Στα 94 χρόνια της, η Άλκη Ζέη μάς συστήνει Ένα παιδί από το πουθενά. Το νέο μυθιστόρημά της για παιδιά μόλις κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Μεταίχμιο. Είχα τη χαρά να το διαβάσω λίγες μέρες πριν τυπωθεί, αλλά το ξαναδιάβασα αμέσως μόλις ήρθε στα χέρια μου και ως δεμένο βιβλίο. Μπορώ να πω ότι εντυπωσιάστηκα. Όχι γιατί αμφέβαλλα ποτέ για τη συγγραφική δεινότητα της Ζέη, αλλά διότι μου φαίνεται σχεδόν απίστευτο ένας άνθρωπος που έχει γεννηθεί το 1925, σχεδόν έναν αιώνα πριν να μπορεί να αφουγκραστεί με τόση οξυδέρκεια τη ζωή ενός δεκάχρονου παιδιού το 2019.
Το βιβλίο είναι σε πρωτοπρόσωπη αφήγηση. Μας μιλά ο Ίκαρος Λαμπρίδης, ένας “μικρός πρίγκιπας” του αιώνα μας, ένα παιδί που μοιάζει να έχει έρθει από το πουθενά, μια και ο πατέρας του σκοτώθηκε σε αεροπορικό δυστύχημα -ήταν πιλότος- ανήμερα των δεύτερων γενεθλίων του γιου του κι αμέσως μετά η μητέρα του, για την οποία δεν ξέρει σχεδόν τίποτα, υποθέτει μόνο ότι ήταν/είναι Ρουμάνα, εξαφανίστηκε αφήνοντάς τον στην όχι και τόσο τρυφερή αγκαλιά της μεγάλης, ετεροθαλούς αδελφής του πατέρα του, της Ελένης-Ιοκάστης Καποδίστρια.
Η θεία μεγαλώνει τον μικρό στο σπίτι τους στο Παγκράτι, χωρίς να μπορεί να του παράσχει αγάπη. Όπως φαίνεται μέσα από τις σελίδες του βιβλίου, κουβαλάει κι εκείνη ένα σκληρό παρελθόν και δεν ξέρει τι να κάνει με το παιδί. Δεν του μιλάει ΠΟΤΕ για τους γονείς του, κι ο Ίκαρος ό,τι έχει μάθει είναι κρυφακούγοντας την Ελένη-Ιοκάστη όταν παίζει μπιρίμπα με τις συνταξιούχες φίλες της και αναπολούν το αντιστασιακό τους παρελθόν κατά τη διάρκεια της Χούντας και την εξέγερση του Πολυτεχνείου. Όλη της την αγάπη, η θεία τη βγάζει σε έναν παπαγάλο, το Αγόρι, που ο ήρωάς μας αντιπαθεί σφόδρα, γιατί αισθάνεται πως του “κλέβει” την προσοχή που θεωρητικά τουλάχιστον δικαιούται.
Κι έτσι μεγαλώνει ο Ίκαρος, δακτυλοδεικτούμενος στο σχολείο, χωρίς να πηγαίνει σε πάρτι, χωρίς να μαθαίνει αγγλικά, χωρίς εξωσχολικές δραστηριότητες, χωρίς βασικές γνώσεις, χωρίς στοργή, ένα παιδί από το πουθενά. Πάει πια στην πέμπτη δημοτικού. Έχει μια μόνο φίλη, την Ξένια. Όμως, ξαφνικά τα πάντα αλλάζουν. Αποκτά έναν νέο φίλο στην ηλικία του. Μαθαίνει ποιος είναι ο Τζο Νέσμπο. Ανακαλύπτει το παρκούρ. Γνωρίζει τον θείο της Ξένιας. Αποκτά έναν δικό του “θείο”. Ο γυμναστής του του προτείνει μια εκδρομή. Χωρίς να το καταλάβει, στήνεται γύρω του το υποστηρικτικό περιβάλλον που του έλειπε χρόνια και βρίσκεται να αντιμετωπίζει με επιτυχία το bullying, να εξασφαλίζει σπίτι σε έναν άστεγο, να πηγαίνει διακοπές κάπου εκτός από την Ανάβυσσο, να κυλιέται αγκαλιά με έναν σκύλο, να αγοράζει καινούργια παπούτσια, λίγο πιο μοντέρνα, να βλέπει ότι υπάρχουν ηλικιωμένοι που δεν έχουν κανένα στερεοτυπικό χαρακτηριστικό, να μαθαίνει μπάσκετ, να τραγουδάει, να πρωταγωνιστεί σε ταινία, να αποκτά κουλ παρατσούκλι, να κάνει κολλητό του έναν μετανάστη, να ψωνίζει κατσαρόλες στη Σπάρτη, να κάνει έναν παπαγάλο να ζηλέψει, να εξημερώνει ακόμα και την Ελένη-Ιοκάστη. Να δίνει ελπίδα σε όλους μας ότι ένας καλύτερος κόσμος, χωρίς διακρίσεις, χωρίς ρατσισμό, με παιδιά ελεύθερα από προκαταλήψεις και ενήλικες ανοιχτόμυαλους είναι τελικά εφικτός.
Η Άλκη Ζέη γράφει με τη φωνή ενός παιδιού, χωρίς αυτοβιογραφικά στοιχεία αυτή τη φορά, αφηγείται την περιπέτεια του να μεγαλώνεις σήμερα και μας κάνει να πιστέψουμε ότι τελικά ο κόσμος ίσως και να μπορεί να εξημερωθεί. Διαβάστε αυτό το βιβλίο, που απευθύνεται σε παιδιά από 10 ετών (αν και η κόρη μου, 9 ετών το διάβασε σε μια μέρα). Θα κάνει και εσάς και τα παιδιά σας πολύ καλύτερους ανθρώπους. Άλλωστε, η Άλκη Ζέη μπορεί να γράφει κυρίως για παιδιά, όμως απευθύνεται και στους ενήλικες, χωρίς διδακτισμό αλλά με τη διάθεση προβληματίσει πάνω σε πλήθος διαχρονικών αξιών και σύγχρονων θεμάτων, με εξαιρετική λογοτεχνικότητα, καλοδουλεμένη πλοκή και φυσικά με το απαραίτητο χιούμορ.
Και να θυμάστε ότι υπάρχουν δεκάχρονα που βγάζουν σουγιάδες, ότι κι ο θύτης θέλει βοήθεια, ότι ένας μπάτσος μπορεί να κλάψει, ότι ένας άστεγος μέχρι πρόσφατα ήταν ένας “κανονικός” άνθρωπος, όπως εσείς, ότι υπάρχουν Άνθρωποι που παραχωρούν τα ξενοίκιαστα σπίτια τους σε κάποιον που χρειάζεται ένα κεραμίδι πάνω από το κεφάλι του, ότι υπάρχουν εκπαιδευτικοί που νοιάζονται ουσιαστικά για τα παιδιά, ότι οι παππούδες και οι γιαγιάδες μπορεί να είναι Ροκ, ότι οι Σύροι μετανάστες μπορεί να είναι πλούσιοι, ότι όλα τα παιδιά, ανεξαρτήτως καταγωγής, έχουν δικαίωμα στη μόρφωση εντός σχολικού περιβάλλοντος και ότι οφείλουμε να τα προστατέψουμε απέναντι στα ρατσιστικά ξεσπάσματα των “ελληναράδων” γονιών· να θυμάστε τέλος ότι όταν ένα παιδί από το πουθενά καταφέρει να βρει τη θέση του μέσα στον σκληρό, σύγχρονο κόσμο μας, τότε ο κόσμος αυτός ξαφνικά ομορφαίνει, έστω και λιγάκι. Καλή ανάγνωση.
Το Megaron Plus και οι εκδόσεις ΜΕΤΑΙΧΜΙΟ προσκαλούν τους φίλους τους, την Τρίτη 3 Δεκεμβρίου 2019 στις 7 μ.μ., σε μια βραδιά αφιερωμένη στην Άλκη Ζέη, την αγαπημένη συγγραφέα μικρών και μεγάλων, με αφορμή την κυκλοφορία του βιβλίου «Ένα παιδί από το πουθενά». Στην εκδήλωση «Ο μεγάλος περίπατος της Άλκης» θα μιλήσουν: η βυζαντινολόγος-ακαδημαϊκός Ελένη Γλύκατζη-Αρβελέρ, η συγγραφέας Αγγελική Δαρλάση, ο σκηνοθέτης Βασίλης Παπαβασιλείου, ο ποιητής Τίτος Πατρίκιος, η καθηγήτρια στο Παιδαγωγικό Τμήμα του Πανεπιστημίου Αθηνών Βίκυ Πάτσιου, ο δημοσιογράφος Παύλος Τσίμας και η εκπαιδευτικός-συγγραφέας Αντιόπη Φραντζή. Αποσπάσματα από το νέο βιβλίο της Άλκης Ζέη θα διαβάσουν οι μαθητές Κωνσταντής Αλεξόπουλος, Χρύση Ζούλα και Βασιλική Ρεμούνδου. Η είσοδος είναι ελεύθερη με δελτία προτεραιότητας. Η διανομή των δελτίων αρχίζει στις 5:30 μ.μ. Δείτε περισσότερα εδώ.
Δείτε όλα τα βιβλία της Άλκης Ζέη από τις εκδόσεις Μεταίχμιο εδώ.
