Δεν είμαι «άνθρωπος της Γιόγκα». Δεν μου ταιριάζει, νομίζω, και τις λίγες φορές που δοκίμασα, κάθε άλλο πάρα αισθάνθηκα τα πολυσυζητημένα οφέλη της. Έχω πολλούς φίλους και φίλες που ορκίζονται στο όνομά της, όμως. Μια πολύ αγαπημένη φίλη μού είχε μιλήσει για τη Σουάμι Σιβαμούρτι Σαρασουάτι, μια δασκάλα της Επιστήμης της Γιόγκα, με τόση θέρμη και συγκίνηση που με εντυπωσίασε. Ζήτησα, λοιπόν, να κουβεντιάσω μαζί της. Και να που βρέθηκα στο άσραμ της, και να που η ηρεμία και το σπινθηροβόλο βλέμμα της με συνεπήραν και να που είπα πως αν τελικά εγώ δεν κατάφερα να κάνω τα βήματά μου στον κόσμο της Γιόγκα, θα ήθελα να τα κάνουν τα παιδιά μου. Γιατί ένα από τα μεγάλα όνειρα της Σουάμι Σιβαμούρτι Σαρασουάτι είναι να γνωρίσει τα οφέλη της Γιόγκα στα παιδιά. Γι’αυτά και για πολλά άλλα μιλήσαμε μαζί της.
Μπορεί πραγματικά η Γιόγκα να βοηθήσει τα παιδιά; Με ποιον τρόπο;
Η Γιόγκα είναι μια Επιστήμη της Ζωής. Με αυτή την οπτική, μπορεί να προσφέρει στα παιδιά μια ολιστική προσέγγιση του εαυτού τους και της ζωής. Από τη μια πλευρά μέσω της γιόγκα τα παιδιά μπορούν να οικοδομήσουν ένα υγιές φυσικό σώμα, να αποκτήσουν πνευματική και συναισθηματική ισορροπία και να αποκτήσουν πνευματική ανάπτυξη. Από την άλλη πλευρά, η γιόγκα τα βοηθάει να καθορίσουν έναν Σκοπό στη ζωή και να οικοδομήσουν μια Φιλοσοφία που θα τα στηρίζει σε δύσκολες στιγμές.
Οι τεχνικές της γιόγκα, ασάνα (στάσεις του σώματος), πραναγιάμα (πρακτικές διαχείρισης της αναπνοής), οι πρακτικές χαλάρωσης παρέχουν στα παιδιά τα μέσα για να απαλλαγούν από το άγχος και τις εντάσεις. Μην ξεχνάμε ότι τα μικρά παιδιά δεν μπορούν πολλές φορές να διαχειριστούν και να εκφράσουν συναισθήματα όπως η απόρριψη, ο φόβος, ο θυμός, η ζήλια, το άγχος, η απογοήτευση. Οι πρακτικές της γιόγκα αποτρέπουν αυτά τα αρνητικά συναισθήματα από το να συσσωρεύονται στο υποσυνείδητο ενός παιδιού. Αντιμετωπίζοντας τα “αχαρτογράφητα” συναισθήματά τους, τα παιδιά μπορούν να επικεντρωθούν καλύτερα σε ό,τι κάνουν, να εστιάσουν τον νου τους περισσότερο στα καθημερινά τους καθήκοντα και να διακρίνουν καλύτερα τι τους αρέσει και τι όχι, μπορούν να αναπτύξουν τα ταλέντα τους πιο εύκολα. Έτσι, καταφέρνουν να δώσουν μορφή στους στόχους τους και γίνονται πειθαρχημένα και επίμονα στην ολοκλήρωση του έργου τους. Θα πρέπει να τονιστεί ότι οι πρακτικές της γιόγκα εναρμονίζουν το ενδοκρινικό και το νευρικό σύστημα σε όλες τις ηλικίες καθώς εξισορροπούν το συμπαθητικό και το παρασυμπαθητικό σύστημα. Ένα από τα βασικότερα όμως οφέλη των πρακτικών της γιόγκα είναι η ομοιόμορφη ανάπτυξη και των δύο ημισφαιρίων του εγκεφάλου, τόσο του αριστερού που ευθύνεται για τη διανοητική μας ανάπτυξη, όσο και του δεξιού που ευθύνεται για την ανάπτυξη της διαισθητικής μας φύσης. Η εκπαίδευση του μέλλοντος θα στηριχτεί σε αυτήν τη συνολική ανάπτυξη του εγκεφάλου.
Είναι κατάλληλα όλα τα είδη της γιόγκα για τα παιδιά και πότε είναι καλό για ένα παιδί να έρθει σε επαφή με τη Γιόγκα;
Όπως αναφέρθηκε και παραπάνω, ορισμένες τεχνικές όπως οι άσανα, η πραναγιάμα και η χαλάρωση είναι ιδανικές για παιδιά. Τα παιδιά μπορούν να ξεκινήσουν γιόγκα μετά την ηλικία των 7-8 ετών. Παραδοσιακά, τα παιδιά ενθαρρύνονται να ασκούνται στη Σούρυα Ναμασκάρα (Surya Namaskar), στη Νάντι Σόντανα Πραναγιάμα (Nadhi Shodhana Pranayama) , στο Γκαγιάντρι μάντρα (Gayatri mantra) και στη Σαμπάβι Μούντρα (Shambhavi Mudra) και σταδιακά καθώς μεγαλώνουν προστίθενται και άλλες πρακτικές. Οι πρακτικές αυτές έχουν ως αποτέλεσμα τον συγχρονισμό των κινήσεων του σώματος με την αναπνοή και την εξισορρόπηση όλων των μυών και των αρθρώσεων. Ενδεικτικά σας λέω ότι η Σούρυα Ναμασκάρα καθιστά ομαλότερη τη μετάβαση των παιδιών από την παιδική ηλικία στην εφηβεία. Η απαγγελία του Γκαγιάτρι Μάντρα (ηχητική δόνηση) φέρνει στην επιφάνεια την εσωτερική γνώση και ξυπνά την εσωτερική σοφία που είναι αποθηκευμένη μέσα μας. Το μάντρα αυτό αυξάνει τη συγκέντρωση, δίνει καθαρότητα στον νου, βελτιώνει τη μνήμη, την ποιότητα της αντίληψης και της διάκρισης. Τέλος, η Σαμπάβι Μούντρα, η εστίαση στο κέντρο των φρυδιών ενεργοποιεί το άγια τσάκρα, συμβάλλει στη χαλάρωση του νου, ενώ ταυτόχρονα ενδυναμώνει την ικανότητα συγκέντρωσης και αυξάνει την εστίαση της προσοχής.
Ένα από τα σημαντικότερα στάδια στη γιόγκα του συστήματος Σατυανάντα που εφαρμόζεται σε όλες τις ηλικίες είναι εκείνο της χαλάρωσης που πρέπει να διαφοροποιηθεί από την απάθεια και τη νωθρότητα ή το κενό. Η χαλάρωση του νου και η απαλλαγή του από τις εντάσεις συμβάλλει ώστε να μπορέσει κάποιος να φτάσει στη συγκέντρωση και από εκεί στον διαλογισμό. Αυτό αποτέλεσε ένα από τα βασικά συμπεράσματα από την εφαρμογή της γιόγκα του συστήματος Σατυανάντα στα σχολεία της Γαλλίας. Ένας δυνατός και συγκεντρωμένος νους είναι ένας χαλαρός, χωρίς άγχος, νους. Σταδιακά, προστίθεται και ο οραματισμός με τον οποίο βελτιώνεται η φαντασία, η συγκέντρωση και η μνήμη. Δίνει τη δυνατότητα στα παιδιά να οραματιστούν τι θέλουν στη ζωή τους και να το πετύχουν. Συντονίζει την καρδιά, τον νου και τα χέρια, δηλαδή τα συναισθήματα, τις σκέψεις και τις πράξεις.
Όταν κάποιος ξεκινά τη διδασκαλία της γιόγκα στα παιδιά θα πρέπει σίγουρα να γνωρίζει τα στάδια της φυσικής και της ορμονικής ανάπτυξής τους. Το σώμα των μικρών παιδιών και των εφήβων αλλάζει, μεταμορφώνεται συνεχώς και οι ασάνα και η πραναγιάμα μπορούν να επηρεάσουν την ανάπτυξή τους και τη φυσιολογία τους. Έτσι, παιδιά και γονείς δεν κάνουν τις ίδιες άσανα, τις ίδιες τεχνικές πραναγιάμα ή τον ίδιο διαλογισμό. Μπορούν και οι δύο να ακολουθούν το ίδιο σύστημα της γιόγκα, για παράδειγμα μπορούν να ακολουθούν και οι δύο το σύστημα γιόγκα Σατυανάντα, αλλά τα παιδιά προτείνεται να εκτελούν μόνο μερικές άσανα και με ένα συγκεκριμένο τρόπο.
Πώς πρέπει ένας γονιός να παρουσιάσει τη γιόγκα στο παιδί του; Σαν μάθημα; Σαν παιχνίδι; Πόσο διαρκεί μια συνεδρία γιόγκα για παιδιά;
Μία συνεδρία γιόγκα για παιδιά μπορεί να διαρκέσει από 15′ έως 30′. Τα παιδιά χρειάζονται αρχικά χρόνο να κινηθούν, να εκτονωθούν και σταδιακά να περάσουν στις πρακτικές. Η έναρξη του μαθήματος πρέπει να περιλαμβάνει 5′ κάποια τεχνική χαλάρωσης και μετά να περνάνε στις άσανα και την πραναγιάμα. Οι άσανα δεν χρειάζεται να εκτελούνται με τέλειο τρόπο, η τέλεια εκτέλεση έρχεται με τον χρόνο.
Στα παιδιά δεν χρειάζεται να πει κανείς να ασκηθούν στη γιόγκα. Ψυχολογικά πειράματα αποκάλυψαν την αλήθεια που γνωρίζουμε όλοι, ότι δηλαδή τα παιδιά απορροφούν τα πάντα από τους γονείς και τους μεγαλύτερούς τους. Εάν κάνετε τη γιόγκα σας τακτικά, τα παιδιά σας θα σπεύσουν να σας μιμηθούν.
Τα παιδιά απορροφούν τις πνευματικές ποιότητες και δεν είναι απαραίτητο να δίνετε μαθήματα γιόγκα ή μαθήματα πνευματικής ζωής. Χαρίστε τους τη γιογκική ατμόσφαιρα. Δώστε τους το παράδειγμα. Εάν θέλετε το παιδί σας να ξεκινήσει τη γιόγκα, το μόνο που έχετε να κάνετε είναι να ασκείστε εσείς τακτικά στη γιόγκα.
Υπάρχει ένα καταπληκτικό ποίημα της Dorothy Law Nolte που λέγεται “Children learn what they live”. Το ποίημα αυτό είναι ένας ύμνος στη μεγάλη σημασία που έχει το παράδειγμα για τα παιδιά. Θα σας αναφέρω ενδεικτικά 2-3 στίχους για να καταλάβετε:
Εάν τα παιδιά ζουν με κριτική, μαθαίνουν να καταδικάζουν. Εάν τα παιδιά ζουν με εχθρότητα, μαθαίνουν να παλεύουν. Εάν τα παιδιά ζουν με φόβο, μαθαίνουν να είναι ανήσυχα…Όμως, εάν τα παιδιά ζουν με καλοσύνη και προσοχή, μαθαίνουν σεβασμό. Εάν τα παιδιά ζουν με ασφάλεια, μαθαίνουν να έχουν πίστη στον εαυτό τους και σε εκείνους που ζουν γύρω τους. Αν τα παιδιά ζουν με φιλικότητα, μαθαίνουν ότι ο κόσμος είναι ένα ωραίο μέρος για να ζήσουν…
Η Σουάμι Σιβαμούρτι Σαρασουάτι, Yoga Acharya (Μάστερ της Γιόγκα), γεννήθηκε στην Αυστραλία και είναι μία δασκάλα της Επιστήμης της Γιόγκα. Με την καθοδήγηση του πνευματικού της δασκάλου Σουάμι Σατυανάντα Σαρασουάτι, ήρθε στην Ελλάδα στα μέσα του 1970 και αφιέρωσε τη ζωή της στη διάδοση της Γιόγκα. Έκτοτε και μέχρι σήμερα, με εφαλτήριο το Κέντρο Γιόγκα στην Παιανία (Σατυανάντασραμ), το οποίο ίδρυσε το 1977, μεταδίδει το πρακτικό μήνυμα της γιόγκα στους ανθρώπους όλων των χωρών, φυλών, θρησκειών και πολιτισμών. Ως ένα από τα πρώτα του είδους του στην Ευρώπη, το άσραμ παρέχει τη δυνατότητα σε κάποιον να μείνει για μικρό ή μεγαλύτερο χρονικό διάστημα και να ζήσει από κοντά τα οφέλη του παραδοσιακού γιογκικού τρόπου ζωής καθώς επίσης και να παρακολουθήσει ποικιλία σεμιναρίων σε θέματα σχετικά με τη γιόγκα. Εδώ, μπορεί επίσης κάποιος να εκπαιδευτεί στη Σαννυάσα – έναν εναλλακτικό τρόπο ζωής που κανείς εκπαιδεύεται στο να προσφέρει τη βοήθεια του στους ανθρώπους.
Σατυανάντασραμ Ελλάδος:
- ‘Ασραμ Παιανία: Τ.Θ. 22 | 19002 Παιανία | Τηλ.: +30 210 6644189, 210 6028531 | Φαξ: +30 210 6644048, email: info@satyanandayoga.gr
- Διαλογιστικό Κέντρο Σατυανάντα Γιόγκα Παιανίας, Διαδόχου Κωνσταντίνου 32, 19002 Παιανία, Τηλ: 210 6641545, email: sycp@satyanandayoga.gr
