμένους αναγνώστες, που έχουν πλέον  απορίες σχετικά με το πώς ήρθαν στη ζωή, προτείνουμε το «Ήμουν κι εγώ μέσα στην κοιλιά σου, μαμά;», της Ντάγκμαρ Γκάισλερ (Εικονογράφηση: Δομινίκη Σάνδη, Εκδόσεις Ψυχογιός). Ένα μικρό κορίτσι, γνωρίζοντας μια έγκυο φίλη της μητέρας της, αρχίζει να ρωτά… Και η μαμά τής απαντά. Πρόκειται για μια ιστορία με όμορφες ζωγραφιές, που θα βοηθήσει τα παιδάκια να καταλάβουν πώς έρχονται στον κόσμο.

Άλλο ένα βιβλίο που ξεχωρίσαμε, φέρνει τα παιδιά σε επαφή με την τέχνη και πιο συγκεκριμένα με τη ζωγραφική. Πρόκειται για «Το ταξίδι της κόκκινης ομπρέλας», της Ελπίδας Μηναδάκη (Εκδόσεις Κέδρος). Μια κόκκινη ομπρέλα, ξεχασμένη από τον κάτοχό της στην ομπρελοθήκη της Πινακοθήκης Ουφίτσι, ανακαλύπτει τη μαγεία των πιο διάσημων έργων ζωγραφικής στον κόσμο. Γνωρίζει από κοντά την Αφροδίτη, την Ώρα, τους Ανέμους, μαθαίνει για το ζωγράφο Σάντρο Μποτιτσέλι, τη Σιμονέτα, τον Τζουλιάνο, και αποφασίζει να κάνει μια πολύ παράξενη… μετακόμιση. Να ζήσει μέσα στο διάσημο πίνακα Η γέννηση της Αφροδίτης του Μποτιτσέλι! Θα τα καταφέρει ή δεν θα τις επιτραπεί να αλλοιώσει το έργο τέχνης; Η απάντηση, στις σελίδες του βιβλίου.

Παραμένοντας σε βιβλία που μυούν τα παιδιά στην τέχνη, προτείνουμε ένα που μπορεί να βοηθήσει τα παιδιά να κατανοήσουν τα ανθρώπινα συναισθήματα και παράλληλα να τα φέρει σε μια πρώτη επαφή με την κυκλαδική τέχνη. Όσο κι αν ακούγεται δύσκολο, το κατάφερε με μεγάλη επιτυχία η έμπειρη νηπιαγωγός Ελένη Γερουλάνου, μέσα από το βιβλίο της «Ο Νικηφόρος ανακαλύπτει τα συναισθήματα, με οδηγό τα κυκλαδικά ειδώλια», που κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Πατάκη, σε εικονογράφηση του αρχιτέκτονα Φίλιππου Φωτιάδη. Μια μέρα, στο Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης καταφτάνει και τρυπώνει ένας απρόσμενος φτερωτός επισκέπτης, που αρχίζει να εξερευνά τα εκθέματα και, με έναν ιδιαίτερο τρόπο, διαταράσσει την ησυχία τους και ξυπνά τα ακούνητα, αμίλητα, αγέλαστα αγαλματάκια, που αρχίζουν πλέον εκφράζουν τα συναισθήματα τους.

Ένα συναίσθημα είναι και ο φόβος. Αλήθεια, υπάρχει παιδί που να μη φοβάται; Ναι, ο Νικόλας, παιδί ατρόμητο! Αν ήταν πυροσβέστης δε θα φοβόταν να ανέβει στον πιο ψηλό όροφο για να σώσει κάποιον από τη φωτιά κι αν ήταν εξερευνητής δε θα φοβόταν να κατασκηνώσει στη μέση της πιο σκοτεινής και επικίνδυνης ζούγκλας. Η αλήθεια είναι όμως πως κάτι φοβάται… Μπαμπά φοβάμαι πολύ το σκοτάδι, λέει ένα βράδυ στο μπαμπά του, κι εκείνος κάθεται δίπλα του και του απαντά χαμογελαστός… Μα αυτό είναι τέλειο! Είναι γνωστό σε όλους ότι τα παιδιά φοβούνται. Όμως, αν δούμε τους φόβους τους ανάποδα,  ίσως και να μπορούμε να τα βοηθήσουμε να τους αντιμετωπίσουν και γιατί όχι και να τους ξεπεράσουν. Οι Εκδόσεις Μίνωας εγκανιάζουν τη σειρά «Οι φόβοι των μικρών από την ανάποδη» με το βιβλίο του μοναδικού Αντώνη Παπαθεοδούλου «Το σκοτάδι φοβάται τον Νικόλα», σε… ατρόμητη εικονογράφηση Γιώργου Σγουρού και επιστημονική επιμέλεια της ψυχολόγου-ψυχοθεραπεύτριας Φιλιώς Τσουκαλά. Το αποτέλεσμα αυτής της συνεργασίας; Εξαιρετικό!

Και από το φόβο, στη ζήλια! Το «Ένα δώρο για τον Τζελόζο», της Βάσιας Τζανακάρη (Εκδόσεις Μεταίχμιο), για παιδιά από 7 χρονών και άνω, είναι η ιστορία μιας γάτας. Κι αν αναρωτηθείτε «Άλλο ένα γατί; Γιατί;», θα σας απαντήσουμε ότι επιλέγουμε αυτό το βιβλίο γιατί μιλάει για ένα γατί πολύ ξεχωριστό, πολύ καλομαθημένο, πολύ ζηλιάρικο, πολύ… γατί! Ο Τζελόζο ζει με τ’ αφεντικά του που τον έχουν μη βρέξει και μη στάξει. Και θεωρεί αυτή την ευτυχισμένη καλοπέραση αποκλειστικό του δικαίωμα, προσωπικό του ιδιωτικής χρήσης παράδεισο, δίκαιη ανταμοιβή για τον υπέροχο εαυτό του. Όποιος τολμήσει να διανοηθεί να περάσει έστω και απέξω από την επικράτειά του, ε… αυτός θα το μετανιώσει με εντελώς γατίσιο τρόπο. Ώσπου έρχεται ο Πόβερο! Και ο Τζελόζο καλείται να μοιραστεί μαζί του την υπέροχη ζωή του! Αυτήν που μέχρι πριν λίγο ήταν καταδική του! Ύστερα από λίγες αλλά συνταρακτικές, συναισθηματικά σημαντικές, αλλά ταυτόχρονα αστείες εμπειρίες, ο Τζελόζο «αλλάζει». Δηλαδή μεγαλώνει, ωριμάζει, κάνει το βήμα, βγαίνει από τον εαυτό του… και μαθαίνει να αγαπάει.

Συνεχίζουμε τις προτάσεις μας, απευθυνόμενοι πλέον σε μεγαλύτερα παιδιά, από 10 ετών και άνω, αλλά και σε μεγάλους. Ανακαλύψαμε, καταρχάς, μια μαγική περιπέτεια για την κατανόηση της επιστήμης του 21ου αιώνα, την «Πόρτα με τις τρεις κλειδαριές», της Σόνια Φερνάντεθ-Βιδάλ. (Μετάφραση: Αγαθή Δημητρούκα, Εκδόσεις Πατάκης). Ένα πρωί ο δεκατετράχρονος Νίκο Μιρ βρίσκει να αντικατοπτρίζεται στο ταβάνι του δωματίου του η παρακάτω φράση: «Αν θέλεις να σου συμβούν πράγματα διαφορετικά, σταμάτα να κάνεις το ίδιο πάντα». Έτσι αποφασίζει να μην πάρει τον συνηθισμένο δρόμο για το σχολείο, αλλά ν’ αλλάξει δρομολόγιο. Στον δρόμο του ανακαλύπτει ένα σπίτι που ποτέ δεν είχε ξαναδεί. Καθώς τον τραβάει το μυστήριο, θα μπει στο σπίτι αυτό και θα βρεθεί στον κβαντικό κόσμο, όπου, παρέα μ’ ένα ανήσυχο ξωτικό με χαλκόχρωμα μαλλιά και μια πανέμορφη κβαντική νεράιδα, θα γνωρίσει αξέχαστες εμπειρίες και τελικά θα καταφέρει να βγει από τον λαβύρινθο σώος κι αβλαβής αποκαθιστώντας την ισορροπία ανάμεσα στον κόσμο του και στο κβαντικό σύμπαν που μόλις ανακάλυψε.

Εν συνεχία, προτείνουμε το «Θαύμα» της Ρ.Τζ. Παλάθιο (Μετάφραση: Μαρίζα Ντεκάστρο, Εκδόσεις Παπαδόπουλος), ένα συγκινητικό βιβλίο για τη διαφορετικότητα που πρέπει να διαβάσουν όλα τα μεγάλα παιδιά και φυσικά όλοι εμείς οι γονείς. Για να καταλάβουμε ότι αν μπορείς να αυτοσαρκάζεσαι, αν μπορείς να συγχωρείς, αν αγαπάς τους φίλους που εσύ επιλέγεις να αγαπάς, αν βλέπεις ομορφιά εκεί που δεν την βλέπουν οι άλλοι, ε, τότε… όλα μπορούν να συμβούν. Ακόμα και ένα θαύμα! Ένα εννιάχρονο αγόρι κάνει συνηθισμένα πράγματα, τρώει παγωτό, κάνει ποδήλατο, παίζει μπάλα, έχει Xbox και μέσα του νιώθει συνηθισμένο. Ξέρει όμως πως τα συνηθισμένα παιδιά δεν τα κοιτάζουν παράξενα μόλις εμφανιστούν κάπου… ξέρει πως τα συνηθισμένα παιδιά δεν κάνουν τα άλλα παιδιά να φεύγουν φωνάζοντας από την παιδική χαρά. Ο Όγκι είναι παραμορφωμένος εξαιτίας ενός σπάνιου συνδρόμου. Και για πρώτη φορά θα πάει στο σχολείο, μετά από χρόνια εκπαίδευσης κατ’ οίκον και 27 εγχειρίσεις. Η ιστορία του μας κοινοποιείται μέσα από τη δική του οπτική, αλλά και αυτή της αδελφής του και των γονιών του και των φίλων του. Και έχει να μας πει πολλά…

Κρατήσαμε για το τέλος προτάσεις αποκλειστικά για μεγάλους, που όμως έχουν άμεση σχέση με τα παιδιά. Ξεκινάμε από το βιβλίο της Ελένης Γαρυφαλάκη «Πολλαπλή νοημοσύνη», που κυκλοφόρησε πρόσφατα από τις Εκδόσεις Διόπτρα. Η νοημοσύνη κάθε ανθρώπου είναι τόσο μοναδική όσο και ένα δακτυλικό αποτύπωμα, κάτι που αποδεικνύουν οι καθημερινές ιστορίες των ανθρώπων γύρω μας.  Σκεφτόμαστε με ήχους, με χρώματα, με λέξεις, με κίνηση, με αριθμούς, με ενσυναίσθηση. Σκεφτόμαστε συνθετικά. Σκεφτόμαστε δημιουργικά, σκεφτόμαστε διαφορετικά. Με τη θεωρία της Πολλαπλής Νοημοσύνης, οι γονείς και οι εκπαιδευτικοί έχουν ένα πολύ δυνατό εργαλείο στα χέρια τους προκειμένου να αξιοποιήσουν τις δεξιότητες, τις ικανότητες, τις κλίσεις και τα κρυφά ταλέντα των παιδιών τους. Πέρα από αυτό, όμως, έχουν κι έναν θαυμάσιο τρόπο για να ανακαλύψουν σημαντικές πτυχές του εαυτού τους.

Όλοι γνωρίζετε την Άλκη Ζέη. Πιθανότατα ως παιδιά μεγαλώσατε με τα βιβλία της και μακάρι να κληροδοτήσετε το έργο της και στα παιδιά σας. Η σπουδαία συγγραφέας, στο βιβλίο της «Με μολύβι φάμπερ νούμερο 2» (Εκδόσεις Μεταίχμιο) αφηγείται σε πρώτο πρόσωπο και με τρόπο μυθιστορηματικό την ιστορία των παιδικών και νεανικών της χρόνων, που ξεδιπλώνεται από τη Σάμο ως την Αθήνα, από τη δικτατορία του Μεταξά και τα Δεκεμβριανά, έως το 1945, τη μέρα του γάμου της με τον Γιώργο Σεβαστίκογλου, δίνοντάς μας μια σπαρταριστή πινακοθήκη ανθρώπων που έμελλε να σφραγίσουν τη μεταπολεμική Ελλάδα: τη Διδώ Σωτηρίου, τον Κουν, τον Γκάτσο, τον Εμπειρίκο,  τη Ζωρζ Σαρή, τη Μελίνα, τον Πλωρίτη, τον Μποστ, τον Κώστα Αξελό, τον Μίμη Δεσποτίδη και τόσους άλλους. Η συναρπαστική της αφήγηση διανθίζεται από πλούσιο φωτογραφικό υλικό.

Κλείνουμε με ένα βιβλίο για τις μαμάδες που έγιναν γιαγιάδες, για τα παιδιά που θέλουν να περνούν χρόνο με τις γιαγιάδες τους και για κείνα που απέκτησαν δικά τους παιδιά και θυμούνται τις γιαγιάδες τους.  «Μόνο η γιαγιά ξέρει πώς να κάνει μια βαρετή ντοματόσουπα ενδιαφέρουσα, πώς να διώχνει τους εφιάλτες, πώς να μιλάει στα λουλούδια, να νανουρίζει από το τηλέφωνο και να φτιάχνει σημαίες ενός δικού μας κόσμου. Σε κάθε γιορτή, χειμώνα, άνοιξη, καλοκαίρι και φθινόπωρο, τα σαββατοκύριακα και τις καθημερινές, η γιαγιά μου έχει και κάτι καινούριο να κάνουμε. Γινόμαστε μάγειρες, ζαχαροπλάστες, και έχουμε κάθε μέρα γενέθλια. Μαζί της δεν βαριέμαι ποτέ.» Η Χαρά Μαραντίδου έγραψε το λεύκωμα «Η Τέχνη του να είσαι γιαγιά» (Πάπυρος Εκδοτική), βάζοντας πολλές ωραίες εικόνες μαζί, μπόλικες φανταστικές ιδέες, μια γιαγιά που αποκαλύπτει τα μυστικά της τέχνης της κι ένα παιδάκι που γράφει στο ημερολόγιό του ό,τι κάνει με τη γιαγιά του.

Καλή ανάγνωση και αυτό το μήνα!