«Η πρώτη αγάπη δεν ξεχνιέται», έλεγαν οι παλιοί. Όμως δεν μας διευκρίνιζαν ποια ακριβώς όριζαν ως πρώτη αγάπη… Τα πρώτα ερωτικά σκιρτήματα των παιδιών, που νιώθαμε όλοι όταν βλέπαμε τον συμμαθητή ή τη συμμαθήτρια που… «αγαπούσαμε» ή αυτόν που έκανε την καρδιά μας να χτυπά πιο δυνατά και πιο… συνειδητοποιημένα στα 14; Πείτε με ρομαντική, αλλά ψηφίζω το πρώτο. Το πιο… πλατωνικό, σε πείσμα των πονηρών εποχών που διανύουμε, με τα social media να αντικαθιστούν ακόμα και το φλερτ των δεκατετράχρονων. Και το κατάλαβα όταν πριν από λίγες ημέρες ανακάλυψα κάποιες φωτογραφίες σε ένα παλιό συρτάρι στο πατρικό μου σπίτι. Εγώ πέντε χρονών… με τον «αγαπημένο» μου Κώστα, την πρώτη μου αγάπη από τον παιδικό σταθμό, ένα ξανθόμαλλο αγόρι με γαλάζια μάτια, που μαζί πρωταγωνιστούσαμε στη χριστουγεννιάτικη γιορτή του σχολείου, ντυμένοι αγγελάκια χέρι-χέρι. Σε άλλη, η μαμά μου μας είχε απαθανατίσει να δίνουμε λουλούδια στον τότε δήμαρχο Αθηναίων, όταν είχε έρθει να επιθεωρήσει τον παιδικό σταθμό.

Λίγους μήνες μετά, η θητεία μας στον παιδικό σταθμό τελείωνε και ο Κώστας μετακόμισε. Αρκετά χρόνια μετά, μέσω ενός κοινού γνωστού μας, τον βρήκα εντελώς τυχαία, διδάκτορα σε πανεπιστήμιο της Αγγλίας, να πηγαινοέρχεται Ελλάδα και να θυμάται αρκετά από τα… κατορθώματά μας. Επιστρέφοντας στο σπίτι μετά τη συνάντησή μας, σκεφτόμουν με κατήφεια ότι η δική μου κόρη μάλλον δεν θα έχει τα ίδια βιώματα. Πώς μπορούμε σήμερα να ορίσουμε την πρώτη αγάπη των δικών μας παιδιών, που προτού ξεκινήσουν καλά καλά το σχολείο έχουν ήδη διδαχθεί από την τηλεόραση το πώς είναι οι σχέσεις ανάμεσα στα δύο φύλα;

Άκουγα τις προάλλες τη φίλη μου τη Βάλια να μιλά για το πρώτο ερωτικό σκίρτημα της 7χρονης κόρης της, που γύρισε από το σχολείο και της ανακοίνωσε ότι «εγώ τον Αλέξανδρο, μαμά, τον αγαπάω και θέλω να τον παντρευτώ, όπως εσύ τον μπαμπά, και να γίνω μαμά». «Σοκαρίστηκα» μου είπε. Δεν περίμενα ότι θα ήταν κάτι τόσο… άμεσο, ότι θα το… προχωρούσε τόσο πολύ σαν εξέλιξη στο μυαλό της. Πώς αντέδρασε η Βάλια; Χαμογέλασε και το ανακοίνωσε με τη σειρά της στη «συμπεθέρα», τη μαμά του Αλέξανδρου, λίγες ημέρες αργότερα όταν βρέθηκαν σε κάποιο παιδικό πάρτι. Δεν το ξανασυζήτησε.

Ούτε η Βάσω, μητέρα της εξάχρονης Ελένης, αντέδρασε ψύχραιμα, η κόρη της, εκτός από την ανάγνωση και την ορθογραφία, είχε να αντιμετωπίσει και τον «έρωτά» της για τον συνομήλικό της Κυριάκο και ένα ιδιαίτερο… τρίγωνο μέσα στην τάξη: εκείνη, ο Κυριάκος και η άλλη συμμαθήτριά της, που επίσης τον ήθελε… Στα κάγκελα η μαμά Βάσω, όταν της είπε η δασκάλα ότι έχουν γίνει το θέμα συζήτησης της τάξης. Η ίδια, πάντως, προσπάθησε να μη δείξει την αναστάτωσή της που η κόρη της, αντί να εξερευνά τον κόσμο του σχολείου, προτιμούσε να περνά την ώρα της σκεπτόμενη τον Κυριάκο. Και, ναι, από τόσο μικρή ηλικία.

Όπως μας ενημερώνει, πάντως, η ψυχολόγος – παιδοψυχολόγος Αντιγόνη Γινοπούλου, «ήδη από την ηλικία του νηπιαγωγείου, εκεί γύρω στα 4-5, χρόνια είναι που αρχίζουν να εκδηλώνονται τα πρώτα ερωτικά σκιρτήματα των παιδιών, τόσο στα αγόρια όσο και στα κορίτσια. Πιο «κλειστά» τα αγόρια στο συγκεκριμένο ζήτημα, πιο εξωστρεφή τα κορίτσια, ήδη από αυτές τις ηλικίες αρχίζουν να συνειδητοποιούν στο μυαλό τους ότι μπορεί να υπάρχουν και κάποια παιδιά που απολαμβάνουν περισσότερο την παρέα τους απ’ όσο άλλα. Θέλουν να παίζουν μαζί, να ανταλλάσσουν πράγματα, να ζουν κοινές εμπειρίες».

Σύμφωνα με την κ. Γινοπούλου, στην ουσία το νηπιαγωγείο είναι η πρώτη διευρυμένη κοινωνία που το παιδί είναι ελεύθερο, σχεδόν ανεξάρτητο, να γνωρίσει άλλα παιδάκια, κάποια από τα οποία θα συμπαθήσει περισσότερο. Έστω λοιπόν ότι ένα παιδάκι μάς εξομολογείται ότι «αγαπάει» ένα άλλο. Πώς αντιδρούμε;

«Φυσιολογικά, χωρίς εξάρσεις, χωρίς μητρικές ή πατρικές κορόνες, καθώς πρόκειται και για μια σχεδόν συνηθισμένη κατάσταση σε αυτές τις ηλικίες. Είναι σημαντικό το παιδί να νιώσει ότι δεν το κοροϊδεύουμε γι’ αυτό που μας λέει. Αντίθετα, προσπαθούμε, χωρίς να το πιέζουμε, να αντλήσουμε όσο το δυνατόν περισσότερες πληροφορίες, να γίνουμε για λίγο το ‘‘φιλαράκι του’’, να σταθούμε κοντά του σε αυτήν τη ‘‘δική του στιγμή’’ ανεξαρτησίας, όπου βρίσκεται με τον δικό του τρόπο στον κόσμο των μεγάλων. Μια συνηθισμένη αντίδραση γονιών, ειδικά των μπαμπάδων, μπορεί να είναι βέβαια και η… περηφάνια, το γεγονός ότι ο γιος τους –στα κορίτσια μάλλον ακόμα επικρατεί μια πιο… συγκρατημένη στάση‒ ξεχώρισε ένα άλλο κοριτσάκι και το έβαλε στην καρδιά του. Πολλοί στο οικογενειακό περιβάλλον, επίσης, είναι πιθανόν, αν το μάθουν από τη μαμά ‒η οποία συνήθως είναι και η ‘‘μυστικοσύμβουλος’’ των παιδιών σε αυτήν την ηλικία‒ να αρχίζουν να το… διατυμπανίζουν δεξιά και αριστερά, σαν μια πληροφορία-τρόπαιο, σαν μια είδηση που με έναν τρόπο αλλάζει τη ζωή του μικρού. Μα να μην το μάθει ο παππούς, η γιαγιά, ο θείος, η θεία και πάει λέγοντας; Όχι, να μην το μάθουν και να γιατί: Είναι μεγάλο λάθος το να ‘‘δημοσιοποιούμε’’ μια τέτοια πληροφορία ως κάτι ‘‘νόστιμο’’ ή ‘‘αστείο’’», επισημαίνει η κ. Γινοπούλου.

Πρέπει οι γονείς να δείξουν ότι σέβονται την προσωπικότητά του παιδιού, ότι στέκονται δίπλα του και ότι διαχειρίζονται με σύνεση και διακριτικότητα αυτό που τους εξομολογείται. «Για εκείνο είναι ιδιαίτερα σημαντικό οι γονείς να είναι στην προκειμένη περίπτωση δίπλα του γιατί στον δικό του κόσμο κάτι τέτοιο μεγεθύνεται ακόμα πιο πολύ από μια αισθηματική σχέση που μπορεί να συμβαίνει στον κόσμο των μεγάλων. Θα είναι κάτι σαν το ‘‘δικό τους μυστικό’’, κάτι που το μοιράζεται μόνο με εκείνους και θέλει να παραμείνει μεταξύ τους».

Και μιας και αναφερθήκαμε στον κόσμο των μικρών που μπορεί, σε αυτήν την περίπτωση να… προσομοιάζει έστω και λίγο στων μεγάλων, να τονίσουμε ότι η απόρριψη σε αυτές τις μικρές ηλικίες είναι και αυτή ένα ενδεχόμενο. Μπορεί στα δικά μας τα μάτια το κοριτσάκι μας να είναι το τέλειο, το κουκλάκι το ζωγραφιστό, αλλά για τον Φιλιππάκο από το διπλανό θρανίο να παραμένει… παγερά αδιάφορο. Και ξέρετε τι μπορεί να γίνει όταν αδιαφορούν τα παιδιά…. Τι γίνεται λοιπόν αν ισχύσει αυτό το ενδεχόμενο; «Και πάλι είμαστε δίπλα του, χωρίς να το αποπάρουμε, χωρίς να το κοροϊδέψουμε ή να του δημιουργήσουμε ενοχές που ‘‘το άλλο κοριτσάκι ή αγοράκι δεν το… θέλει’’. Αντίθετα, προσπαθούμε να του εξηγήσουμε ότι και αυτή η πιθανότητα είναι μέσα στο παιχνίδι» τονίζει η κ. Γινοπούλου.

Γιατί και τα πρώτα ερωτικά σκιρτήματα των παιδιών είναι λίγο όπως η πραγματική ζωή των μεγάλων: όταν διαθέτουμε τον καλύτερο εαυτό μας και περιμένουμε και από αυτόν που θέλουμε ερωτικά να κάνει το ίδιο.