Τελικά είναι επικίνδυνο να εκτίθενται τα παιδιά – αλλά και οι ενήλικες – στην ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία που εκπέμπεται από τα δίκτυα ασύρματης επικοινωνίας; Το ζήτημα είναι πολυσύνθετο και οι ειδικοί φαίνεται να μην έχουν καταλήξει ακόμη. Σύμφωνα με μεγάλη μερίδα επιστημόνων, το σύνδρομο ηλεκτρομαγνητικής υπερευαισθησίας αποτελεί το πλέον ανερχόμενο πρόβλημα υγείας του 21ου αιώνα. Πρόκειται για μία κατάσταση που χαρακτηρίζεται από συμπτώματα όπως κούραση, κοκκινίλες και εξανθήματα, βουητό στα αφτιά, ζαλάδα, ναυτία, ξηροφθαλμία, αδυναμία συγκέντρωσης και δυσπεψία. Συνήθως εμφανίζεται μετά την έκθεση στην ακτινοβολία διάφορων συσκευών όπως τα κινητά τηλέφωνα, η οθόνη του υπολογιστή, η τηλεόραση καθώς και διάφορες συσκευές οικιακής χρήσης.

Οι ειδικοί διαφωνούν

Η συντριπτική πλειοψηφία των γιατρών ωστόσο δεν αναγνωρίζει επισήμως την ηλεκτρομαγνητική υπερευαισθησία. Σύμφωνα με σχετικό δημοσίευμα της βρετανικής «Guardian», η «πάθηση» υπερπροβάλλεται από τα Μέσα χωρίς να παρέχεται η απαραίτητη επιστημονική τεκμηρίωση. Αν και τα συμπτώματα που εκδηλώνουν οι πάσχοντες είναι πραγματικά, αποδίδονται σε ψυχολογικά και όχι σε βιολογικά αίτια, αναφέρει το σχετικό άρθρο. Σε παρόμοια συμπεράσματα καταλήγει και ο Τζορτζ Τζόνσον, επιστημονικός συντάκτης των «New York Times».

Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας, με τη σειρά του, υπογραμμίζει πως τα συμπτώματα που σχετίζονται με την ηλεκτρομαγνητική υπερευαισθησία δεν κατατάσσονται σε κανένα επισήμως αναγνωρισμένο σύνδρομο. «Δεν υπάρχουν ξεκάθαρα διαγνωστικά κριτήρια για την ηλεκτρομαγνητική υπερευαισθησία ούτε και επιστημονική βάση ώστε να συνδεθούν τα συμπτώματα της ηλεκτρομαγνητικής υπερευαισθησίας με την έκθεση σε ηλεκτρομαγνητικά πεδία», αναφέρει το σχετικό πληροφοριακό δελτίο του ΠΟΥ.

Από τη μία οι ερευνητές συμφωνούν πως τα συμπτώματα είναι αληθινά, δεν τα επινοούν οι ασθενείς. Από την άλλη το ερώτημα που διχάζει είναι αν πράγματι προκαλεί η ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία τα συμπτώματα αυτά ή αν πρόκειται για «nocebo» (το αντίθετο του «placebo»), αν δηλαδή οι ασθενείς τα αισθάνονται ως αποτέλεσμα του φόβου τους. 

Χρειάζεται χρόνος 

Παράλληλα, οι μελέτες συνεχίζονται και όπως διαβάσαμε στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, προκειμένου να κατευναστούν οι συνεχείς ανησυχίες των πολιτών και να τηρηθεί η αρχή της προφύλαξης, η ΕΟΚΕ (Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή) καλεί την Επιτροπή να συνεχίσει το έργο της στον εν λόγω τομέα, καθώς χρειάζεται περαιτέρω έρευνα με σκοπό τη συγκέντρωση αποδεικτικών στοιχείων σχετικά με τις δυνητικές επιπτώσεις στην υγεία από τη μακροπρόθεσμη έκθεση, όπως π.χ. σε περίπτωση χρήσης κινητού τηλεφώνου για περισσότερα από 20 έτη.

Ελληνική πρωτοβουλία

Στην Ελλάδα, πραγματοποιήθηκε την 1η Απριλίου μια ημερίδα, με θέμα «Μη Ιονίζουσα Ακτινοβολία και οι Πιθανές Επιπτώσεις της στην Υγεία» κατά την οποία τονίστηκε η ανάγκη να ληφθούν μέτρα, για την προστασία από την ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία. Την ημερίδα διοργάνωσε ο Ιατρικός Σύλλογος Αθηνών υπό την αιγίδα της Κεντρικής Ένωσης Δήμων και Κοινοτήτων Ελλάδος και σύμφωνα με τους ομιλητές, η επιστολή διαμαρτυρίας 220 επιστημόνων διεθνούς κύρους προς τον ΟΗΕ και τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, για τα σημερινά επίπεδα ακτινοβολίας το 2015, τα αποτελέσματα του ερευνητικού προγράμματος NTP (National Toxicology Program) που δημοσιεύτηκαν το 2016, -στo οποίο αναφέρεται αύξηση εγκεφαλικών όγκων και σβαννωμάτων καρδιάς σε πειραματόζωα-, η αυξανόμενη συμπτωματολογία Ηλεκτρομαγνητικής Υπερευαισθησίας, σε σημαντικό ποσοστό του πληθυσμού, η μεγάλη άνοδος του αυτισμού, καθώς και η πρωτοβουλία αρκετών κρατών να μειώσουν δραστικά τα επιτρεπτά όρια ακτινοβολίας (Ιταλία, Ελβετία, Ρωσία, Πολωνία, Βουλγαρία, Σλοβενία), επιτάσσουν μια πιο προσεκτική και ενδελεχή εξέταση των επιπτώσεων από την κατάχρηση της ασύρματης επικοινωνίας.

Κανόνες ασφαλούς χρήσης

Με βάση τα συμπεράσματα της ημερίδας, ο Ιατρικός Σύλλογος Αθηνών, εξέδωσε κανόνες ασφαλούς χρήσης της ασύρματης επικοινωνίας που συνίστανται στα εξής:

• Χρησιμοποιήστε το κινητό τηλέφωνο με μέτρο και για σύντομα τηλεφωνήματα.
• Παιδιά κάτω των 14 ετών καλό είναι να μην χρησιμοποιούν κινητά τηλέφωνα.
• Μην βάζετε το κινητό σε επαφή με το κεφάλι σας.
• Μην κάνετε χρήση κινητού στο αυτοκίνητο, τραίνο, αεροπλάνο ή ανελκυστήρα.
• Μην κάνετε χρήση κινητού όταν υπάρχουν μικρά παιδιά, ή έγκυες γυναίκες γύρω σας.
• Κρατήστε το κινητό μακριά από το σώμα σας.
• Όταν κάνετε χρήση κινητού κρατήστε σε απόσταση τους άλλους.
• Μην τοποθετείτε το κινητό στην τσέπη.
• Την νύχτα κλείνετε πάντα το κινητό και το Wi Fi.
• Μην παίζετε παιχνίδια στο κινητό τηλέφωνο on-line, βάλτε το σε airplane mode.
• Η χρήση hands free είναι προτιμότερη αλλά και εκεί μπορεί να υπάρξει ακτινοβολία.
• Ασύρματα LAN (Wi FI) μπορούν να σας εκθέσουν σε ακτινοβολία μικροκυμάτων.
• Περιορίστε το Wi Fi και κάντε χρήση σταθερής – ενσύρματης σύνδεσης.
• Όταν το σήμα που έχετε είναι κακό μην τηλεφωνείτε.
• Αν έχετε πρόσβαση σε σταθερή γραμμή, κάντε χρήση αυτής κατά προτεραιότητα.
• Απενεργοποιήστε επιλογές Wi Fi, Bluetooth, και Data, όταν δεν χρησιμοποιούνται.

Σε κάθε περίπωτση και μέχρι να αποδειχτεί η τυχόν βλαβερή επίδραση της ασύρματης επικοινωνίας στην υγεία μας, καλό είναι να τηρούμε τους περισσότερους από τους παραπάνω κανόνες ειδικά όσον αφορά μικρά παιδιά. Οι κανόνες χρήσης κινητών και tablet βέβαια έχουν να κάνουν και με το θέμα της κοινωνικής και ψυχο-πνευματικής ανάπτυξης των παιδιών που για πολλούς είναι σημαντικότερο ζήτημα. Αλλά αυτό είναι ένα άλλο θέμα…