Ένα σημαντικό κομμάτι της προγεννητικής και περιγεννητικής φροντίδας αποτελεί η προστασία της μέλλουσας μητέρας από λοιμώξεις κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, οι οποίες μπορεί να προκαλέσουν προβλήματα τόσο σε εκείνη όσο και στο βρέφος. Η λήψη των παρακάτω μέτρων πρόληψης από την έγκυο μπορεί να εξασφαλίσει τη γέννηση ενός υγιούς μωρού:

• Τηρούμε τους βασικούς κανόνες υγιεινής και πλένουμε συχνά τα χέρια μας. Με αυτόν τον τρόπο, απομακρύνουμε τα μικρόβια και μειώνουμε τις πιθανότητες να αρρωστήσουμε. Εναλλακτικά, χρησιμοποιούμε αντισηπτικά κατάλληλα για τα χέρια. Ιδιαίτερα για την τρέχουσα περίοδο της πανδημίας, ακολουθούμε όλες τις οδηγίες των ειδικών. Εάν παρουσιάσουμε συμπτώματα λοίμωξης, επικοινωνούμε αμέσως με τον/τη γιατρό μας.
• Μαγειρεύουμε πολύ καλά τα κρέατα και τα πουλερικά, γιατί μπορεί να φέρουν παράσιτα και σαλμονέλα. Αποφεύγουμε τα αλλαντικά, εκτός εάν τα θερμάνουμε σε υψηλή θερμοκρασία, τουλάχιστον στους 100°C, ώστε να προστατευθούμε από το κλωστηρίδιο της αλλαντίασης. Αποφεύγουμε οπωσδήποτε τα μη παστεριωμένα γαλακτοκομικά είδη, λόγω λιστέριας και βρουκέλας. Πλένουμε πολύ καλά τα λαχανικά πριν τα καταναλώσουμε, διότι επίσης είναι πιθανό να φέρουν παράσιτα.
• Ο/η μαιευτήρας μας θα μας κατατοπίσει σχετικά με τον στρεπτόκοκκο της ομάδας Β (GBS), που ανευρίσκεται περιοδικά στη μήτρα και στο ορθό μίας στις τέσσερις εγκύους, χωρίς να τους προκαλεί συμπτώματα, αλλά μπορεί να δημιουργήσει σοβαρά προβλήματα στο νεογνό, κυρίως πνευμονία και μηνιγγίτιδα. Ένας τρόπος πρόληψης είναι ο έλεγχος για GBS μεταξύ της 35ης και της 37ης εβδομάδας κύησης. Εάν προκύψει παρουσία GBS στην έγκυο, τότε εκείνη θα λάβει ειδική αντιβιοτική αγωγή κατά την έναρξη του τοκετού.
• Τα εμβόλια είναι ακόμα ένα σημαντικό μέτρο πρόληψης λοιμώξεων κατά την κύηση, αλλά και μετά τον τοκετό, καθώς αντισώματα της μητέρας μεταφέρονται στο έμβρυο και το προστατεύουν για το 1ο περίπου εξάμηνο της ζωής του. Έτσι, κάθε γυναίκα αναπαραγωγικής ηλικίας πρέπει να είναι οπωσδήποτε εμβολιασμένη για ιλαρά-παρωτίτιδα-ερυθρά και ανεμευλογιά, ένα τρίμηνο τουλάχιστον πριν μείνει έγκυος. Κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, μεταξύ 27 και 36 εβδομάδων, πρέπει να γίνεται το εμβόλιο διφθερίτιδας-τετάνου-κοκκύτη. Αυτή η οδηγία ισχύει για κάθε εγκυμοσύνη της ίδιας γυναίκας και ανεξάρτητα από το πότε έχει ξανακάνει το συγκεκριμένο εμβόλιο. Στόχος είναι, μεταξύ άλλων, η προστασία του νεογνού από το μικρόβιο του κοκκύτη, που σε αυτές τις ηλικίες είναι συχνότερα θανατηφόρο. Επιπλέον, οι έγκυες έχουν αυξημένη πιθανότητα επιπλοκών αν νοσήσουν από γρίπη. Γι’ αυτόν το λόγο, πρέπει να κάνουν εμβόλιο γρίπης το φθινόπωρο, ανεξαρτήτως ηλικίας κύησης. Σημειώνεται πως όλα τα εμβόλια μπορούν να γίνουν με ασφάλεια και στις θηλάζουσες.
• Για να αποφύγουμε τις λοιμώξεις κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, πρέπει να αποφεύγουμε άτομα που έχουν εμφανή λοίμωξη, ιδιαίτερα ανεμευλογιά και ερυθρά, αν δεν έχουμε κάνει τα αντίστοιχα εμβόλια.
• Σε κάθε κύηση, ελεγχόμαστε για σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα, καθώς προκαλούν σοβαρές βλάβες στο έμβρυο και στο νεογνό.
• Προστατευόμαστε από έντομα που μεταφέρουν ασθένειες, ειδικά από κουνούπια και τσιμπούρια. Αποφεύγουμε ταξίδια σε περιοχές όπου υπάρχει πιθανότητα λοιμώξεων που μεταδίδονται μέσω εντόμων. Ο ιός zika, για παράδειγμα, που προκαλεί βλάβες στο έμβρυο, ενδημεί στην Κεντρική και Νότιο Αμερική, στην Καραϊβική, στη Νοτιοανατολική Ασία και στα νησιά του Ειρηνικού.
• Η έγκυος δεν πρέπει να έρχεται σε επαφή με περιττώματα γάτας ή χώματα, καθώς αυτά μπορεί να είναι μολυσμένα με τοξόπλασμα (toxoplasma gondii), ένα παράσιτο που προκαλεί επίσης σοβαρά προβλήματα στο έμβρυο.
• Στην περίοδο της εγκυμοσύνης, μένουμε μακριά από άγρια ή οικόσιτα τρωκτικά, σαύρες και χελώνες. Αν έχουμε στο σπίτι χάμστερ ή ινδικό χοιρίδιο, πρέπει να το φροντίζει κάποιος άλλος, ακόμα και μετά τον τοκετό, διότι τα τρωκτικά μπορεί να μεταφέρουν επικίνδυνους ιούς, όπως αυτόν της λεμφοκυτταρικής χοριομηνιγγίτιδας και βακτήρια, όπως η λιστέρια.

Η Μαρία Θ. Αυγέρη είναι παιδίατρος. Μπορείτε να τη βρείτε στο maria.aygeri@gmail.com και στο 6945792250