Αν έμαθα να κολυμπάω άριστα, το χρωστάω καταρχάς στον θείο μου τον Γιώργο. Κάθε καλοκαίρι, πριν καν πάω σχολείο, οι γονείς μου με άφηναν από τις αρχές Ιουνίου στον παππού και στη γιαγιά στο εξοχικό και επέστρεφαν στα τέλη Ιουλίου για να παραθερίσουμε μαζί. Ο παππούς δεν κολυμπούσε, είχε την καρδιά του, η γιαγιά κολυμπούσε πολύ, όμως ήταν, εύλογα, φοβισμένη και δεν μπορούσε να επιτρέψει στην τετράχρονη εγγονή της κολύμπι χωρίς μπρατσάκια. Εγώ πάλι, ένιωθα το νερό να με τραβάει σαν μαγνήτης και τα μπρατσάκια να με καταπιέζουν.

Εκεί, λοιπόν, ερχόταν ο θείος Γιώργος, ο άντρας της αδελφής της γιαγιάς μου, που είχε το εξοχικό του απέναντι από εμάς και συχνά κάναμε μπάνιο παρέα και της έλεγε: «Άστο, Μαρίκα, το παιδί να κολυμπήσει…». Και μου έβγαζε τα μπρατσάκια και με κρατούσε και μου μάθαινε πώς να κουνάω χέρια και πόδια, ενώ η γιαγιά ωρυόταν και φώναζε την ατάκα που έχει μείνει ιστορική στην οικογένεια «Γιώργο, έχω ευθύνη! Το παιδί!».

Ναι, είχε ευθύνη η γιαγιά, αλλά ο θείος Γιώργος φυσικά με πρόσεχε και με έμαθε ένα πολύ βασικό πράγμα: Να μην φοβάμαι το νερό. Να το σέβομαι, να το κατακτώ βήμα βήμα, ή μάλλον απλωτή απλωτή, αλλά να μην το φοβάμαι. Είχαν κι ένα μικρό σκαφάκι ο θείος Γιώργος με τη θεία Ελένη, τον Νηρέα, και με ανέβαζαν 2-3 φορές την εβδομάδα {η καλύτερή μου} και κάναμε βόλτες στον Ευβοϊκό, χωρίς βέβαια την πανικοβλημένη γιαγιά, που παρέμενε στην ακτή ψιθυρίζοντας σαν μάντρα «Γιώργο, έχω ευθύνη! Το παιδί!». Κι από τον Νηρέα, πάντα συνοδεία του θείου Γιώργου, έμαθα να βουτώ, να πιάνω αχιβάδες και κοχύλια και πίνες (χόμπι μου μέχρι σήμερα) και να λατρεύω τα βαθιά.

Και όταν οι γονείς μου με παραλάμβαναν στα μέσα του καλοκαιριού, έβρισκαν ένα μικρό δελφίνι, που δεν πλατσούριζε με κουβαδάκια και βοτσαλάκια, αλλά κολυμπούσε και ζητούσε περισσότερο κολύμπι. Και συνέχιζαν να με ενθαρρύνουν και να κολυμπάμε παρέα στα βαθιά χωρίς φόβο, αλλά με πάθος, και έτσι πριν καν πάω σχολείο, ενώ τα περισσότερα συνομήλικά μου τσαλαβουτούσαν στα ρηχά και πάλευαν με κουλούρες και μπρατσάκια (ούτε τουβλάκια, ούτε μακαρόνια, ούτε σωσίβια, ούτε παντός είδους πολυτελές βοήθημα που θα συναντήσετε σήμερα δεν υπήρχε στις αρχές τις δεκαετίας του ‘80), εγώ το’ χα. Χωρίς ποτέ μα ποτέ να φοβηθώ.

Και το ‘χω ακόμα, θεωρώντας το υδάτινο στοιχείο ως βασικό κομμάτι του εαυτού μου, το κολύμπι επί ώρες την αγαπημένη μου δραστηριότητα, το snorkeling και τη συλλογή θησαυρών από τον βυθό σημαντικότατο μέρος της θερινής μου καθημερινότητας… Δεν θα με βρείτε ποτέ να χαζεύω σε ξαπλώστρες, πίνοντας φρέντο και μπίρες. Αντιθέτως, θα με συναντήσετε μέσα στη θάλασσα να διασκεδάζω, είτε με  κύματα είτε με νηνεμία. Πλέον μαζί με τα παιδιά μου, στα οποία προσπάθησα από μικρά να εμφυσήσω αυτό ακριβώς που μου εμφύσησαν ο θείος Γιώργος και οι γονείς μου: Να σέβονται, αλλά να μην φοβούνται το νερό. Και νομίζω ότι το έχω πετύχει, αν και δυστυχώς για αυτά οι μέρες που περνούν στη θάλασσα είναι, λόγω συνθηκών ζωής, κατά 75% λιγότερες από αυτές που περνούσα εγώ τα καλοκαίρια μου και περιορίζονται στις 20-25 μέρες/ χρόνο. Συμβουλή μου, λοιπόν, εξ ιδίας πείρας. Το νερό είναι υπέροχο, το γεγονός ότι ζούμε στην Ελλάδα είναι δώρο ζωής. Μάθετε στα παιδιά σας κολύμπι, ουσιαστικό κολύμπι, σωστό κολύμπι και επιτρέψτε τους να χαρούν, χωρίς να κινδυνεύουν.

Ας δούμε τα λίγο πιο πρακτικά. Το μεγαλύτερο μέρος της Ελλάδας περιβάλλεται από θάλασσα, η χώρα μας έχει αμέτρητα νησιά, έχει επίσης λίμνες, ποτάμια και χείμαρρους. Λόγω καλών καιρικών συνθηκών για μεγάλο χρονικό διάστημα, οι ακτές μας είναι γεμάτες κόσμο. Ο συνδυασμός ήπιου κλίματος και υγρού στοιχείου κάνει τα παιδιά στη χώρα μας  ιδιαίτερα επιρρεπή στα ατυχήματα από πνιγμό. Γιατί; Διότι περνούν ώρες στο νερό, συχνά χωρίς σωστή επιτήρηση και χωρίς να ξέρουν κολύμπι. Σύμφωνα με το Σωματείο «Αντιμετώπιση Παιδικού Τραύματος», είναι αποδεδειγμένο ότι τα μικρά παιδιά μπορούν να πνιγούν σε λίγα μόνο εκατοστά νερό σε ελάχιστο χρόνο. Επομένως να τι πρέπει να προσέξουμε για να μην κινδυνέψουν:

Κολύμπι στη θάλασσα

• Είναι πολύ σημαντικό να μάθουμε στα παιδιά μας από την πιο μικρή ηλικία να κολυμπούν σωστά, το κολύμπι σώζει ζωές.
• Ποτέ δεν αφήνουμε μικρά παιδιά κοντά στο νερό χωρίς επίβλεψη, ακόμα και εάν ξέρουν να κολυμπούν.
• Δεν βασιζόμαστε σε φουσκωτά αντικείμενα, όπως μπρατσάκια και κουλούρες, για την ασφάλεια των παιδιών μας.
• Απαγορεύεται να κολυμπούν τα παιδιά με γεμάτο στομάχι. Πρέπει να έχουν περάσει τουλάχιστον 3 ώρες από το τελευταίο γεύμα. Πιστέψτε με, έχω δει εκατοντάδες γονείς να μην το σέβονται αυτό.
• Δεν αφήνουμε τα παιδιά να απομακρύνονται από την ξηρά χωρίς επίβλεψη.
• Είναι επικίνδυνο το κολύμπι σε πολύ ταραγμένη θάλασσα και σε περιοχές όπου υπάρχει δυνατό θαλάσσιο ρεύμα. Αν δεν γνωρίζουμε τα νερά, είμαστε συγκρατημένοι, αν έχει κύμα, είμαστε ιδιαίτερα προσεκτικοί.
• Είναι σημαντικό τα παιδιά να μην υπερεκτιμούν τις δυνατότητές τους στο κολύμπι και να αποφεύγουν τους ηρωισμούς.
• Επικίνδυνα παιχνίδια στο νερό, όπως πατητές ή κράτημα αναπνοής απαγορεύονται ρητά, καθώς μπορούν εύκολα να καταλήξουν σε πνιγμό.
• Όταν τα παιδιά βρίσκονται σε σκάφος πρέπει πάντα να φοράνε εγκεκριμένα σωσίβια και να επιβλέπονται.

Θαλάσσια Αθλήματα

• Όταν κάνουν θαλάσσια αθλήματα, τα παιδιά πρέπει πάντα να φορούν εγκεκριμένα σωσίβια, ακόμα και εάν κολυμπούν καλά.
• Εφόσον τα παιδιά θέλουν να ασχοληθούν με θαλάσσια αθλήματα, όπως ιστιοπλοΐα, θαλάσσιο σκι, ιστιοσανίδα ή καταδύσεις, είναι σημαντικό να παρακολουθήσουν πρώτα μαθήματα και να μάθουν να ακολουθούν τους κανόνες του κάθε αθλήματος.
• Αν τα παιδιά κάνουν καταδύσεις και υποβρύχιο ψάρεμα, πρέπει να χρησιμοποιούν τον κατάλληλο εξοπλισμό, να ακολουθούν πιστά τους κανόνες ασφαλείας, να είναι συνδεδεμένα με την ειδική σημαδούρα για να διακρίνονται από διερχόμενα σκάφη και –κυρίως- να είναι πάντα συνοδευόμενα από έναν ενήλικα.

Κολύμπι σε Πισίνα

• Εφόσον υπάρχουν μικρά παιδιά στην οικογένεια, η πισίνα πρέπει να είναι σωστά περιφραγμένη ή να έχει κάλυμμα ασφαλείας.
• Απαγορεύεται στα παιδιά να κολυμπούν σε πισίνα (όπως και στη θάλασσα) χωρίς επίβλεψη.
• Πρέπει να μάθουμε στα παιδιά να προσέχουν ιδιαίτερα τον περίγυρο της πισίνας, γιατί τρέχοντας ή παίζοντας, μπορούν εύκολα να γλιστρήσουν και να τραυματιστούν σοβαρά.
• Στην πισίνα (όπως και στη θάλασσα) είναι σημαντικό να μάθουν τα παιδιά να κάνουν βουτιές, μόνον εφόσον βεβαιωθούν ότι τα νερά είναι αρκετά βαθιά και δεν υπάρχουν εμπόδια.

Σε άλλους χώρους όπου υπάρχει νερό

• Τα παιδιά απαγορεύεται να πλησιάζουν κοντά σε φουσκωμένο χείμαρρο ή ποτάμι, γιατί εάν πέσουν μέσα, κινδυνεύουν με πνιγμό. Για τον ίδιο λόγο δεν πρέπει να κολυμπούν σε ποτάμι, όταν υπάρχει δυνατό ρεύμα.
• Τα παιδιά να αποφεύγουν τις βουτιές σε λίμνες όταν τα νερά είναι θολά.
• Τα μικρά παιδιά απαγορεύεται να πλησιάζουν και να σκύβουν πάνω από πηγάδια, στέρνες και αρδευτικά κανάλια, γιατί πέφτοντας μέσα μπορεί να τραυματιστούν σοβαρά ή να πνιγούν.

Για να είναι ασφαλή τα παιδιά μας πρέπει να τηρούμε όλα τα παραπάνω, όμως προσοχή. Ασφάλεια δεν σημαίνει υπερπροστασία, όπως νόμιζε η γιαγιά μου, που βέβαια είχε το δίκιο της, γιατί η ίδια δεν είχε τη δυνατότητα να με προστατέψει όπως έπρεπε. Γι’ αυτό –ορθά- φοβόταν και έτεινε να υπερπροστατεύει. Αν δεν μπορείτε, λόγω συνθηκών, να τα προστατέψετε, τότε υπερπροστατέψτε τα. Αλλά για λίγο. Μετά, βρείτε μια άλλη λύση. Τα παιδιά πρέπει να μη φοβούνται το «νερό», αλλά να το χαίρονται με ασφάλεια, όπως πρέσβευε ο θείος Γιώργος και οι γονείς μου, που είχαν τη δυνατότητα να είναι μαζί μου και να με μετατρέψουν σε λάτρη της θάλασσας. Στις πλαζ δεν αντέχω να ακούω τσιρίδες «Νικολάκη, όχι στα βαθιά, αγόρι μου, θα πνιγείς». Ο Νικολάκης θέλει και πρέπει να πάει στα βαθιά. Θα του κάνουν καλό τα βαθιά. Θα τον απελευθερώσουν. Θα τον δυναμώσουν. Θα του επεκτείνουν τους ορίζοντες. Απλά εσείς, αντί να ωρύεστε, καθώς πασαλείβεστε με αντιηλιακό, σηκωθείτε από την ξαπλώστρα σας, αφήστε το κινητό, το περιοδικό και τον καφέ για αργότερα, και συνοδέψτε τον. Μάθετέ του να κολυμπά, κολυμπήστε μαζί του, κατακτήστε ΜΑΖΙ τα βαθιά. Δεν θα πνιγεί, δεν θα πνιγείτε! Θα περάσετε υπέροχα! Σας το εγγυώμαι!

Αφιερωμένο στον θείο Γιώργο, που ακόμα και σήμερα, στα 93 του, κολυμπάει σχεδόν κάθε μέρα και σε κάθε περίπτωση πολύ πιο συχνά από εμένα. 

Σημείωση: Το Σωματείο «Αντιμετώπιση Παιδικού Τραύματος» είναι μη κερδοσκοπικός Οργανισμός που έχει σκοπό να συμβάλει στην καθοριστική μείωση των Παιδικών Ατυχημάτων και των συνεπειών τους. www.pedtrauma.gr