Ένα έθιμο που είχε σχεδόν χαθεί, αλλά τα τελευταία χρόνια αναβιώνει σε σπίτια και σχολεία, είναι η Κυρά Σαρακοστή. Πρόκειται για ένα ιδιόμορφο ημερολόγιο με το οποίο μετρούσαν  οι παλιοί τις εβδομάδες της νηστείας (Σαρακοστής).

Η κυρά Σαρακοστή στις περισσότερες περιοχές ήταν μια χάρτινη ζωγραφιά. Απεικόνιζε μια γυναίκα με σταυρωμένα χέρια, λόγω προσευχής, σαν καλόγρια, χωρίς στόμα, λόγω νηστείας, και με εφτά πόδια που αναπαριστούσαν τις επτά εβδομάδες της Μεγάλης Σαρακοστής. Κάθε Σάββατο έκοβαν ένα πόδι και έτσι ήξεραν πόσες βδομάδες νηστείας απέμεναν μέχρι το Πάσχα. Το Μεγάλο Σάββατο, έκοβαν και το τελευταίο πόδι. Αυτό το κομμάτι χαρτί το δίπλωναν καλά και το έκρυβαν σε ένα ξερό σύκο. Τοποθετούσαν το σύκο αυτό μαζί με άλλα, και σε όποιον το έβρισκε θεωρούνταν ότι του έφερνε γούρι. Στον Πόντο έπαιρναν μια πατάτα ψημένη ή ένα κρεμμύδι, έμπηγαν 7 φτερά κότας, το έδεναν στο ταβάνι και κρεμόταν όλη τη Σαρακοστή.  Αλλού την έκαναν και πάνινη την “κυρά Σαρακοστή” τους και τη γέμιζαν με πούπουλα.  Κάθε βδομάδα έβγαζαν και ένα φτερό. Ο “κουκουράς“, έτσι το έλεγαν, ήταν ο φόβος των παιδιών. Σε άλλα μέρη της Ελλάδας η Κυρά Σαρακοστή δεν ήταν φτιαγμένη από χαρτί, αλλά από ζυμάρι. Το ζυμάρι φτιαχνόταν με αλεύρι, αλάτι και νερό.

Για την Κυρά Σαρακοστή έχουν γραφτεί και οι εξής στίχοι:

Την Κυρά Σαρακοστή που ‘ναι έθιμο παλιό
οι γιαγιάδες μας την φτιάχναν με αλεύρι και νερό.

Για στολίδι της φορούσαν στο κεφάλι έναν σταυρό
μα το στόμα της ξεχνούσαν γιατί νήστευε καιρό.

Και τις μέρες της μετρούσαν με τα πόδια της τα επτά.
Έκοβαν ένα την βδομάδα μέχρι ‘νάρθει η Πασχαλιά. 

Μπορείτε να φτιάξετε παρέα με τα μικρά σας την κυρά Σαρακοστή, με ζυμάρι, να τη ψήσετε και να την έχετε στολισμένη, τηρώντας το έθιμο. Θα χρειαστείτε:

Υλικά:

½ κιλό αλεύρι

½ φλιτζάνι νερό

1 κουταλ. της σούπας αλάτι

Λίγο λάδι

Εκτέλεση: Σ’ ένα βαθύ μπολ ζυμώνουμε το αλεύρι μαζί με το νερό και το αλάτι, προσθέτοντας ανά διαστήματα όσο νερό χρειαστεί μέχρι η ζύμη να γίνει εύπλαστη. Βάζουμε λίγο λάδι σε ένα μεγάλο ταψί, παίρνουμε το ζυμάρι και πλάθουμε την κυρά- Σαρακοστή όπως στην εικόνα. Με ένα μαχαίρι και με τη βοήθεια κάποιου μεγάλου χαράζουμε τα χέρια, τα χαρακτηριστικά του προσώπου και κόβουμε τα ποδαράκια. Στους 200 βαθμούς ζεσταίνουμε το φούρνο και ψήνουμε την κυρά- Σαρακοστή για 50 περίπου λεπτά μέχρι το ζυμάρι να γίνει σκληρό και να ξεροψηθεί.