Διακοπές, χαλάρωση, βουτιές, παραλιακά ταβερνάκια και ξαφνικά: ναυτία, εμετοί, πονοκέφαλοι, πόνοι στην κοιλιά και διάφορα άλλα καθόλου απολαυστικά. Οι τροφικές δηλητηριάσεις είναι από τα πιο συχνά «απρόοπτα» των καλοκαιρινών διακοπών και δεν ξεχωρίζουν μικρούς και μεγάλους.

Εκδηλώνονται όταν τοξικές ουσίες εισχωρήσουν στον ανθρώπινο οργανισμό διά της τροφής. Οι ουσίες αυτές μπορεί να βρίσκονται είτε εκ φύσεως στο τρόφιμο, όπως συμβαίνει με ορισμένα ήδη μανιταριών, ή να έχουν παραχθεί από μικροοργανισμούς, οι οποίοι προϋπήρχαν στο τρόφιμο και λόγω, συνήθως, της κακής συντήρησής του και των υψηλών καλοκαιρινών θερμοκρασιών αναπτύχθηκαν σε μεγάλο βαθμό. Οι μικροοργανισμοί που ευθύνονται για το μεγαλύτερο μέρος των τροφικών δηλητηριάσεων είναι ο σταφυλόκοκκος, η σαλμονέλα, το εντεροβακτήριο, το κλωστρίδιο και η λιστέρια. Τα συμπτώματα στις τροφικές δηλητηριάσεις συνήθως εκδηλώνονται 2 με 6 ώρες μετά την κατανάλωση της «ύποπτης» τροφής ενώ πιο σπάνια μπορεί να εκδηλωθούν μόλις μισή ώρα μετά ή ακόμη μπορεί να μεσολαβήσουν και εβδομάδες μέχρι την εκδήλωση των συμπτωμάτων. Στα συνήθη συμπτώματα με τα οποία εκδηλώνονται οι τροφικές δηλητηριάσεις περιλαμβάνονται πυρετός, κεφαλαλγία, μυαλγίες, έντονη εφίδρωση, κοιλιακός πόνος, ναυτία, έμετοι, ανορεξία και διάρροιες.

Η ένταση των συμπτωμάτων εξαρτάται τόσο από το είδος της τοξίνης ή του μικροοργανισμού όσο και από την ποσότητα που καταναλώσαμε. Τις περισσότερες φορές τα συμπτώματα στις τροφικές δηλητηριάσεις διαρκούν ένα με δύο 24ωρα, έπειτα ο οργανισμός αναρρώνει χωρίς να υπάρξει ανάγκη ιατρικής περίθαλψης. Ωστόσο, σε περιπτώσεις που εμφανίζεται για πάνω από δύο ημέρες σοβαρή διάρροια, επανειλημμένοι έμετοι, πολύ υψηλός πυρετός και επίμονος κοιλιακός πόνος σε συνδυασμό με αίμα στα κόπρανα απαιτείται άμεση ιατρική επέμβαση.

Υπομονή
Οι περισσότερες τροφικές δηλητηριάσεις δεν απαιτούν ειδική θεραπεία καθώς δεν παρουσιάζουν σοβαρές επιπλοκές. Ωστόσο κατά τη διάρκεια της ανάρρωσης, καθοριστικής σημασίας είναι η επαρκής «ενυδάτωση» του οργανισμού με υγρά που περιέχουν ηλεκτρολύτες και λίγη γλυκόζη. Στην κατηγορία αυτήν ανήκουν τα διάφορα αφεψήματα (χαμομήλι, τσάι) με λίγη ζάχαρη καθώς και οι χλιαρές σούπες, κατά προτίμηση ζωμοί χωρίς λαχανικά. Τις πρώτες ημέρες μετά την εκδήλωση μιας τροφικής δηλητηρίασης πρέπει να ακολουθούμε πολύ προσεγμένη διατροφή, με μικρά συχνά γεύματα και τρόφιμα που δεν ερεθίζουν τον γαστρεντερικό βλεννογόνο, καθώς στην αντίθετη περίπτωση υπάρχει κίνδυνος να επιδεινωθούν τα συμπτώματα. Για να μην παραταθούν τα συμπτώματα από τις τροφικές δηλητηριάσεις προτιμάμε τροφές εύπεπτες, που δεν περιέχουν φυτικές ίνες. Σε αυτήν την κατηγορία ανήκουν ο λαπάς, η πατάτα, ο φιδές, η φρυγανιά με λίγο τυρί άπαχο, οι σούπες με ρύζι και ο πουρές πατάτας, αρκεί να είναι φτιαγμένος με γάλα με λίγα λιπαρά και χωρίς βούτυρο, γιατί τα λίπη είναι δύσπεπτα. Επίσης, τις πρώτες ημέρες μετά από τροφικές δηλητηριάσεις, αλλά και μέχρι να αναρρώσουμε πλήρως αποφεύγουμε το γάλα, το γιαούρτι, τα δημητριακά ολικής άλεσης, τα ωμά λαχανικά και τα φρέσκα φρούτα.

Προσοχή
Οι βασικές οδηγίες του Κέντρου Προστασίας Καταναλωτών για τους ταξιδιώτες που τρώνε εκτός σπιτιού είναι να αποφεύγουν φαγητά με ασυνήθιστο χρώμα, μυρωδιά και γεύση καθώς και λαχανικά που φαίνονται ότι δεν έχουν πλυθεί καλά. Επίσης πολύ σημαντικό είναι να ζητούν τα κρέατα, τα πουλερικά και ψάρια να είναι καλοψημένα και να προτιμούν φαγητά πρόσφατης παρασκευής ή φαγητά που παρασκευάζονται την ώρα της παραγγελίας. Και η βασική συμβουλή προς τους ταξιδιώτες του καλοκαιριού είναι να μην αγοράζουν χυμούς και νερά που είναι εκτεθειμένα στον ήλιο, είτε τα ίδια είτε τα ψυγεία στα οποία είναι αποθηκευμένα. Επίσης, τα ταξίδια που κάνουμε κατά τις καλοκαιρινές μας διακοπές συχνά καταλήγουν σε τροφικές δηλητηριάσεις δεδομένου ότι είτε εμείς οι ίδιοι δεν τηρούμε τους κανόνες υγιεινής (συχνό πλύσιμο των χεριών) είτε οι συχνές μετακινήσεις δεν μας επιτρέπουν να γνωρίζουμε την ποιότητα των υπηρεσιών που μας παρέχονται από τα σημεία πώλησης τροφίμων, ιδιαίτερα σε ξένα κράτη.

Και κουνουπιέρα
Στα απαραίτητα αξεσουάρ του καλοκαιριού συμπεριλαμβάνονται τα εντομοαπωθητικά που αποτελούν σύμμαχο στην προσπάθεια αποφυγής των κουνουπιών, τα οποία μερικές φορές είναι μολυσμένα και το τσίμπημά τους μπορεί να προκαλέσει κάποια ενόχληση-αλλεργία. Σύμφωνα με το Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων, τα γενικά μέτρα προφύλαξης είναι η χρήση εντομοαπωθητικού στο δέρμα (αντενδείκνυται σε βρέφη έως την ηλικία των δύο μηνών και θηλάζουσες μητέρες), εντομοκτόνου και κουνουπιέρας ειδικά όταν αντενδείκνυται η χρήση άλλων προστατευτικών μέσων. Προστασία προσφέρουν και τα ανοιχτόχρωμα και φαρδιά ρούχα και οι ανεμιστήρες (ιδίως οροφής) που δυσχεραίνουν την προσέγγιση εντόμων. Τέλος, το καλό κούρεμα του γρασιδιού και των θάμνων πλησίον του τόπου διαμονής, οι λάμπες κίτρινου χρώματος για τον φωτισμό εξωτερικών χώρων και η εφαρμογή καλύμματος σε σημεία όπου λιμνάζει το νερό (δεξαμενές, βαρέλια υδρορροών κ.ά.) βοηθούν στο να μειωθεί η ενόχληση από τα κουνούπια.